لورازپام lorazepam یک داروی روانپزشکی است که در خانواده بنزودیازپین ها بوده و اثر آرام بخشی دارد. داروی لورازپام برای کنترل اضطراب و اختلالات خواب تجویز می شود. مفاهیمی از لورازپام که آنها را در این مقاله مرور خواهیم نمود:
- لورازپام چیست؟
- حقایق کلیدی که باید در مورد داروی لورازپام بدانید.
- چه افرادی مجاز به مصرف دارو هستند و چه افرادی نباید مصرف کنند؟
- چه مقدار و چه زمانی باید این دارو را مصرف شود؟
- نکات مهم در رابطه با اثرات جانبی دارو
- راهکارهای درمان عوارض جانبی
- مصرف دارو در هنگام بارداری و شیردهی
- لورازپام با چه داروهایی تداخل دارد؟
- سؤالات رایج در مورد lorazepam
لورازپام چیست؟
لورازپام (lorazepam ) متعلق به گروهی از داروها به نام بنزودیازپین ها است. این دارو برای درمان اضطراب و مشکلات خواب ناشی شده از اضطراب، استفاده می شود. از این روش می توان قبل از عمل جراحی و یا سایر اقدامات درمانی یا دندان پزشکی نیز بهره جست؛ زیرا این دارو برای تسکین اضطراب بسیار موثر واقع شده و به داروی پیش درمان معروف است.
- لورازپام فقط با نسخه قابل تهیه است و به صورت قرص و شربت موجود می باشد.
- این دارو برای درمان صرع یا تشنج به صورت تزریقی نیز قابل استفاده می شود.
- داروی لورازپام با نام تجاری اتیوان شناخته می شود.
حقایق کلیدی که باید در مورد داروی لورازپام بدانید.
- قرص و شربت لورازپام 20 تا 30 دقیقه بعد از مصرف، موثر واقع شده و اثر آرام بخشی آن حدود 6 تا 8 ساعت به طول می انجامد.
- شایع ترین عارضه جانبی همراه با مصرف قرص لورازپام، خواب آلودگی در طول روز می باشد.
- استفاده بیش از 4 هفته مصرف لورازپام توصیه نمی شود.
- در صورت احساس خواب آلودگی هنگام مصرف لورازپام، باید از رانندگی، دوچرخه سواری و کار با ماشین آلات اجتناب کنید.
- در زمان مصرف لورازپام، مصرف مواد مخدر می تواند سبب افزایش خواب آلودگی شود.
چه افرادی مجاز به مصرف داروی لورازپام هستند و چه افرادی نباید مصرف کنند؟
این دارو برای بزرگسالان و کودکان بالای 13 سال برای درمان اضطراب تجویز می شود. همچنین lorazepam برای کودکان با سن 5 سال به بالا و بزرگسالان به عنوان درمان تسکینی یا پیش درمانی استفاده می شود. البته باید این نکته را توجه کنید که مصرف خودسرانه داروی lorazepam برای همه مناسب نیست.
در صورتی که یک کدام از شرایط زیر را دارید قبل از مصرف لورازپام با پزشک خود مشورت نمایید.
- اگر در گذشته، واکنش آلرژیک به لورازپام یا هر داروی دیگری داشته اید.
- در صورت داشتن اختلال کبدی و کلیوی
- اگر مشکلات تنفسی و یا اختلالات قفسه سینه دارد.
- در صورت مبتلا بودن به بیماری میاستنی گراویس “وضعیتی که در آن عضلات ضعیف می شوند.”
- اگر آپنه انسدادی خواب دچار می شوبد.”وضعیتی که در آن تنفس در هنگام خواب برای مدت زمان کوتاهی قطع می شود و مجدداً به حالت اول باز می گردد”
- در صورت مبتلا بودن به افسردگی و یا داشتن افکار خودکشی
- اگر از اختلال شخصیت رنج می برید.
