افسردگی پس از زایمان ، یکی از انواع افسردگی می باشد. افسردگی پس از زایمان از جمله افسردگی‌های رایج میان مادران می‌باشد. هنگام تولد کودک و یا در زمان حاملگی، اکثر افراد انتظار شاد بودن از مادران را دارند. اما برای اکثر مادران زایمان احساسات غیرقابل پیش‌بینی مانند افسردگی با خود به همراه دارد. به این فصل از ناراحتی‌ها افسردگی بعد زایمان گفته می‌شود.
برخی اوقات حتی این فصل از ناراحتی‌ها قبل زایمان نیز رخ می‌دهد. افسردگی های این‌چنینی معمولا قبل و یا بعد زایمان در مادران رخ می‌دهد. (این افسردگی پدران را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد).
در صورت از بین نرفتن خود به خودی افسردگی پس از تولد کودک، مشکل شما چیزی فراتر از یک افسردگی ساده است. این افسردگی، بیماری بسیار مهم و ناتوان کننده در مادران می‌باشد. مادران هیچ کنترلی بر روی این نوع از افسردگی ندارند. بر خلاف تمامی انواع افسردگی، افسردگی بعد از زایمان بر اساس نقص شخصیتی، ضعف و یا رفتارهای مادر صورت نمی‌گیرد. در واقع این افسردگی یک نوع بیماری روانی بوده که نیاز به توجه و درمان دارد.
نشانه‌های افسردگی پس از زایمان و تشخیص آن
افسردگی بعد زایمان در پنجمین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (DSM-5) به عنوان اختلال دوقطبی و یا اختلال جانبی طبقه‌بندی شده است. شخص مبتلا به افسردگی بعد از زایمان نشانه‌های افسردگی اساسی را خواهد داشت. افسردگی بعد از زایمان از طریق مشاهده الگوی افسردگی فصلی در قبل یا بعد از زایمان و یا حتی بعد از تولید فرزند شخص تشخیص داده می‌شود.
بعضی اوقات شخص مبتلا به افسردگی بعد زایمان به مشکل خود به عنوان یک افسردگی ساده بعد از تولد فرزند نگاه می‌کند. اما افسردگی بعد زایمان طولانی‌تر و همینطور شدیدتر از افسردگی‌های ساده پس از تولد می‌باشند. افسردگی توانایی انجام فعالیت‌های روزمره را کاهش داده و از تمرکز حواس مادر برای مراقبت از فرزند جدید خود جلوگیری خواهد کرد. نشانه‌های افسردگی بعد زایمان معمولا در چند هفته اول پس از تولد کودک رخ می‌دهند. اما احتمال وقوع این نشانه‌ها تا 6 ماه پس از زایمان نیز وجود خواهد داشت.
بعضی از مادران ( و یا حتی پدران) جدید نشانه‌های افسردگی بعد زایمان زیر را تجربه خواهند کرد :
مهم‌ترین نشانه‌های افسردگی پس از زایمان
- حالت افسردگی و یا نوسانات شدید اخلاقی
- گریه‌وزاری مفرط
- مشکل با برقرار کردن ارتباط با کودک یکی از مهم‌ترین نشانه‌های افسردگی پس از زایمان
- داشتن ترس از اینکه مادر خوبی نیستند.
- خستگی مفرط و از دست دادن انرژی
- کناره‌گیری از خانواده و دوستان
- داشتن مشکلات اشتهایی ( خوردن بیش از حد و یا کاهش اشتها شدید)
- داشتن مشکلات مرتبط به خواب ( سخت به خواب رفتن و یا پرخوابی)
- کاهش علاقه و اشتیاق به انجام فعالیت‌های مهیج پیشین
- عصبانیت و یا تحریک‌پذیری احساسی شدید
- داشتن احساس بی‌ارزش‌بودن، خجالت، احساس گناه و یا بی‌کفایتی
- داشتن مشکل با تمرکز، تصمیم‌گیری و تفکر شفاف و آرام یکی از مهم‌ترین نشانه‌های افسردگی پس از زایمان
- اضطراب شدید و یا حملات هراسگونه (Panic Attacks)
- فکر آسیب‌زدن به خود یا کودک
- داشتن افکار خودکشی و یا فکر کردن به مرگ
اطلاعات مفید درباره افسردگی پس از زایمان
طبق یک نظریه، 3 الی 6 درصد زنان نشانه‌های اختلال افسردگی اساسی را در حین حاملگی و یا در هفته‌ها و ماه‌های پس از زایمان تجربه می‌کنند. زنان با سابقه در زمینه داشتن نشانه‌های مرتبط با اختلالات دوقطبی و یا افسردگی به احتمال بیشتری در معرض نوسانات و اغتشاشات احساسی در حین زایمان و یا پس از آن قرار می‌گیرند.
50 درصد از فصول افسردگی اساسی بعد زایمان درست قبل از زایمان شروع می‌شوند. این فصل‌های افسردگی به عنوان مجموعه‌ای از فصول افسردگی بعد زایمان در راهنمای DSM-5 شناخته شده‌اند.
زنان دارای فصول افسردگی اساسی معمولا در دوره قبل از زایمان با حملات عصبی و هراسگونه مواجه می‌شوند. تحقیقات انجام‌شده بین زنان در دوره‌های قبل و بعد زایمان نشان‌دهنده این است که زنان دارای افسردگی و ترس در حین حاملگی احتمال بیشتری برای مبتلا شدن به افسردگی بعد زایمان دارند.
تغییرات فصلی روحیه در دوره قبل از زایمان با ویژگی‌های روانی و یا بدون این ویژگی‌ها بروز می‌کند. بسیاری از زنان دارای افسردگی بعد از زایمان نشانه‌های روانی ندارند. ریسک وقوع فصل‌های افسردگی بعد از زایمان همراه با ویژگی‌های روانی در زنانی که دارای سوابق اختلالات خلقی ( به ویژه اختلال دوقطبی) بوده به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش میابد. همچنین این احتمال برای افراد که قبلا نیز این فصول افسردگی را تجربه کرده و یا در خانواده خود سابقه وجود اختلال قطبی دارند، بسیار بیشتر از سایر افراد می‌باشد.