اعتمادبهنفس کاذب، ویژگی جذابی برای افراد به حساب می‌آید. افرادی که از اعتماد به نفس خوبی برخوردارند همواره در هر جمع و گروهی دیگران را به خود جذب می‌کنند. هنگامی که شما به خودتان اعتماد دارید، دیگران نیز پاسخ شما را با اعتماد می‌دهند. بین اعتمادبهنفس واقعی و اعتماد به نفس کاذب یک مرز باریک وجود دارد. کسانی که از این مرزها عبور می‌کنند، جذابیت خود را از دست می‌دهند. این دسته به‌جای جذب افراد، دیگران را از خودشان دور می‌کنند؛ زیرا همه چیز آن‌ها غیرواقعی و فیک به نظر می‌رسد. اگر مایلید درباره این مفاهیم نکات بیشتری بدانید، تا انتهای این مطلب با ما باشید.
پادکست صوتی اعتماد به نفس کاذب
پادکست صوتی اعتماد به نفس کاذب چیست؟
اعتماد به نفس کاذب چیست؟
رفتار افرادی که دارای اعتمادبهنفس کاذب هستند درست برعکس افراد با اعتماد به نفس است. این افراد اصلا نمی‌توانند به خودشان اعتماد کنند و نسبت به توانایی‌های خود، باور داشته باشند. تنها کاری که این گروه افراد در آن حرفه‌ای هستند، نقش بازی‌کردن است.
افراد دارای اعتمادبهنفس غیرواقعی، بازیگرهای خوبی هستند. آن‌ها همیشه طوری رفتار می‌کنند، انگار هم‌اکنون درست همان جایی قرار دارند که باید باشند. آن‌ها سعی می‌کنند به دیگران القا نمایند که فرد قدرتمند و مقتدری هستند؛ اما در واقعیت چنین چیزی نیست.
روانشناس مدرسه پزشکی هاروارد اعتماد به نفس کاذب را این گونه تعریف می‌کند:
“Fake confidence is a mask for deep insecurity. It may look like strength, but it’s a fragile shield against the fear of being exposed.”
«اعتماد به نفس کاذب، نقابی برای ناامنی‌های عمیق درونی است. ممکن است به نظر برسد که نشانه قدرت باشد، اما در واقع سپری شکننده در برابر ترس از برملا شدن است.»
تفاوت اعتماد به نفس کاذب و واقعی
| ویژگی‌ها | اعتماد به نفس واقعی | اعتماد به نفس کاذب |
|---|---|---|
| نگاه به نادانستن | نادانستن را می‌پذیرد و از دیگران کمک می‌گیرد | وانمود می‌کند همه چیز را می‌داند، از یادگیری فرار می‌کند |
| پذیرش اشتباه | اشتباهات را می‌پذیرد، مسئولیت می‌پذیرد و جبران می‌کند | اشتباه را انکار می‌کند یا دیگران را مقصر می‌داند |
| نیاز به جلب توجه | بی‌نیاز از تأیید بیرونی، فروتن و متعادل | به شدت دنبال توجه، تأیید و قدرت‌نمایی است |
| پایداری درونی | ریشه در باورها و ارزش‌های شخصی دارد، پایدار و مقاوم | شکننده، وابسته به تأیید بیرونی و ناپایدار در شرایط مختلف |
| نحوه تعامل با دیگران | بخشنده، حامی، مشوق دیگران و مشتاق به اشتراک‌گذاری دانش | انزواطلب، خودمحور و گارددار در برابر دیگران |
| برخورد با مخالفت و ایده نو | پذیرای نقد و چالش، اهل یادگیری | مقاوم در برابر نقد، تهاجمی نسبت به مخالفان |
| نگرش به دیگران | دیگران را ارزشمند می‌داند، روابط عمیق دارد | اغلب دیگران را تهدید می‌بیند، روابط سطحی یا دفاعی دارد |
افراد دارای اعتمادبهنفس کاذب و واقعی چطور به نظر می‌رسند؟ چطور می‌توان تفاوت بین این دو مفهوم را دانست؟ اکنون چند تفاوت بین اعتمادبه نفس واقعی و اعتماد به نفس کاذب را با هم بررسی می‌کنیم.
