علائم اختلال شخصیت ضداجتماعی یا Antisocial Personality Disorder
بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی (DSM) رفتار های ضداجتماعی معمولا از دوران کودکی یا نوجوانی شروع می شوند. رفتار های ابتدایی ممکن است در این چهار دسته قرار بگیرند:- خشونت در مقابل مردم و حیوانات
- تخریب اموال دیگران
- دزدی یا دروغ
- قانون شکنی های شدیدی که با سن آن ها تناسبی نداشته باشد.
- خشونتی که معمولا منجر به درگیری فیزیکی می شود.
- فریبکاری یا گول زدن دیگران برای نفع شخصی
- رفتار های غیر قانونی مکرر مثل دزدی یا آتش زدن اموال دیگران
- تحریک پذیری یا عدم توانایی برنامه ریزی برای آینده
- بی اعتنایی به امنیت خود یا دیگران
- ناتوانی شدید در مسئولیت پذیری، مثل نپرداختن قبوض یا غیبت از کار
- عدم پشیمانی برای آسیب زدن، توهین کردن یا ناراحت کردن دیگران
جامعه ستیزی (sociopathy) در مقابل روان آزاری (psychopathy) در اختلال شخصیت ضداجتماعی
بنابر راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی، عبارت “جامعه ستیزی”، “روان آزاری” و “اختلال شخصیت ضداجتماعی” معمولا یک معنا دارند. هم جامعه ستیزی و هم روان آزاری (سایکوپاتی)، تعریف قابل قبول جهانی ندارند. برای همین بسیاری از افراد این سه را یکسان می دانند. پزشکان و متخصصین حوزه سلامت روان معمولا جامعه ستیزی و روان آزاری را به عنوان زیر مجموعه اختلال شخصیت ضداجتماعی معرفی می کنند. بنابر این تئوری، اصلی ترین تفاوت ها بین این سه اختلال به این صورت هستند:- تحریک پذیری: احتمال اینکه جامعه ستیز ها بدون برنامه ریزی قبلی خشمگین و مرتکب جرم شوند، بیشتر است. از طرف دیگر سایکوپات ها (روان آزاری) به صورت استراتژیک از جذابیت و خشم خود استفاده می کنند. از آنجایی که سایکوپات ها برای جرایم خود نقشه قبلی دارند، احتمال دستگیری آن ها کمتر است.
- پیوند اجتماعی: سایکوپات ها معمولا در برقراری وابستگی احساسی با دیگران مشکل دارند. روابط آن ها اغلب سطحی است و به خاطر اعمال نفوذ و فریبکاری ایجاد شده است. از طرف دیگر جامعه ستیز ها در روابط خود مشکل دارند و نمی توانند با افراد زیادی رابطه تشکیل دهند.
- منشاء: تحقیقات نشان داده که سایکوپاتی به علت اختلالات و ناهنجاری هایی در مغز ایجاد می شود. از طرف دیگر گفته می شود که جامعه ستیزی به خاطر آزار و اذیت های شدید یا ضربه روحی و روانی در دوران کودکی ایجاد می شود. جامعه ستیز ها معمولا بیشتر قابل درمان هستند.
چه چیزی اختلال شخصیت ضداجتماعی را ایجاد می کند؟
منشا و خاستگاه اصلی ایجاد اختلال شخصیت ضداجتماعی هنوز برای متخصصین سلامت روان و پزشکان روشن نشده است. البته اعتقاد بر این است که دلیل آن هم ژنتیک و هم محیط رشد باشد. احتمال ابتلا برای کودکانی که با افراد مبتلا به شخصیت ضداجتماعی نسبتی دارند، بیشتر است. کودکانی که توسط پدر و مادر مبتلا به شخصیت ضداجتماعی به فرزندی پذیرفته می شوند هم بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه هستند. همچنین گفته شده که ریسک ابتلا به شخصیت ضداجتماعی، با ضربه های روحی و روانی بیشتر می شود. کودکی که زیر سن 10 سالگی به اختلال سلوک و بیش فعالی مبتلا می شود، ریسک بیشتری برای ابتلا به ASPD دارند. بنابر تحقیقات عصب شناختی، اختلال شخصیت ضداجتماعی ممکن است به نواقصی در قشر جلوی مغز مربوط باشد. این نقص باعث عدم توانایی همدردی با دیگران یا ایجاد حس گناه یا شرم می شود. همچنین ممکن است باعث تضعیف واکنش فرد نسبت به ترس شود و همین منجر به رفتار های غیر مسئولانه و بی ملاحظه شود. البته این ناهنجاری ها در قشر جلویی مغز تنها در یک سوم مبتلایان به اختلال شخصیت ضداجتماعی دیده شده است (گروهی که محققان آن را “سایکوپات های واقعی” می نامند). از این رو، تفاوت های عصبی و مغزی نمی تواند اکثر مورد های ASPD را توجیه کند. همچنین در یک دسته بندی دیگر، علل اختلال شخصیت ضداجتماعی را می توان به دو دسته عوامل بیولوژیکی و عوامل روانی – اجتماعی تقسیم بندی کرد. این عوامل به شرح زیرند :عوامل بیولوژیک
- ژنتیک : به نظر می آید یک عامل ژنتیک در اختلال شخصیت ضداجتماعی نقش دارد و پرخاشگری و خشونت نیز عنصر ژنتیکی داشته باشند.
- عوامل پیش از تولد : دردوران بارداری، عواملی از جمله مصرف سیگار و الکل مادر حامله، سوء تغذیه در طول بارداری و بعد از زایمان می توانند در ابتلا به اختلال سلوک نقش داشته باشند.
عوامل روانی اجتماعی در شکل گیری اختلال شخصیت ضد اجتماعی
- محیط خانوادگی : یکی از مهمترین عوامل در اختلال شخصیت ضداجتماعی محیط خانوادگی است. بد رفتاری با کودک، خشونت، محیط های خانوادگی بهم ریخته و پر از استرس، بیکاری والدین، ابتلا یکی از والدین به اختلال ضد اجتماعی همگی فاکتورهایی هستند که فرد را نسبت به این اختلال مستعد می کنند.
- تاثیر دوستان و رسانه ها : اکثر کودکان به این علت رفتارهای پرخاشگرانه انجام می دهند که تحت تاثیر رفتارهای خشونت آمیز رسانه های عمومی یا دوستان و همسالان خود می بینند.
- عوامل اجتماعی – اقتصادی : رفتارهای خشنوت آمیز با فقر، پایین بودن طبقه اجتماعی – اقتصادی، عدم موفقیت تحصیلی مرتبط است. اگرچه این عوامل ممکن است در پی ابتلا فرد به این اختلال نیز به وجود بیاید.
همپوشانی اختلال شخصیت ضداجتماعی با سایر اختلالات
اختلال شخصیت ضداجتماعی معمولا با دیگر بیماری های روانی هم همراه است. با توجه به آمار های اجتماعی، افراد مبتلا به شخصیت ضداجتماعی:- چهار برابر بیشتر ریسک ابتلا به بیماری های خلقی دارند (یک نفر از چهار مبتلا به ASPD افسردگی دارد).
- هفت برابر بیشتر از افراد عادی افکار خودکشی دارند.
- ریسک اعتیاد به مصرف مواد مخدر در آن ها سیزده برابر بیشتر است.
درک شخصیت ضداجتماعی
شخصیت ضداجتماعی شامل ناسازگاری و نقض مکرر قوانین و عرف های جامعه می شود. افراد ضداجتماعی معمولا با دیگران همدردی نمی کنند. همچنین ممکن است درگیر فعالیت های خشونت آمیز، فریبکارانه و غیر قانونی شوند و حس پشیمانی هم نداشته باشند. این نوع رفتار معمولا با عواقب بدی همراه است. افراد ضداجتماعی معمولا همواره با سیستم قضایی درگیر هستند. همچنین احتمال مرگ آن ها به خاطر خشونت و قتل بیشتر است. اختلال شخصیت ضداجتماعی می تواند همه جنبه های زندگی را تحت تاثیر قرار دهد، از ایجاد روابط عاطفی گرفته تا کار.اختلال شخصیت ضداجتماعی چقدر رایج است؟
آمار ها نشان می دهد که تقریبا 8 میلیون آمریکایی مبتلا به ASPD هستند. این وضعیت روانی اغلب در افراد بین 24 تا 44 سال دیده شده است. تحقیقات حاکی از آن است که ASPD در فقیران بیشتر دیده می شود. شخصیت ضداجتماعی می تواند منجر به بی خانمانی، بیکاری، بدهکاری و دیگر فاکتور هایی که به سلامت مالی فرد آسیب می زند، شود. لازم به ذکر است که ASPD در مرد ها بسیار شایع تر است. نرخ شیوع این بیماری در مرد ها بین 2 تا 4 درصد است، در حالیکه تنها 0.5 تا 1 درصد از زن ها در طول زندگی مبتلا به این اختلال می شوند. اگرچه تحقیقات نشان می دهند که احتمال اینکه زن ها به اختلالات دیگر هم مبتلا شوند، بیشتر است و همین علائم ASPD را شدیدتر و عواقبش را بدتر می کند.درمان اختلال شخصیت ضداجتماعی
درمان این اختلال می تواند بسیار دشوار باشد. مبتلایان معمولا برای درمان خود بیماری به پزشک مراجعه نمی کنند و معمولا به خاطر دیگر اختلالات یا حتی حکم دادگاه به پزشک روان درمانگر مراجعه می کنند. این احتمال که بیمار به پزشک خود دروغ بگوید یا از درمان سر باز زند، در افراد ضداجتماعی بسیار بیشتر است. اهداف درمانی معمولا شامل سه دسته می شوند:- اصلاح رفتار های ضداجتماعی
- درمان اختلالات دیگر مثل سو مصرف مواد
- کاهش احتمال تکرار جرم
درمان اختلال شخصیت ضداجتماعی با موضوع آموزش کودکان و والدین!
شروع درمان در کودکی، می تواند بهبودی سریع تر و بهتر را به همراه آورد و مقاومت فرد برای تغییر رفتارهای آسیب رسان خود کمتر است. درمان تحت تاثیر عواملی مانند شدت علائم، سن بروز و میزان همکاری خود کودک قرار دارد. در درمان افراد دارای اختلال شخصیت ضداجتماعی ، خانواده و اطرافیان نقش مهمی دارند به همین سبب مجموعه ای از درمان های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد : آموزش کودک : در آموزش کودک، از تکنیک و روش های درمانی مختلفی استفاده می شود تا به کودک مهارت های خود کنتری و کنترل خشم خود، راه های حل مسئله و رفتارهای مثبت اجتماعی یاد داده شود تا بتواند عملکرد سازش یافته تری داشته باشد. همچنین از تکنیک های رفتاری- شناختی استفاده می شود تا الگوهای غلط فکری کودک کشف شده و تغییر یابد. آموزش والدین : برنامه های آموزشی برای والدین می تواند مهارت های تربیت فرزند آنها در برخورد با فرزندشان را بهبود ببخشند و نحوه تعامل درست و شیوه های مناسب فرزند پروری را به آن ها بیاموزند. آموزش مدیریت والد نوعی برنامه آموزشی مختص والدین است که والدین را آموزش می دهد تا بتوانند رفتارهاي مثبت کودک را با دادن پاداش افزایش دهند. به عنوان تنبیه تکنیک هاي انضباطی غیرخشن (مانند محروم کردن کودک از چیزی خوشایند مانند تلویزیون دیدن) را جایگزین شیوه هاي خشن کنند و از تکنیک هاي حل مسأله بهره ببرند. اینکار در حل اختلال شخصیت ضداجتماعی تاثیر به سزایی دارد.اختلال شخصیت ضداجتماعی و رفتار مجرمانه
از آنجایی که رفتار غیر قانونی مکرر جزو علائم اصلی شخصیت ضداجتماعی است، افرادی که به این بیماری مبتلا هستند بسیار درگیر مسائل حقوقی و قضایی می شوند. آمار ها بسیار متفاوت هستند ولی با اینحال میتوان گفت حداقل 20 درصد از زندانیان، اختلال شخصیت ضداجتماعی دارند. البته اکثر کسانی که درگیر فعالیت های غیر قانونی می شوند، به ASPD مبتلا نیستند. معمولا مجرم ها در مواقع خاصی از رفتار ضداجتماعی استفاده می کنند تا به هدف خاصی برسند. از طرف دیگر افراد مبتلا به ASPD صرفنظر از موقعیت و شرایط از دیگران سو استفاده می کنند تا نُرم های جامعه را بشکنند. آمار ها حاکی از آن است که حدود 47 درصد از بیماران ضداجتماعی، چندین بار توسط مامورین قانون دستگیر شده اند. با اینحال بسیاری از ASPD ها به مجرمان خطرناک تبدیل نمی شوند. افراد مبتلا به شخصیت ضداجتماعی، بیشتر از ارتکاب به جرم، بی اعتنایی نسبت به اصول اخلاقی و بیکاری را نشان می دهند. افراد مبتلا به ASPD معمولا در دهه پنجم (چهل سالگی) زندگی کمتر رفتار های مجرمانه از خود نشان می دهند. علائم دیگری مثل بی اعتنایی نسبت به عرف های جامعه و بی مسئولیتی هم ممکن است با افزایش سن بهبود پیدا کنند. اگرچه بعید است که اختلال شخصیت ضداجتماعی بدون درمان از بین برود. منبع: GoodTherapyمنابع:
301.7 antisocial personality disorder. (2011). Capitola: Timely Data Resources, Inc. Retrieved from http://search.proquest.com/docview/845178751?accountid=1229
American Psychological Association. APA concise dictionary of psychology. Washington, DC: American Psychological Association, 2009. Print.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, fifth edition. Arlington, VA: American Psychiatric Association. 663-672.
Black, D. W. (2015). The natural history of antisocial personality disorder. The Canadian Journal of Psychiatry, 60(7), 309-314. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4500180
Duignan, B. (n.d.). What’s the difference between a psychopath and a sociopath? And how do both differ from narcissists? Encyclopedia Britannica. Retrieved from https://www.britannica.com/story/whats-the-difference-between-a-psychopath-and-a-sociopath-and-how-do-both-differ-from-narcissists
Hatchett, G. T. (2015). Treatment guidelines for clients with antisocial personality disorder. Journal of Mental Health Counseling, 37(1), 15-27. Retrieved from http://amhcajournal.org/doi/abs/10.17744/mehc.37.1.52g325w385556315
Kring, A. M., Johnson, S. L., Davison, G. C., & Neale, J. M. (2010). Abnormal psychology. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Psychopathy linked to specific structural abnormalities in the brain. (2012, May 7). ScienceDaily. Retrieved from https://www.sciencedaily.com/releases/2012/05/120507164636.htm
Rotter, M., Way, B., Steinbacher, M., Sawyer, D., & Smith, H. (2002). Personality disorders in prison: Aren’t they all antisocial? Psychiatric Quarterly, 73(4), 337-49. doi:http://dx.doi.org/10.1023/A:1020468117930
301.7 antisocial personality disorder. (2011). Capitola: Timely Data Resources, Inc. Retrieved from http://search.proquest.com/docview/845178751?accountid=1229
American Psychological Association. APA concise dictionary of psychology. Washington, DC: American Psychological Association, 2009. Print.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, fifth edition. Arlington, VA: American Psychiatric Association. 663-672.
Antisocial personality disorder: Treatment, management and prevention (Vol. 77, NICE Clinical Guidelines). (2010). Leicester: British Psychological Society. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK55333
Black, D. W. (2015). The natural history of antisocial personality disorder. The Canadian Journal of Psychiatry, 60(7), 309-314. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4500180
Duignan, B. (n.d.). What’s the difference between a psychopath and a sociopath? And how do both differ from narcissists? Encyclopedia Britannica. Retrieved from https://www.britannica.com/story/whats-the-difference-between-a-psychopath-and-a-sociopath-and-how-do-both-differ-from-narcissists
Hatchett, G. T. (2015). Treatment guidelines for clients with antisocial personality disorder. Journal of Mental Health Counseling, 37(1), 15-27. Retrieved from http://amhcajournal.org/doi/abs/10.17744/mehc.37.1.52g325w385556315
Kring, A. M., Johnson, S. L., Davison, G. C., & Neale, J. M. (2010). Abnormal psychology. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Psychopathy linked to specific structural abnormalities in the brain. (2012, May 7). ScienceDaily. Retrieved from https://www.sciencedaily.com/releases/2012/05/120507164636.htm
Rotter, M., Way, B., Steinbacher, M., Sawyer, D., & Smith, H. (2002). Personality disorders in prison: Aren’t they all antisocial? Psychiatric Quarterly, 73(4), 337-49. doi:http://dx.doi.org/10.1023/A:1020468117930
Wilson, H. A. (2014, March 5). Can antisocial personality disorder be treated? A meta-analysis examining the effectiveness of treatment in reducing recidivism for individuals diagnosed with ASPD. International Journal of Forensic Mental Health, 13(1), 36-46. Retrieved from https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14999013.2014.890682?journalCode=ufmh20