- در صورت گرفتار بودن به مواد مخدر و مشروبات الکی
- در صورت درگیری با بیماری های قلبی عروقی مانند تصلب شرایین یا گرفتگی عروق
- اگر باردار بوده و یا در حال اقدام بارداری و یا شیرده هستید.
- در صورتی که بیهوشی عمومی برای عمل جراحی و یا اقدامات دندان پزشکی دارید.
چه مقدار و چه زمانی باید دارو lorazepam مصرف شود؟
لورازپام را باید طبق دستور پزشک مصرف نمایید. قرص های لورازپام به صورت قرص های 0.5 میلی گرمی و 2.5 میلی گرمی در بازار عرضه شده و شربت های لورازپام در دوز 1 میلی گرم در هر 1 میلی لیتر است.
دوز معمول مصرف لورازپام برای مشکلات مختلف:
- دوز معمول برای درمان اضطراب: هر روز 1 میلی گرم تا 4 میلی گرم، درمانگر و یا پزشک متناسب با وضعیت شما، میزان دوز مورد نیاز را تجویز می کند.
- دوز معمول برای درمان اختلالات خواب: 1 میلی گرم تا 2 میلی گرم قبل از خواب (لورازپام در حدود 20 تا 30 دقیقه بعد از مصرف، وارد عمل خواهد شد.)
- داروهای” پیش درمان” برای بزرگسالان: 2 میلی گرم تا 3 میلی گرم در شب قبل از عمل و سپس 2 میلی گرم تا 4 میلی گرم حدود 1 تا 2 ساعت قبل از عمل
- پیش درمانی برای كودكان 1 ماه تا 11 ساله: دوز آن به وزن كودك بستگی دارد.
- داروی “پیش درمان” برای نوجوانان: 12 تا 17 ساله و بالاتر – 1 میلی گرم تا 4 میلی گرم در شب قبل از عمل و یا حداقل 1 ساعت قبل از عمل
- در صورتی که فرد، 65 سال به بالا بوده و یا از مشکلات کبدی و کلیوی رنج می برد، پزشک دوز کمتری را توصیه می کند.
آیا دوز لورازاپام در طول دوره درمان تغییر می کند؟
لورازپام معمولا برای مدت کوتاهی حداکثر 4 هفته تجویز می شود. در این مدت، با صلاحدید پزشک دوز تجویزی متناسب با شرایط فرد کم و زیاد می شود.
در صورت فراموشی یک وعده قرص لورازپام باید چه اقدامی انجام داد؟
در صورت فراموشی استعمال قرص لورازپام باید:
- برای درمان اضطراب : اگر از زمان وعده مصرفی، کمتر از 3 ساعت گذشته باشد باید به محض یادآوری آن را مصرف کنید؛ اما اگر بیش از 3 ساعت گذشته باشد، باید از خوردن آن دوز صرف نظر کنید.
- برای درمان اختلالات خواب : اگر تا قبل از خواب، لورازپام را مصرف نکرده اید باید دوز از دست رفته را کنار گذشته و دوز بعدی را سر وقت مصرف کنید.
- برای درمان پیش درمان قبل از عمل یا اقدام پزشکی: باید به توصیه های پزشک و دستورات قبل از عملی که از طرف بیمارستان به شما داده می شود عمل کنید. در صورت فراموشی مصرف قرص، حتماً کادر درمان را در جریان گذاشته و از آن ها راهنمایی بگیرید.
نکته مهم: در صورت فراموشی مصرف لورازپام، برای جبران دوز از دست رفته؛ هرگز دو دوز را همزمان با یکدیگر مصرف نکنید.
در صورت اوردوز کردن یا مصرف زیاد داروی لورازپام یا lorazepam باید چه اقدامی انجام داد؟
در صورت افراط در مصرف لورازپام یابد با شماره اورژانس تماس گرفت. از رانندگی کردن در این زمان خودداری کرده و از شخص دیگری کمک بخواهید. بسته دارو و دیگر داروهای مصرفی را با خود همراه داشته باشید.