اما قبل از آن بدانید که افزایش اعتماد به نفس قابل درمان است. شما می‌توانید در دوره های افزایش اعتماد به نفس که توسط دکتر امیر شیرین زاده در کلینیک روانساز برگزار می‌شود، شرکت کنید.
ثبت نام در کلاس اعتماد به نفس و عزت نفس کمک زیادی به شما می کند 🙂
اعتماد به نفس به معنای دانستن همه چیز نیست
اعتمادبهنفس داشتن، به این معنا نیست که شما از هر مسئله‌ای مطلع هستید. این یعنی به‌اندازه کافی به خودباوری رسیده‌اید و اگر لازم باشد از دیگران نیز کمک میگیرید. افراد با اعتماد به نفس وقتی چیزی را نمی‌دانند به‌راحتی از دیگران سؤال می‌کنند، اشتباهات خود را می‌پذیرند و مدام برای یادگیری تلاش می‌کنند. اعتماد کاذب دقیقا برعکس مواردی است که مطرح کرده‌ایم. افراد با این ویژگی از دیگران کمک نمی‌گیرند و به یادگیری مهارت‌های جدید تمایلی ندارند.
پذیرش این که کاملا بی‌عیب‌ونقص نیستند
کسانی که از اعتمادبهنفس واقعی برخوردار هستند، پذیرفته‌اند که هیچ‌کس کامل نیست. آن‌ها پس از اشتباه، مسئولیت‌های خود را به طور کامل می‌پذیرند و در صدد جبران آن برمی‌آیند. افرادی که اعتمادبهنفس کاذب دارند، به‌جای پذیرش مسئولیت‌ها و اشتباهات خود، دیگران را مقصر می‌دانند و آن‌ها را سرزنش می‌کنند. برخی از افراد حتی اشتباهات خود را از دیگران پنهان می‌کنند. این افراد از اشتباهات خود درس نمی‌گیرند و ممکن است در آینده دوباره آن‌ها را تکرار نمایند.
همواره از خود فروتنی نشان می‌دهند
افراد دارای اعتماد به نفس هرگز نیازی به جلب‌توجه دیگران ندارند. برعکس، افرادی که اعتماد به نفس کاذب دارند، به طور پیوسته سعی دارند همه نگاه‌ها را روی خود متمرکز نمایند. آن‌ها به حدی در این رفتارها افراط می‌کنند که نزد دیگران به عنوان فردی متکبر و مغرور شناخته می‌شوند. این افراد با ایده‌های خلاقانه و نو مخالف هستند و به کسانی که آن‌ها را به چالش می‌کشند، حمله می‌کنند.
مقاومت بالایی دارند
اعتماد به نفس واقعی را نمی‌توان انکار کرد. این ویژگی همواره ثابت است و به شرایط عمومی یا عقاید مختلف وابستگی ندارد. در هر موقعیتی نیز همواره در اعماق ناخودآگاه و ذهن افراد وجود دارد. افراد با اعتماد به نفس برعکس افراد با اعتماد به نفس کاذب که به خودشان اعتماد ندارند، به نظرات و قضاوت‌های دیگران اهمیتی نمی‌دهند. در مقابل، بر اساس نظرات و امیال خود رفتار و عمل می‌کنند. البته این به معنای خودرأی بودن آن‌ها نیست.
اعتمادبهنفس آن‌ها کاملا بر اساس ارزش‌ها و عقایدشان شکل‌گرفته است. اطرافیان نیز این ویژگی را در رفتار و عملکرد آنان می‌بینند. حال اگر بخواهیم رفتار افرادی که درگیر نوع غیرواقعی اعتماد به نفس هستند، اشاره نماییم، آن‌ها مرتب به دنبال جهت‌گیری‌های مختلف و کسب اعتبار هستند. همین موضوع نیز سبب می‌شود، همواره در موقعیتهای آسیب‌پذیر قرار بگیرند.
