نشانههای اختلال ADHD در کودکان و نوچوانان و یا اختلال بیش فعالی کودکان و یا اختلال بیش فعالی و نقص توجه در کودکان، شامل مواردی چون بیتوجهی، بیشفعالی و یا تکانشگری میباشد. کودکان و نوجوانان در هر لحظه امکان بروز این نشانهها را از خود دارند، بنابراین هر کودک و یا نوجوان دارای این ویژگیها را مبتلا به اختلال ADHD در نظر نگیرید.
نشانههای اختلال کمبود توجه و بیشفعالی معمولا طی چند ماه بروز میدهد. به طور کلی، تکانشگری و بیشفعالی قبل از بروز بیتوجهی رخ میدهند.
نشانههای اختلال ADHD در کودکان و نوجوانان در برخی موارد نیز به راحتی قابل تشخیص نیست. در بسیاری از موارد کودکان و نوجوانان خیالباف بیشتر از کودکان مبتلا به ADHD در چشم هستند. به همین علت نشانههای قابل توجه ADHD بسته به شرایط و شخصیت هر فرد تفاوت زیادی خواهد داشت.
وجود انواع نشانههای اختلال ADHD در کودکان و نوجوانان باعث نامگذاریها و برچسبزنیهای زیادی بر روی آنها میشود. (مخصوصا در کودکان) به عنوان مثال، کودک بیشفعال در برخی موارد به عنوان کودک دارای مشکلات انضباتی شناخته میشود. به کودک منفعل برچست بیانگیزه زده میشود. البته احتمال وجود اختلال ADHD به عنوان دلیل هر دو مورد گفتهشده نیز وجود دارد.
اختلال ADHD با بروز بیشفعالی، حواسپرتی، عدم داشتن تمرکز و یا تکانشگری نشحیص داده میشود. تمامی این رفتارها در شخص دارای نشانههای اختلال ADHD باعث بروز مشکل در فعالیتهای روزمره، رفتار و روابط اجتماعی وی خواهد شد.
سه زیرمجموعه از اختلال ADHD در راهنمای DSM-5 توسط افراد حرفهای نگاشتهشده است.
نشانههای اختلال ADHD در کودکان و نوجوانان
- اختلال بیشفعالی-تکانشگری غالب : در صورت وجود نشانههای بیشفعالی و تکانشگری و در عین حال عدم وجود نشانههای بیتوجهی طی ۶ ماه اخیر در شخص
- اختلال بیتوجهی غالب : در صورت وجود نشانههای بیتوجهی و عدم وجود نشانههای بیشفعالی-تکانشگری طی ۶ ماه اخیر
- اختلال ترکیبی : در صورت بروز همزمان نشانههای بیشفعالی-تکانشگری و بیتوجهی به صورت همزمان در ۶ ماه اخیر
برای تشخیص یک شخص به عنوان شخص مبتلا به اختلال ADHD، این شخص باید تجربه داشتن نشانههای ADHD را تا قبل از ۱۲ سالگی داشته باشد.
همچنین رفتارهای ADHD باید در حداقل دو بخش از زندگی شخص وجود داشته باشد. به عنوان مثال در خانه و در مدرسه، با خانواده و با دوستان و در فعالیتهای دیگر. شخصی که در مدرسه به درس توجه کرده و تنها در خانه دچار بیتوجهی میشود، معمولا از شرایط لازم برای تشخیص ADHD برخوردار نیست.
بیشفعالی و تکانشگری غالب
شخص بیشفعال همواره عجله داشته و در حال حرکت به نظر میرسد. این شخص با هر وسیلهای در اطراف خود بازی کرده و یا به صورت بیوقفه حرف میزند. نشستن سر میز نهار و یا سر کلاس تقریبا برای این اشخاص غیرممکن است. آنها در اتاق بیوقفه پرسه زده و یا مدام بیقراری میکنند. این افراد پاهای خود را به هم مالیده و یا با هر وسیله در اطراف خود ور میروند.
نوجوانان بیشفعال نیز رفتارهای بیقرارانه از خود نشان میدهند. این افراد علاقه به انجام دادن چند کار به صورت همزمان را دارند. افراد بیشفعال و تکانشگر قدرت کنترل واکنشها و افکار خود را قبل از انجام دادن کار ندارند. آنها معمولا اظهارنظرهای نامناسبی ارایه میکنند. احساسات خود را بدون خویشتنداری بروز داده و بدون توجه به عواقب احتمالی، اقدام به انجام دادن کارها میکنند. آنها تحمل صبر کردن برای خواستههای خود را ندارند.
در نوجوانان، انسانهای تکانشگر جایزه لحظهای را به کار زیاد همراه با جایزه بزرگتر در آینده را ترجیح میدهند.
نشانههای تشخیصی مشخص بیشفعالی-تکانشگری غالب
- دست و پاهای بیقراری داشته و مرتبا در جای خود تکان میخورد.
- اغلب زودتر از موعد جایگاه خود را ترک میکند. (ترک جایگاه خود در کلاس و یا محل کار)
- در اکثر مکانهای نامناسب اقدام به دویدن و یا بالارفتن میکند. (مانند بالا رفتن از در و دیوار)
- اغلب قبل از اتمام پرسش اقدام به پاسخ دادن میکند.