نکات مهم در رابطه با اثرات جانبی دارو lorazepam
همه داروها، با توجه به مزایای که برای درمان مشکلات دارند، عوارض ناخواسته ای را نیز به بدن وارد می کنند. لورازپام نیز از این قاعده مستثنی نیست. لورازپام در بعضی از افراد عوارض ناخواسته ای را ایجاد می کند.
عوارض جانبی معمول ناشی از لورازپام یا lorazepam :
این عوارض جانبی معمولاً در بیش از 1 نفر از هر 100 نفر بروز می دهد.
در صورت بروز این علائم، به مصرف دارو ادامه دهید. اگر عوارض جانبی باعث آزار شما شده با پزشک خود در این رابطه صحبت کنید.
- احساس خواب آلودگی در طول روز
- عدم هماهنگی حرکات بدن و همچنین نداشتن تعادل
- ضعف عضلانی
عوارض جانبی جدی ناشی از lorazepam :
با توجه به اینکه مصرف داروی لورازپام در هر 1 نفر از 1000 نفر باعث ایجاد بروز عوارض ناخواسته جدی شده اما بعضی از افراد با عوارض جانبی شدیدی روبه رو می شوند. در این مواقع باید در اسرع وقت با پزشک خود مشورت نمایید.
- کوتاهی تنفس و یا نفس های کوتاه و عمیق که نشان از اختلال در سیستم تنفسی می باشد.
- زرد شدن رنگ پوست صورت و چشم (این علائم، نشانه اختلال در عملکرد کبد می باشد.)
- فراموشی (کاهش حافظه)
- توهم: (شنیدن و با دیدن پدیده هایی که وجود خارجی نداشته و در واقعیت وجود ندارند.)
- هذیان: گفتن حرف های تند و بی معنی و یا ابراز عقاید عجیب
- عدم تعادل و سقوط بی دلیل و بیش از حد
- تغییرات خلقی مانند صحبت کردن بیش از حد، احساس بی قراری، تحریک پذیری و یا پرخاشگری (تغییرات خلقی در کودکان و در افراد بالای 65 سال شایع تر است.)
واکنش آلرژیک جدی ناشی از لورازپام:
در موارد نادری، مصرف لورازپام سبب واکنش آلرژیک جدی یا ” آنافیلاکسی” می شود. علائم بروز واکنش آلرژی شدید شامل:
- بروز بثورات جلدی “ضایعات پوستی” که شامل: خارش، قرمزی، تورم یا التهاب، تاول یا پوسته پوسته شدن پوست می باشد.
- خس خس سینه و احساس تنگی نفس
- اختلال تکلم یا مشکل در صحبت کردن
- تورم و ورم گلو، زبان، لب و صورت
در صورت بروز هر یک از این علائم، باید فورا با پزشک مشورت کرد؛ زیرا این علائم خیر از واکنش آلرژیک شدید می باشد.
راهکارهای کنار آمدن با عوارض جانبی لورازپام یا lorazepam
داشتن احساس خواب آلودگی و خستگی غیر معمول در طول روز: از رانندگی و دوچرخه سواری اجتناب کرده و از فعالیت های سنگین مانند کار با ماشین آلات خودداری کنید. این محدودیت تا زمان از بین رفتن احساس خواب آلودگی و خستگی باید ادامه یابد. با عادت کردن بدن به لورازپام؛ این علائم بهبود یافته و در صورتی که این علائم و نشانه ها بعد از یک هفته رفع نشد باید با پزشک مشورت شود.
راهکار کنار آمدن با ضعف عضلانی: اگر به طور غیر معمول ضعف عضلانی دارید باید از ورزش کردن و فعالیت های سنگین خودداری نمایید. آزمایش خون برای پیدا کردن علت ضعف عضلانی توصیه می شود.
در صورت نداشتن تعادل و مشکلات مرتبط با هماهنگی حرکات بدن: در صورت رفع نشدن این علائم بعد از یک هفته؛ باید با پزشک مشورت کنید؛ زیرا ممکن است شما به دوز کمتری از دارو نیاز داشته باشید.