به دیگران بدون هیچ توقعی کمک می‌کنند
آن‌هایی که واقعا به خودشان اعتماد دارند، از خودشان به دیگران می‌بخشند. آن‌ها نیازی نمی‌بینند که ایده‌ها، دانش، مهارت یا تجربیات خود را در اختیار سایرین قرار ندهند. افراد با اعتمادبهنفس همواره از فرصت‌های گوناگونی که برای کمک به دیگران به وجود می‌آید، استقبال می‌کنند. چنین افرادی روح بزرگی دارند و بهترین ویژگی‌ها را در دیگران می‌بینند، از اشتباهات کوچک و جزئی به‌راحتی می‌گذرند و تمام تلاش خود را برای رفع تعارض‌ها به کار می‌گیرند.
در جبهه مقابل، افراد دارای اعتمادبهنفس غیرواقعی بین خودشان و دیگران دیوار بلندی می‌کشند و خود را منزوی می‌کنند. آن‌ها اطلاعات خود را در اختیار دیگران نمی‌گذارند و هیچ اشتیاقی برای به اشتراک گذاشتن دانش خود ندارند. دخالت یا علاقه‌مندی دیگران، تجاوز به حریم شخصی آن‌ها تلقی می‌شود. به‌عبارت‌دیگر این افراد استاد «از کاه کوه ساختن» هستند.
سوگیری اعتماد به نفس کاذب چیست؟
اگر بخواهیم برای سوگیری اعتمادبهنفس نوع کاذب تعریفی ارائه دهیم، باید بگوییم که در این افراد اعتماد به نفسی که آن‌ها در ذهنشان دارند، بسیار فراتر از واقعیت است. به عنوان انسان، ما همیشه دوست داریم در رویدادهای مختلف پیروز شویم، از حس تحقیر نفرت داریم و همواره برای رسیدن به اهداف خود می‌جنگیم. افراد دارای اعتماد به نفس کاذب همواره خوشبینی بیش از اندازه‌ای نسبت به شرایط موجود یا اتفاقات آینده دارند.
در صورتی که بیش از سه مورد از این علائم را دارید حتما با متخصصان باتجربه ما در کلینیک روانشناسی روانساز مشورت کنید و از تخصص آن‌ها استفاده کنید. این کلینیک در شرق تهران به صورت حضوری، به صورت آنلاین برای افرادی که تمایل دارند؛ به ویژه افرادی که در خارج از کشور هستند خدمات می‌دهد.
اگر نیاز به یک روانشناس آنلاین دارید در جلسه ارزیابی شرکت کنید 🙂
انواع اعتماد به نفس کاذب
اعتماد به نفس غیرواقعی یا کاذب خود را به سه مدل مختلف نشان می‌دهد.
- گروه اول هنگام ارزیابی و صحبت‌کردن درباره ویژگیهای شخصیتی خود مبالغه زیادی انجام می‌دهند. هدف این افراد این است که به سایرین بگویند که در هر کاری مهارت دارند و بهترین هستند؛ بنابراین به تعریف‌های غیرواقعی از خودشان می‌پردازند.
- گروه دوم همواره معتقدند که توانایی پیش‌بینی هر اتفاقی را دارند، درصورتی‌که چنین امکانی برای هیچ‌کس وجود ندارد که از قبل اتفاقات آینده را بداند.
- گروه سوم نیز نسبت به هر مسئله‌ای به طرز باورنکردنی خوش‌بین هستند.
روش غلبه بر اعتماد به نفس کاذب
افرادی که اعتماد به نفس فیک دارند، باید پیش از هر چیزی خودشان به این موضوع پی ببرند که احساسات آن‌ها واقعی نیست؛ بنابراین برای واقعی‌کردن آن باید تلاش کنند. یکی از راهکارهایی که چنین افرادی می‌توانند انجام دهند، شرکت در کلاس اعتماد به نفس است. اگر شرایط شرکت در کلاس یا استفاده از رواندرمانگر را ندارید، حتما ویدئوهای یوتیوب دکتر شیرین زاده را دنبال کنید.
