نشانههای اختلال اضطراب فراگیر یا اختلال اضطراب منتشر یا احتلال اضطراب جاری یا General Anxiety Disorder که به اختصار GAD گفته می شود، در افراد با معیارهای مشخصی تغیین شده است. اختلال اضطراب فراگیر ترسی فراتر از ترسهای روزمره انسان میباشد. این اضطرابها به صورت اغراق آمیز نگرانی و تنش را در شخص بیشتر میکند. (حتی اگر چیزی برای نگرانی وجود نداشته باشد) داشتن این اختلال به معنای پیشبینی فاجعه قبل از وقوع و یا نگرانی بیش از حد راجع به سلامتی، پول، خانواده و کار میباشد. با این حال برخی اوقات پیدا کردن منشا اصلی این نگرانی بسیار سخت میباشد. به طور کلی، حتی فکرهای معمول روزانه نیز حس ترس را در فرد برانگیخته میکند.
| ویژگی | توضیحات | علائم و نشانهها |
|---|---|---|
| تعریف اختلال اضطراب فراگیر | اختلال اضطراب فراگیر (GAD) نوعی اختلال روانی است که با اضطراب و نگرانی شدید در مورد مسائل مختلف در زندگی روزمره همراه است. | اضطراب مزمن و نگرانی شدید حتی در مورد مسائل غیرمهم. |
| علتهای احتمالی | علت دقیق این اختلال ناشناخته است، اما عوامل ژنتیکی، محیطی و شیمیایی میتوانند تاثیرگذار باشند. | تاریخچه خانوادگی اختلالات اضطرابی، استرسهای مزمن. |
| نشانههای رایج | اضطراب بیش از حد، مشکل در کنترل نگرانی، و علائم فیزیکی مانند خستگی و بیخوابی از نشانههای رایج هستند. | خستگی، تنش عضلانی، بیخوابی، مشکل در تمرکز. |
| تشخیص اختلال | تشخیص اختلال اضطراب فراگیر بر اساس ارزیابی بالینی روانپزشک انجام میشود و ممکن است نیاز به مصاحبه و آزمونهای روانشناختی داشته باشد. | مصاحبه بالینی و تاریخچه پزشکی. |
| روشهای درمان | درمانهای مختلف شامل درمانهای شناختی-رفتاری (CBT)، دارو درمانی (مثل داروهای ضد اضطراب)، و تکنیکهای کاهش استرس میشود. | داروها، درمانهای شناختی-رفتاری، مدیتیشن. |
| پیشآگهی | درمان به موقع میتواند به کنترل اضطراب و بهبود کیفیت زندگی کمک کند، اما ممکن است نیاز به مدیریت طولانیمدت داشته باشد. | پیشرفت با درمان، اما نیاز به پیگیری بلندمدت. |
نشانههای اختلال اضطراب فراگیر : تاثیرات GAD بر روی زندگی روزمره
اشخاص مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD) قادر به کاهش و از بین بردن نگرانی خود نیستند. حتی در بسیاری از مواقع خود این اشخاص نیز از واقعینبودن و منطقی نبودن احساساتشان خبر دارند. افراد مبتلا به نشانههای اختلال اضطراب فراگیر، قادر به آرام کردن خود و ریلکس شدن نیستند.
این افراد با مشکلاتی نظیر کمخوابی یا دیر به خواب رفتن نیز دست و پنجه نرم میکنند. این نگرانیها همراه با نشانههای فیزیکی رخ میدهند. لرزش، تنش عضلانی، سردرد، تعرق و زودرنجی از جمله این نشانهها میباشد. برخی اوقات این افراد تنگی نفس را نیز تجربه خواهند کرد. اختلال اضطراب فراگیر باعث ایجاد حالت تعوع و تکرر ادرار میشود.