مصرف داروی لورازپام در هنگام بارداری و شیردهی به چه صورت است؟
نحوه مصرف لورازپام در دوران بارداری
هنوز اطلاعات و مدارک محکمی وجود ندارد که بی خطر بودن لورازپام را در طی دوران بارداری اثبات کند. این بدان معنی است که مصرف قرص و یا شربت لورازپام در این دوران احتمالاً با متولد شدن نوزاد با علائم ترک اعتیاد همراه باشد. در صورت بارداری همزمان با مصرف قرص لورازپام، باید با پزشک مشورت نمایید؛ زیرا پزشک مزایا و مضرات مصرف این دارو را برای شما یادآور شده و بهترین راهکار درمانی را متناسب با وضعیت شما توصیه می کند. همچنین ممکن است پزشک به ادامه مصرف قرص لورازپام در دوران بارداری تاکید ورزد؛ زیرا سلامت روان،برای مادر و نوزاد مهم است.
نحوه مصرف لورازپام در دوران شیردهی
در صورتی که پزشک، منع مصرفی برای لورازپام در دوران شیردهی برای شما ایجاد نکرد پس با خیال راحت از این دارو استفاده کنید. در صورت مصرف این دارو در هنگام شیردهی، مدت زمان کوتاهی از آن استفاده و یا دوزهای کمی را استعمال کنید. لورازپام به مقدار کمی در شیر مادر وارد می شود. اما در صورت باردار بودن و یا داشتن نوزاد شیرخواره، باید با پزشک خود صحبت کرده زیرا شاید داروهای جایگزین بهتری برای شما تجویز شود. در صورت مشاهده تغذیه غیر معمولی و یا اختلال در خواب نوزاد و همچنین تنفس غیر طبیعی باید با پزشک در مورد وضعیت نوزاد و قرص مصرفی صحبت شود.
لورازپام با چه داروهایی تداخل دارد؟
با توجه به این که بعضی از داروها با داروی لورازپام تداخل ایجاد کرده و شانس بروز عوارض جانبی را افزایش می دهند، باید در مصرف همزمان این داروها احتیاط کرد:
- مصرف داروهای ضد افسردگی و ضد روان پریشی که برای درمان مشکلات سلامت روان تجویز شده است.
- مصرف داروی ضد تشنج که برای درمان صرع استفاده می شود.
- خواب آور که برای درمان اضطراب و یا اختلالات خواب استفاده می شود.
- آنتی هیستامین های خواب آور و یا آرام بخش، مانند کلرفنیرامین یا پرومتازین
- مسکن های قوی مانند کدئین، متادون، مورفین ، اکسی کدون، پتیدین یا ترامادول.
- ریفامپین، (برای درمان عفونت های باکتریایی) یا داروهای ضد قارچ مانند فلوکونازول
- داروهای درمان ایدز یا اچ آی وی مانند ریتوناویر، آتازاناویر، افاویرنز و ساكویناویر
- ریفامپین ، دارویی برای عفونت های باکتریایی یا داروهای ضد قارچ مانند فلوکونازول
- مهار کننده های پمپ پروتون (PPIs) – داروهایی برای کاهش اسید معده، مانند امپرازول
- شل کننده های عضلانی مانند باکلوفن و تیزانیدین
- دی سولفیرام، دارویی برای درمان اعتیاد به مشروبات الکی
- ایزونیازید ، دارویی برای درمان بیماری سل
- تئوفیلین ، دارویی برای آسم و سایر مشکلات تنفسی
- مصرف لورازپام با داروهای گیاهی یا مکمل ها. اطلاعات کمی در مورد تداخل مصرف داروهای گیاهی و مکمل ها با لورازپام وجود دارد.