ویدیوهایی که در یوتیوب داریم به شما کمک زیادی میکنه!
این کلاس‌ها به خوبی پتانسیل‌های درونی هر فردی را به وی یادآوری می‌کند و از او یک شخص قدرتمند می‌سازد. در این جا به چند راهکار دیگر که می‌توانید با انجام آن‌ها اعتماد به نفس واقعی خود را افزایش دهید، می‌پردازیم.
انجام تمرینات مراقبت از خود
مراقبت از خود و اعتماد به نفس ارتباط بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند. ورزش منظم، خوب خوابیدن و رژیم غذایی سالم میتواند نقش زیادی در افزایش اعتماد به نفس شما داشته باشد. این کارها باعث می‌شود که افراد احساس بسیار بهتری نسبت به خودشان پیدا کنند.
وقت‌گذاشتن برای خودتان در جهت ارزیابی نیازها، منجر می‌گردد که به طور دقیق بدانید چه چیزی سبب می‌شود احساس خوبی داشته باشید. تمرین‌های مدیتیشن و شکرگزاری نیز نقش مهمی در کاهش اضطراب، بهبود احساسات و خواب افراد دارای دارند. از مدیتیشن برای عزت نفس و اعتماد به نفس غافل نشوید.
گروه درمانی عزت نفس و همینطور روان درمانی فردی، اصلی ترین و موثرترین روش های درمان عزت نفس و اعتماد به نفس است.
ساخت روابط مثبت با دیگران
افراد منفی‌نگر که همواره در تلاش‌اند، شخصیت شما را پایین بیاورند، می‌توانند منجر به کاهش اعتماد به نفس شما شوند. به منظور بهبود اعتماد به نفستان باید روابط خود را با چنین افرادی محدود نمایید. در نقطه مقابل، همواره سعی کنید با افرادی که قدردان شما هستند، رفت و آمد کنید. احساسات مثبت و خوشبینی آن‌ها به شما کمک می‌کند، اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید.
رشد طرز فکر
تحقیقات نشان داده است افرادی که مرتب روی رشد طرز فکر خود، کار می‌کنند و مطالب جدید می‌آموزند، نسبت به دیگران اعتماد به نفس و انعطاف‌پذیری بیشتری دارند. رشد فکری میتواند در همه زمینه‌های زندگی به شما کمک کند.
به چالش کشیدن خود
روان‌شناسان توصیه می‌کنند که افراد برای ایجاد حس اعتماد به نفس، چالش‌های گوناگونی برای خود بسازند. این کاملا طبیعی است که هنگام آزمایش موارد جدید عصبی شوید؛ اما افراد با اعتماد به نفس بدون درنظرگرفتن چنین مواردی رو به جلو حرکت می‌کنند. آن‌ها همچنین هدف‌های خود را تعیین کرده و ضمن شکل‌دهی به رفتارهای جدید، پیشرفت و تمرکز خود را به صورت تدریجی آغاز می‌کنند.
نقاط قوت خود را بیان کنید
شما با مرور نقاط قوت می‌توانید در تقویت افکار مثبت نسبت به شخصیت خودتان نقش داشته باشید. یکی از مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که مسیرهای عصبی مغز ما زمانی پاسخ می‌دهند که افراد نقاط قوت خود را تأیید نمایند. برخی از صحبت‌هایی که می‌توانید با خودتان بگویید این است که: من برای خودم ارزش قائل هستم، من با مهارت‌ها و توانایی‌های خود از عهده هر مسئله‌ای برمی‌آیم.
نشانه‌های اعتماد به نفس کاذب
بر اساس یکی از آزمایشاتی که محققان اخیرا انجام داده‌اند، آن‌ها افراد شرکت‌کننده در آزمایش را به دو گروه تقسیم کردند. افراد دارای اعتماد به نفس کاذب و افراد با اعتمادبهنفس واقعی. این دو گروه بر اساس ۱۳ مهارت و ویژگی مختلف تقسیم‌بندی شدند.