بسیاری از افراد مبتلا به GAD بیشتر از سایر مردم وحشتزده میشوند. این افراد مدام احساس خستگی کرده و قادر به تمرکز کردن بر روی کارها نیستند. عدم تمرکز و خستگی از مهمترین نشانههای اختلال اضطراب فراگیر در افراد به شمار میرود. در برخی موارد نیز این افراد از افسردگی رنج میبرند. معمولا اختلالات مرتبط به GAD از نوع خفیف میباشد. افراد مبتلا به این اختلال در محیطهای اجتماعی و یا محیطهای شغلی احساس محدودیت نمیکنند. بر خلاف بسیاری از اختلالات اضطرابی دیگر، افراد مبتلا به GAD از شرایط مشخص و خاص دوری نمیکنند. (علت دوری کردن این افراد از شرایط داشتن اختلالات نیست)
نشانههای اختلال اضطراب فراگیر : سن شروع و تفاوتهای مردان و زنان مبتلا به اختلال GAD
وجود اختلال اضطراب فراگیر تاثیرات ناتوانکنندهای در زندگی شخص خواهد گذاشت. این اختلال حتی انجام بسیاری از فعالیتهای مشخص روزانه را برای شخص به امری دشوار تبدیل میکند. اختلال اضطراب فراگیر به صوردت تدریجی و معمولا از کودکی یا شروع بلوغ در افراد رخ میدهد.
با این حال، احتمال شروع آن در بزرگسالی نیز وجود دارد. این اختلال در زنان بیشتر از مردان رخ میدهد. همچنین اختلال اضطراب فراگیر اغلب در بستگان شخص مبتلا نیز دیده میشود. نحوه تشخیص این اختلال نگاه کردن به الگوهای رفتاری شخص میباشد. در صورت داشتن نگرانی بیش از حد در مورد برخی مشکلات روزمره به مدت حداقل ۶ ماه شخص احتمال مبتلا بودن به GAD را دارد.
نشانههای اختلال اضطراب فراگیر : نشانههای مشخص و بارز GAD
شخص مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر اکثر روزهای هفته و به مدت حداقل ۶ ماه نسبت به اتفاقات روزمره و فعالیتها نگرانی و ترس بیش از حد از خود نشان میدهد. کنترل کردن نگرانی برای این شخص امری دشوار تلقی میشود. ترس و نگرانی همراه با ۳ ( و یا بیشتر) از نشانههای زیر (بروز نشانهها در اکثر روزهای هفته و حداقل به مدت ۶ ماه- در کودکان تنها وجود یک نشانه کافیست) نشاندهنده وجود اختلال اضطراب فراگیر در شخص میباشد.
- بیقرار بوده و صبر و تحمل ندارد.
- به راحتی خسته میشود.
- به سختی قادر به تمرکز کردن است.
- بسیار زودرنج است.
- تنش عضلانی دارد
- اختلالات خواب دارد ( به سختی به خواب رفته و یا به مقدار کافی نمیخوابد)
علل اختلال اضطراب فراگیر یا منشر (GAD) از نظر علمی چیست؟
علت شکل گیری اختلال اضطراب منتشر را می توان از سه بعد زیستی، مغزی، روانی و رشدی بررسی کرد.
- علت زیستی: از نظر زیستی، شواهد نشان میدهد که ناهماهنگی در تنظیم سیستم عصبی مرکزی، بهویژه در مدارهای مرتبط با اضطراب، نقش مهمی ایفا میکند. کاهش فعالیت گابا (GABA)، که یک انتقالدهنده عصبی مهاری است، ممکن است منجر به افزایش فعالیت نورونهای مرتبط با اضطراب شود. همچنین، در این اختلال، فعالیت بیشازحد آمیگدالا، ساختاری در مغز که مسئول پردازش تهدیدها است، مشاهده شده است. این فعالیت غیرطبیعی باعث میشود افراد به محرکهای بیضرر بهعنوان تهدید بالقوه واکنش نشان دهند.
- نوروترسنمیترها و انتقا دهنده های عصبی: در سطح نوروترنسمیترهایی مانند سروتونین و نوراپینفرین، که در تنظیم خلق و خو و پاسخهای استرس نقش دارند، میتواند به بروز علائم اضطراب کمک کند. برخی مطالعات ژنتیکی نیز حاکی از آن است که افرادی که سابقه خانوادگی اضطراب دارند، ممکن است به دلیل وراثت، بیشتر در معرض این اختلال باشند.
- روان شناختی و رشدی: از منظر روانشناختی و محیطی، تجربیات دوران کودکی، مانند قرار گرفتن در معرض استرسهای مداوم، سوءاستفاده عاطفی یا بیتوجهی والدین، میتوانند منجر به ایجاد الگوهای فکری ناسازگار شوند. این الگوها باعث میشوند فرد تهدیدها را بزرگتر از آنچه هستند درک کند و توانایی خود را در مدیریت آنها کمتر از حد واقعی ارزیابی کند. در بزرگسالی نیز عوامل محیطی مانند استرسهای شغلی، مشکلات اقتصادی، و روابط ناسالم میتوانند علائم اضطراب را تشدید کنند. مدلهای شناختی-رفتاری نشان میدهند که افراد مبتلا به GAD به دلیل نگرانیهای مداوم و اجتناب از مواجهه با احساسات ناخوشایند، چرخهای از اضطراب را تقویت میکنند. در مجموع، اختلال اضطراب فراگیر نتیجه تعامل پیچیده عوامل زیستی، شناختی و محیطی است که باعث میشود فرد دچار نگرانی مداوم و غیرقابلکنترل درباره جنبههای مختلف زندگی شود.
نشانههای اختلال اضطراب فرگیر : رابطه میان اختلال GAD با سایر اختلالات رایج
وجود یک نشانه از نشانههای اختلال اضطراب فراگیر و در نهایت وجود ترس و نگرانی به تنهایی به معنای بروز حملات عصبی نیست. ( در حالی که احتمال وقوع حملات عصبی در افراد دارای GAD وجود دارد)
خجالت زده شدن در جمع (به عنوان هراس اجتماعی)، وسواس (به عنوان اختلال وسواس فکری)، دور بودن از خانواده و نزدیکان ( به عنوان اختلال اضطراب جدایی)، افزایش وزن ( به علت بیاشتهایی عصبی) ، داشتن ناتوانیهای فیزیکی ( به علت اختلال جسمانی) و یا داشتن بیماری جدی ( به عنوان هیپوکندریاز) به همراه ترس و نگرانی به طور انحصاری پس از وقوع حادثه رخ نمیدهند.
ترس، نگرانی و یا نشانههای فیزیکی باعث پریشانی قابل توجه بالینی خواهد شد. همچنین این اختلال در روابط اجتماعی، شعلی و سایر بخشهای عملکردی شخص تاثیر خواهد گذاشت. در صورت مشاهده نشانههای اختلال اضطراب فراگیر باید اقدام به حل مشکل خود نمایید.
ایجاد اختلال اضطراب فراگیر به دلیل اثرات فیزیولوژیکی مستقیم یک ماده (مصرف بیش از اندازه دارو یا مواد) و یا وضعیت پزشکی عمومی شخص نیست ( مانند پرکاری تیروئید) . این اختلال به صورت انحصاری و تنها در زمانهای اختلالات روحی روانی و یا اختلال رشد فراگیر رخ نمیدهد.
پرسشهای رایج در مورد اختلال اضطراب فراگیر (General Anxiety Disorder) شامل نگرانیها و شبهات افراد درباره این اختلال است. راه شناسایی اختلال اضطراب فراگیر از طریق داشتن حس نگرانی و استرس است. این اختلال کل زندگی یک شخص را تحت تاثیر قرار داده و عملکرد روزانه شخص را به امری دشوار تبدیل میکند. در زیر سوالات رایج در مورد این اختلال را مشاهده میکنید :
پرسش و پاسخ پیرامون GAD
اختلال اضطراب فراگیر تا چه حد رایج است؟
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) یکی از رایجترین اختلالات اضطرابی است که شیوع آن در جمعیت عمومی حدود ۳ تا ۶ درصد و در زنان تقریباً دو برابر مردان است. این اختلال معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ظاهر میشود و عوامل ژنتیکی، محیطی و استرسهای طولانیمدت در بروز آن نقش دارند. در ایران نیز شیوع GAD بین ۴ تا ۷ درصد گزارش شده است.
آیا اختلال اضطراب فراگیر یک بیماری مزمن و همیشگی است؟
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) ممکن است مزمن باشد، اما با درمان مناسب قابل مدیریت یا بهبود است. شدت علائم در طول زمان متغیر است و استرسهای محیطی میتوانند آن را تشدید کنند. درمانهای مؤثر شامل رواندرمانی، دارودرمانی و تغییرات سبک زندگی است.