نکته: اطلاعات کمی در مورد تداخلات مصرف داروهای گیاهی و قرص لورازپام lorazepam وجود دارد. از داروهای گیاهی برای درمان اضطراب یا بی خوابی مانند سنبل الطیب و گل ساعتی به همراه لورازپام استفاده نکنید. آنها می توانند اثرات خواب آلودگی لورازپام را افزایش داده و عوارض جانبی دیگری نیز داشته باشند.
سؤالات رایج در مورد لورازپام
مکانیسم عمل لورازپام:
لورازپام متعلق به دسته ای از داروها به نام بنزودیازپین می باشد. این ماده با افزایش سطح یک انتقال دهنده عصبی آرام بخش به نام ” گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA)” در مغز عمل می کند. با توجه به وضعیت شما، مصرف این دارو سبب تسکین اضطراب، درمان و توقف تشنج یا آرام کردن اسپاسم عضلانی می شود.
چه احساسی بعد از مصرف لورازپام به فرد دست خواهد داد؟
لورازپام به داشتن احساس آرامش کمک کرده و همچنین سبب کاهش اضطراب و داشتن خواب آرام می شود.
مدت زمان اثر گذاری دارو lorazepam چند ساعت است؟
20 تا 30 دقیقه بعد از مصرف قرص و شربت لورازپام، این دارو شروع به کار کرده و پس از 1 تا 1.5 ساعت بعد اثر آرام بخشی مشاهده می شود. حدود 6 تا 8 ساعت نیز اثراتش باقی می ماند. تزریق لورازپام باعث تأثیر گذاری فوری می شود.
مدت زمان مصرف لورازپام چقدر است؟
بازه مصرف قرص لورازپام به این بستگی دارد که به چه علتی این دارو برای شما تجویز شده است.
- برای درمان اضطراب و مشکلات خواب: معمولاً دوره 4 هفته ای برای مصرف توصیه می شود. برای جلوگیری از بروز علائم اعتیاد”درد و خماری” باید دوز مصرفی به تدریج کاهش یابد.
- برای مصرف پیش از اقدام بالینی و یا عمل جراحی: معمولاً فقط 2 دوز مورد نیاز است.
- برای درمان تشنج و یا صرع: باید دوز مناسب در بیمارستان تزریق شود.
- در صورت تجویز بیش از 4 هفته ای لورازپام، میزان دوز مصرفی به شما گفته خواهد شود.
آیا در صورت مصرف دارو لورازپام احتمال اعتیاد به آن وجود دارد؟
اگر مدت کوتاهی (2 تا 4 هفته) آن را مصرف کنید، لورازپام اعتیاد آور نیست؛ اما در صورتی که سابقه استعمال مواد مخدر وجود داشته باشد، شانس اعتیاد به این دارو افزایش می یابد.
در صورت توقف مصرف داروی لورازپام چه اتفاقی رخ می دهد؟
در صورت تجویز پزشک برای قطع مصرف لورازپام، باید به تدریج دوز مصرفی کاهش یابد؛ یعنی دوزهای مصرف شده به تدریج کم شده و فاصله زمانی بین وعده ها افزایش می یابد؛ بنابراین بدن فرصت کافی را برای انطباق با شرایط جدید پیدا می کند.
در صورت قطع ناگهانی مصرف قرص عوارض جانبی زیر به وجود می آید:
- گیجی
- تشنج
- افسردگی
- احساس عصبی بودن یا تحریک پذیری
- تعریق
- اسهال در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی با پزشک مشورت نمایید.
نکته مهم: مصرف داروی لورازپام را بدون توصیه پزشک قطع نکنید.
آیا داروهای جایگزین دیگری غیر از لورازپام برای درمان این اختلالات وجود دارد؟
- با توجه به وضعیت اختلال و علائم بروز یافته، ممکن است داروهای ضد اضطراب دیگری نیز برای شما مناسب باشد. پزشک معمولاً داروهای ضد افسردگی موسوم به مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) مانند سرترالین ، پاروکستین یا اگزیتالوپرام شروع می کند.