نتایج آزمایش نشان داد، افرادی که اعتمادبهنفس فیک داشتند، در همه آزمایش‌ها امتیاز بیشتری نسبت به افراد با اعتماد به نفس کسب کردند؛ اما آن‌ها به اندازه افراد با اعتمادبهنفس واقعی به اعمال خود مطمئن نبودند. افرادی که اعتمادبهنفس غیرواقعی دارند، نشانه‌های زیرا در رفتارهایشان خواهند داشت:
با موقعیتهای استرسزا به خوبی کنار نمی‌آیند
شرکت‌کنندگان دارای اعتمادبهنفس غیرواقعی در آزمون مهارت‌های مقابله‌ای نمره ۶۴ گرفتند، در حالی که شرکت‌کنندگان با اعتمادبهنفس واقعی در همین آزمون نمره ۸۰ کسب کردند. علت این موضوع آن است که افراد با اعتماد به نفس واقعی از احساسات بالایی برخوردار هستند.
این ویژگی موجب می‌شود آن‌ها پس از شکست‌ها دوباره سرپا شوند و به راه خود ادامه دهند. آن‌ها با حفظ خونسردی، بدون هیچ فشار و استرسی روی اشتباهات خود تمرکز می‌کنند تا از تکرار آن‌ها در ادامه مسیر جلوگیری نمایند. افراد دارای اعتمادبهنفس کاذب قدرت درونی بالایی ندارند و در موقعیتهای استرسزا به سرعت از هم می‌پاشند. آن‌ها در اغلب موارد نمی‌توانند به مسیر خود ادامه دهند و به سرعت یاس و ناامیدی کل وجودشان را فرا می‌گیرد.
به صورت پنهانی منفی باف هستند
افرادی که اعتمادبهنفس جعلی دارند در ابتدای هر شرایطی بسیار خوش‌بینانه برخورد می‌کنند؛ اما کل رفتار آن‌ها نمادین است. آن‌ها تلاش زیادی برای حفظ این خوشبینی می‌کنند. به‌خصوص هنگامی که موقعیت آن‌ها چالش‌برانگیزتر می‌شود. به همین خاطر تعجبی ندارد که این افراد در آزمون ذهنیت مثبت نمره ۵۶ گرفتند. با وجود این، شرکت کنندگان با اعتمادبهنفس بالا نمره بسیار بالاتر ۸۲ را کسب کردند.
باید این نکته را در نظر داشته باشید که افراد با اعتماد به نفس کاذب به طور مخفیانه در درون خود دچار بدبینی و شک هستند. این دسته در اعماق وجودشان با مواردی همچون ترس از شکست، سرزنش و انتقاد از خود دست و پنجه نرم می‌کنند. شما می‌توانید با حضور در کلاس‌های اعتماد به نفس و دوره‌های آموزشی، این رفتارهای مخرب را از خود دور کنید و ویژگیهای مثبت را تقویت نمایید.
برای شناسایی احساسات خود در تلاش هستند
اعتماد به نفس واقعی بر مبنای هوش هیجانی و خودآگاهی پایه‌گذاری شده است. این افراد به خوبی می‌توانند محدودیت‌ها و نقاط قوت خود را بدون هیچ حالت تدافعی یا تکبری تشخیص داده و برای برطرف‌کردن آن بکوشند. در طرف مقابل افرادی که اعتماد به نفس غیرواقعی دارند از آن‌ها به عنوان مکانیزم‌های دفاعی استفاده می‌کنند.
در شرایطی که این افراد سعی دارند، احساسات خود را شناسایی و مدیریت نمایند، مرتب دچار نوسانات خلق‌وخو می‌شوند. اگر از افراد نزدیک به چنین کسی هستید، یادتان نرود که برای بهبود آن باید حوصله به خرج دهید و سریع خسته نشوید.
نتیجه گیری
اعتماد به نفس به معنای صحیح ویژگی بسیار مهم و ارزشمندی است. شاید کمبود اعتماد به نفس، زندگی را برای فرد سخت و دشوار نماید؛ اما روش‌های زیادی برای تقویت و بهبود آن وجود دارد. با انجام تمرینات مراقبت از خود، مدیتیشن، برقراری روابط مثبت با دیگران و تجربه چالش‌های جدید می‌توانید ذهن خود را رشد داده و به‌تدریج اعتماد به نفس خود را افزایش دهید.
تقویت اعتماد به نفس، درصد موفقیت‌های شما را به طور قابل‌توجهی بالا می‌برد. شادی و رضایتی که در رفتار افراد با اعتماد به نفس بالا وجود دارد، زندگی آن‌ها را دگرگون می‌سازد. اگر درباره این مقاله سؤالی دارید، لطفا آن را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
۱- اعتماد به نفس کاذب چیست و چه تفاوتی با اعتماد به نفس واقعی دارد؟
اعتماد به نفس کاذب نوعی خودباوری ساختگی است که فرد برای پنهان‌کردن ناامنی‌های درونی‌اش به نمایش می‌گذارد. برخلاف اعتماد به نفس واقعی که بر پایه شناخت خود، پذیرش اشتباهات و رشد درونی بنا شده، اعتماد به نفس کاذب بیشتر نوعی نقاب است برای فرار از ترس‌های درونی. افراد با اعتماد به نفس واقعی آرام، پذیرنده، فروتن و مقاوم هستند؛ در حالی که افراد با اعتماد به نفس جعلی، متظاهر، دفاعی و وابسته به تأیید بیرونی‌اند.
۲- از کجا بفهمم اعتماد به نفسم واقعی است یا کاذب؟
اگر در مواجهه با اشتباهات مسئولیتپذیر هستید، از دیگران کمک میگیرید، از نقد نمیهراسید و نیاز مداوم به تأیید دیگران ندارید، احتمالاً اعتماد به نفس واقعی دارید. اما اگر وانمود میکنید همه چیز را میدانید، تحمل نقد ندارید، و با استرس و شکست به سرعت فرو میپاشید، ممکن است اعتماد به نفس کاذب داشته باشید. شرکت در ارزیابیهای تخصصی کلینیک روانساز میتواند به شناسایی دقیق این موضوع کمک کند.
۳- اعتماد به نفس کاذب چه نشانههایی دارد؟
نشانههایی چون خوشبینی افراطی، انکار اشتباه، نیاز شدید به توجه، برخورد تهاجمی با نقد، و تلاش برای حفظ تصویری قوی در حالی که درون فرد از ترس و شک پر شده است، از مهمترین ویژگیهای افراد با اعتماد به نفس کاذب است. همچنین این افراد در موقعیتهای استرسزا ناپایدارند و نسبت به احساسات خود آگاهی کافی ندارند.
۴- چطور می‌توان از اعتماد به نفس کاذب عبور کرد و اعتماد واقعی ساخت؟
گام نخست، پذیرش این واقعیت است که اعتماد فعلی ممکن است غیرواقعی باشد. شرکت در کلاس‌های آموزشی اعتماد به نفس در کلینیک روانساز و استفاده از ویدیوهای دکتر امیر شیرین‌زاده در یوتیوب، به شما کمک می‌کند تا به مرور عزت نفس خود را بازسازی کرده و احساسات واقعی‌تان را شناسایی کنید. تمرینات مراقبتی، مدیتیشن، و شکل‌دهی روابط مثبت از دیگر راهکارهای مؤثر هستند.
۵- چگونه می‌توان اعتماد به نفس سالم را در خود تقویت کرد؟
راهکارهایی همچون تمرین خودمراقبتی (ورزش، خواب، تغذیه)، شرکت در گروه درمانی، برقراری روابط مثبت، مدیتیشن، تمرین شکرگزاری، به چالش کشیدن خود و مرور نقاط قوت، همگی نقش مهمی در تقویت اعتماد به نفس سالم دارند. کلینیک روانساز با ارائه کلاس‌های تخصصی و دوره‌های آنلاین، به شما کمک می‌کند این مسیر را با راهنمایی حرفه‌ای طی کنید.