- اغلب بیش از اندازه و زیاد حرف میزند.
- اغلب در کارهای دیگران دخالت میکند.
- اغلب در انتظار نوبت نشستن برای وی مشکل است.
- اغلب با بازیکردن و یا لذت بردن از بازیهای بیصدا مشکل دارد.
- اغلب در حال جنب و حوش و حرکت است. به طوری که انگار موتور او همیشه روشن است.
برای مشخص شدن ابتلای شخص به ADHD ، کودک و یا نوجوان حداقل باید دارای ۶ یا بیشتر از ۶ مورد از از نشانههای بالا باشد. علاوه بر آن، این نشانهها باید باعث ایجاد مشکل و تاثیر منفی در زندگی اجتماعی و یا تحصیلی شخص داشته باشد.
بیتوجهی اختلال ADHD
شخص دارای اختلال بیتوجهی غالب از نوع ADHD به سختی بر روی یک موضوع متمرکز میشود. این شخص تنها پس از چند دقیقه از انجام کارها خسته خواهد شد. با اینحال در صورت علاقه داشتن به انجام آن فعالیت، مشکلی برای تمرکز کردن برایش به وجود نمیاید. اما تمرکز برای انجام کارهای حسابشده، داشتن توجه به سازماندهی و تکمیل کارها و یادگرفتن چیزهای جدید برای شخص بسیار سخت میباشد.
تکالیف خانگی طاقتفرساست. شخص مبتلا به ADHD، یادداشت کردن تکالیف خود را فراموش میکند. کتابهای خود را در مدرسه جا میگذارد. تکالیف وی پس از انجام پر از ایراد و مشکل میباشد. این اختلال اغلب با ناامیدی برای کودک و والدین آنها همراه است.
انسانهای بیتوجه نیز به ندرت بیشفعال و یا تکانشگر هستند. اما با این وجود مشکل زیادی برای حفظ تمرکز خود دارند. این افراد معمولا رویاپرداز هستند. این افراد حرکات آهسته از خود نشان داده و یا در اکثر مواقع روز بیحال هستند. اشخاص بیتوجه اطلاعات را با سرعت پایینتری پردازش کرده و به سختی مباحث جدید را یاد میگیرند. شخص مبتلا به ADHD، در بسیاری از مواقع خود را بسیار ساکت و موثر نشان داده اما در حقیقت حتی اقدام به انجام کار طبق دستورالعملهای ارایه شده نیز نکرده است.
اشخاص دارای این نوع از اختلال ADHD، معمولا روابط بهتری با افراد دیگر نسبت به دیگر انواع اختلال ADHD دارند. این افراد مشکلات اجتماعی مشابه با سایر ADHD ها را ندارند. به همین علت مشکل بیتوجهی این اشخاص بیشتر به چشم میاید.
نشانههای تشخیصی بیتوجهی
- اهمیت ندادن به جزئیات و بروز اشتباهات زیاد در حین انجام تکالیف مدرسه، انجام کار در محیط کاری و یا فعالیتهای دیگر
- عدم توانایی متوجه کردن تمرکز خود روی کار و یا فعالیتی خاص
- اغلب حین مکالمه مستقیم با وی، به سختان شخص مقابل گوش نمیدهد.
- عدم توانایی سازماندهی فعالیتها. پریدن از انجام کاری به کار دیگر
- محرکهای نامربوطه در اکثر مواقع باعث حواسپرتی وی میشوند.
- اغلب دستورالعملها را نادیده گرفته و توانایی اتمام تکالیف مدرسه، وظایف شغلی و سایر فعالیتها را نخواهد داشت.
- اغلب لوازم مورد نیاز برای انجام کارها و فعالیتهای خود را گم میکند (مانند مداد، دفتر، کتاب و ..)
- اغلب از انجام کارهای نیازمند به تلاش ذهنی مداوم اجتناب میکند. (مانند تکالیف مدرسه)
- در اکثر موارد حتی فعالیتهای روزمره خود را نیز از یاد میبرد.
برای تبدیل شدن کودک یا نوجوان به گزینه واجد شرایط ADHD، این شخص باید حداقل دارای ۶ مورد از نشانههای بالا به مدت ۶ ماه مداوم باشد. در تمامی انواع مختلف اختلالات ADHD، نشانهها باید باعث ایجاد تاثیر منفی مستقیم بر زندگی اجتماعی و تحصیلی شخص شده باشد.
اختلال ترکیبی در اختلال ADHD
شخص دارای مشکلات بیشفعالی، تکانشگری و بیتوجهی به صورت همزمان به عنوان شخص مبتلا به اختلال ترکیبی ADHD شناخته میشود. این نوع از اختلالات ADHD شامل تمامی نشانههای بالا میباشد.
آیا نیاز به راهنمایی، مشاوره و یا روان درمانی دارید؟ جهت اخذ وقت تصویری یا تلفنی به تلفن ۰۹۱۲۸۴۹۰۹۴۴ در واتسآپ پیام بدید یا تماس بگیرید.