- البته تکنیک های درمانی مختلفی نظیر؛ گفتار درمانی و یا شناخت درمانی و مشاوره برای درمان اضطراب نیز وجود دارد.
- برای رفع مشکلات بی خوابی و اختلالات خواب، پزشک با توجه به وضعیت فرد، داروی مناسب را تجویز می کند.
آیا مصرف داروهای مخدر روی لورازپام تأثیر خواهند گذاشت؟
استفاده از حشیش، هروئین یا متادون و همچنین مشروبات الکلی با لورازپام باعث افزایش اثرات خواب آلودگی لورازپام می شود. مصرف این گونه مواد با این قرص احتمال خواب سنگین را افزایش داده و تنفس را مختل می کند. استفاده از کوکائین یا سایر مواد محرک مانند MDMA (اکستازی) و آمفتامین با لورازپام نیز می تواند باعث خواب آلودگی شود.
آیا ممانعت غذایی باید هنگام مصرف لورازپام رعایت شود؟
- در زمان مصرف لورازپام از مصرف گریپ فروت خودداری شود؛ زیرا این میوه میزان لورازپام خون را افزایش می دهد.
- مصرف مواد انرژی زا مانند قهوه، جای و مواد کافئین دار توصیه نمی شود؛ زیرا این مواد محرک زا بوده و اثر آرام بخشی لورازپام را افزایش می دهد.
- مصرف مشروبات الکی در زمان مصرف لورازپام، سبب خواب عمیق شده و تنفس را مختل می کند.
آیا دارو lorazepam روی پیشگیری از بارداری تأثیر خواهد گذاشت؟
لورازپام روی روش های پیشگیری از بارداری مانند قرص های ضد باردای و روش های پیشگیری اورژانسی بارداری تأثیر منفی ندارد.
البته مصرف برخی از داروهای ضد بارداری ممکن است اثرگذاری لورازپام را کاهش دهد بنابراین با پزشک باید در این رابطه مشورت کرد.
آیا لورازپام روی قدرت باروری تأثیر خواهد گذاشت؟
تاکنون هیچ مدرک محکمی برای اثبات کاهش باروری مردان و زنان با مصرف لورازپام وجود ندارد.
آیا هنگام استفاده از لورازپام می توان رانندگی کرد؟
در صورتی که این دارو سبب خواب آلودگی، سرگیجه و شلی دست و پا، تاری دید و عدم تمرکز می شود باید در رانندگی و کار با ماشین آلات احتیاط کرد. این نشانه ها در زمان شروع اولین مصرف هر دارویی ممکن است رخ دهد؛ بنابراین برای پیشگیری از بروز حوادث ناخواسته، باید با پزشک مشورت شود.
آیا تغییر در شیوه زندگی می تواند به اختلال هراس و سندرم پای بی قرار کمک کند؟
در صورتی که اختلال اضطراب رنج می برید، تغییر در شیوه زندگی بسیار کمک کننده می باشد بنابراین:
- مطالعه کتاب و یا گذراندن دوره آنلاین برای کنترل اضطراب
- تکنیک گفتار درمانی، شناخت رفتاری و همچنین مشاوره
- تمرین کردن به طور منظم
- احساس آرامش داشتن
- پرهیز از نوشیدن کافئین
- پرهیز از سیگار و مشروبات الکلی
در صورت رنج بردن از اختلال خواب:
- ساعت خواب و بیداری را باید منظم کنید.
- گوش دادن به موسیقی آرام بخش قبل از خواب
- استفاده از پرده های ضخیم و یا چشم بند و گوش بند
- پرهیز از نوشیدن کافیئن و خوردن غذاهای سنگین و همچنین استعمال سیگار و ورزش کردن
- عدم تماشا کردن تلویزیون و استفاده از موبایل قبل از خواب
- عدم چرت زدن کوتاه در طول روز
- نوشتن مشکلات و راهکارهای حل آن ها قبل از خواب، برای ایجاد آرامش و حس خوب
منبع: