راه‌های تقویت مهارت نه گفتن

در حالی که نه گفتن می‌تواند برای برخی افراد قدرتمند و رهایی‌بخش باشد، برای برخی دیگر ترسناک یا ناراحت‌کننده است. گاهی اوقات جامعه به ما می‌آموزد که نه گفتن به دیگران کاری بی‌ادبانه و بی‌ملاحظه است. به همین خاطر ما حس می‌کنیم وظیفه داریم کارهایی را که نمی‌خواهیم صادقانه انجام دهیم تا بدین صورت از نظر اجتماعی پذیرفته شویم. قدرت نه گفتن مهارتی است که هر فرد باید آن را بیاموزد؛ زیرا این کار به‌مرور اعتماد به نفس انسان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. اگر مایلید درباره این که چگونه نه بگوییم نکات بیشتری بدانید تا انتها با کلینیک روانشناسی خوب در تهران دکتر شیرین زاده همراه باشید. 

مهارت نه گفتن چیست؟

مهارت نه گفتن یعنی این که شما یاد بگیرید به هر خواسته‌ای که دیگران از شما دارند تن ندهید. برای اغلب افراد مشکل است که وقتی کسی از آن‌ها درخواستی دارد که مایل به انجام آن نیستند به طرف مقابل نه بگویند؛ زیرا این کار را بی‌ادبانه یا توهین‌آمیز می‌دانند. برخی دیگر نیز از عواقب این موضوع می‌ترسند. شما باید بدانید که چه زمانی و چطور به دیگران نه بگویید که برداشت بدی از حرف‌های شما صورت نگیرد. این یعنی شما مهارت خوبی در نه گفتن دارید. 

چرا نه بگیم؟

هنگامی که مجبور به انجام کاری می‌شوید که از اعماق قلبتان راضی به انجام آن نیستید، استرس و تنش زیادی به خودتان وارد می‌کنید. این فشارها و نگرانی‌ها می‌تواند سلامت جسمی و روحی شما را تحت‌تأثیر قرار دهد. اگر ما یاد بگیریم که چگونه در برابر خواسته های دیگران نه بگوییم خود را دچار استرس و اضطراب بیهوده نخواهیم کرد. به همین دلیل هر کسی باید یاد بگیرد که مرتب در برابر خواسته‌های دیگران سر خم نکند.  

اهمیت قدرت نه گفتن تا چه حد است؟

اگر شما از عواقب بله گفتن به تمام خواسته‌های دیگران مطلع شوید، بهتر می‌تواند این خصلت را کنار بگذارید. هنگامی که همیشه به درخواست‌های دیگران پاسخ مثبت می‌دهید، آن‌ها فکر می‌کنند که هر کاری دارند در هر زمانی می‌توانند روی شما حساب باز کنند. در واقع این کار منجر به سو استفاده دیگران از شما و درخواست‌های بیجا می‌گردد. 

از سوی دیگر عدم قدرت نه گفتن و پذیرش خواسته‌های دیگران ممکن است منجر به هدررفتن وقت شما گردد، به طوری که نتوانید کارهای خود را به‌موقع انجام دهید. هندل کردن کارهای مختلف به صورت همزمان نیز می‌تواند تمرکز شما را مختل نماید. به همین دلیل بهتر است درخواست‌هایی را بپذیرید که با اهداف شما هم‌راستاست یا نکته جدیدی به شما می‌آموزد. با توجه به دلایلی که مطرح کردیم قطعاً تا به حال به اهمیت نه گفتن پی برده‌اید. 

چرا قدرت نه گفتن نداریم؟

در این بخش به علت ناتوانی در نه گفتن اشاره می‌کنیم. برخی از عواملی که موجب می‌شوند نتوانیم درخواست دیگران را رد کنیم، عبارت‌اند از:

1. ترس ازدست‌دادن روابط مهم: شما در دوراهی بین نه گفتن به درخواست یک دوست و احتمال ازدست‌دادن دوستی آن‌ها قرار دارید. ترس از ناامید کردن یا از خود دورکردن افراد مهم زندگی ما می‌تواند تصمیم سختی باشد. روابط واقعی باید بر اساس درک و احترام به مرزهای یکدیگر بنا شود، پس نباید بترسید. 
2. میل به خوب‌بودن در همه چیز: چرا نمی توانم به دیگران نه بگویم؟ این سؤال را خیلی از افراد از خودشان می‌پرسند و پاسخ آن بسیار راحت است. شما دوست دارید در چشم دیگران قهرمان باشید! این که مرتب خواسته‌های دیگران را انجام دهیم به عظمت شخصیت ما چیزی اضافه نمی‌کند، بلکه بیشتر منجر به فرسودگی می‌گردد. نه گفتن به ما این امکان را می‌دهد که روی آنچه واقعاً مهم است تمرکز کنیم و پتانسیل واقعی خود را در آن زمینه‌ها آزاد کنیم. 
3. عدم اعتماد به نفس: یکی از عواملی که منجر به بله گفتن به خواسته‌های دیگران می‌شود، کمبود اعتماد به نفس است. راه‌حل چنین مشکلی شرکت در دوره عزت نفس است. این کلاس‌ها نکاتی به شما می‌آموزند تا بتوانید بدون رودربایستی خواسته دیگران را رد کنید. یادگیری قدرت نه گفتن عزت نفس و اعتماد به نفس افراد را بهبود می‌بخشد. 
4. ترس از دست‌دادن: ترس از دست‌دادن مثل یک زنگ مدام در گوش ما به صدا درمی‌آید. ما فکر می‌کنیم نه گفتن به دیگران ما را به فردی منزوی تبدیل می‌کند، اما در واقع با نه گفتن به چیزی که با خواسته‌های واقعی ما همسو نیست، می‌توانیم تجربیاتی را که واقعاً برایمان مهم هستند، بپذیریم. 

چگونه قدرت نه گفتن را پیدا کنیم؟

اکنون به شما یاد می‌دهیم که جوری به دیگران نه بگویید که ناراحت نشوند. برخی از مواردی که با کمک آن‌ها می‌توانید درخواست دیگران را رد کنید عبارت‌اند از:

• برای خودتان مرزهای شخصی تعیین نمایید: اگر دلیلی برای نه گفتن داشته باشید، کار شما آسان‌تر است. با این حال، این دلیل نباید ملموس باشد. غالب افراد جامعه فکر می‌کنند اگر می‌توانند کاری انجام دهند، باید آن را بپذیرند. دلیل شما برای نه گفتن می‌تواند یک موضوع ساده درباره مرزهای شخصیتان باشد. به این بیندیشید که چه مرزهایی دارید، و این حقیقت را بپذیرید که اجازه دارید به آن‌ها وفادار بمانید. با این کار می‌توانید هنگام قرارگرفتن در شرایط با تسلط بیشتری عمل نمایید. 
• نسبت به استراتژی‌های متقاعدسازی آگاه باشید: مردم اغلب در ابتدا نه را برای پاسخ نمی‌پذیرند. اگر به کسی نه بگویید، ممکن است از تکنیک‌هایی استفاده کند تا شما را متقاعد سازد نظر خود را تغییر دهید. به همین خاطر بهتر است با این استراتژی‌ها آشنا باشید تا در صورت مشاهده بدانید باید چگونه رفتار نمایید. 
• قبل از انجام پاسخ‌دادن زمان بیشتری بخواهید: شاید هنگام قرارگرفتن در موقعیت‌های سخت ندانید باید چه رفتاری داشته باشید. در چنین حالتی بهتر است پاسخ خود را به زمان دیگری موکول نمایید و اصطلاحاً وقت بخرید. برای کسب قدرت نه گفتن مثلاً می‌توانید بگویید درباره آن فکر می‌کنم و دو ساعت دیگر با شما تماس می‌گیرم. برای احترام به طرف مقابل حتماً در همان زمانی که قید کردید، تماس بگیرید و درخواست وی را محترمانه رد کنید. من مایل به انجام این کار هستم، اما ممکن است برنامه دیگری داشته باشم. این نیز پاسخ دیگری است که می‌توانید مطرح کنید. 
• با یک تعریف یا تشکر شروع نمایید: در حالی که هنگام گفتن نه باید قاطع باشید، اما اگر مؤدب باشید نیز احساس بهتری خواهید داشت. وقتی کسی را ناامید می‌کنید، سخن خود را با یک تعریف و تمجید شروع کنید. از اینکه از شما خواسته شده یا دعوت شده‌اید ابراز قدردانی کنید. به عنوان مثال، بسیار خوشحالم که من را به این مهمانی دعوت کرده‌اید. این برای من بسیار ارزشمند است، اما من از چند روز قبل برنامه‌ریزی کرده‌ام و قرار است آخر هفته به یک سفر کاری بروم. 

• نه خود را شفاف بیان کنید: پس از صحبت‌های اولیه بگویید نه. نه شما باید یک حرف قاطعانه و محکم باشد؛ زیرا می‌خواهید موضوع را برای شخص روشن کنید، بنابراین باید جوری جواب بدهید که مجدداً از شما سؤال نکند. به عنوان مثال، این آخر هفته واقعاً وقت ندارم که همراه با شما به سینما بیایم، زیرا من از قبل برای گذراندن اوقاتم با خانواده برنامه‌ریزی کرده‌ام. صراحت در بیان به تدریج علت ناتوانی در نه گفتن را از بین می‌برد. 
• به خاطر داشته باشید که برای «نه» گفتن نیازی به دلیل ندارید: برخی افراد احساس می‌کنند که باید دلیل خوبی برای نه گفتن داشته باشند، اما این‌طور نیست. اگر نمی‌خواهید کاری را انجام دهید، مجبور نیستید آن را بپذیرید. برای نشان داد قدرت نه گفتن سعی کنید در موقعیت‌هایی که نمی‌توانید دلیلی برای نه گفتن پیدا کنید و این را بگویید. به عنوان مثال، اگر دوستی شما را به دیدن یک کنسرت دعوت کرد و شما موسیقی زنده را دوست ندارید، بگویید: نه ممنونم. من طرفدار موسیقی زنده نیستم، بنابراین دوست ندارم در آن شرکت کنم.
• بپذیرید که مرزها شخصی و ذهنی هستند: چرا نمی ‌توانم به دیگران نه بگویم؟ برای کار روی نه گفتن، باید مرزهای خود را در آغوش بگیرید. مرزها معمولاً شخصی و ذهنی هستند. اگر مرزهای شما با دیگران متفاوت باشد اشکالی ندارد. با مرزهای خود راحت باشید و به خود اجازه دهید که روی آن‌ها پافشاری نمایید. مرزها نمایانگر شخصیت شما هستند؛ بنابراین، مرزهای شما بهتر یا بدتر از مرزهای شخص دیگری نیست. هرگز مرزهای خود را با دیگران مقایسه نکنید. برای مثال، ممکن است احساس گناه کنید که همکار شما مشتاق‌تر است برای جشن‌های کاری به مهمانی‌های پر سر و صدا برود و این برای شما خارج از محدودیت است. همکار شما ممکن است از شما برون‌گراتر یا کمتر خجالتی باشد. برای شما اشکالی ندارد که به چنین رویدادهایی نه بگویید، حتی اگر دیگران این کار را نکنند، زیرا آن‌ها مرزهای شخصی شما را نقض می‌کنند.
• پس از پاسخ‌دادن به عقب نگاه نکنید: اگر تمایل به نشخوار تصمیمات خود دارید، این می‌تواند نه گفتن را برایتان دشوارتر کند. پس از گفتن نه تصمیم خود را بپذیرید و روبه‌جلو حرکت کنید. روی احساس خوبی که دارید تمرکز کنید. اگر چیزی که به آن نه گفتید خسته‌کننده یا استرس‌زا است باید احساس آرامش کنید. احساسات مثبت خود را در مورد قدرت نه گفتن در اولویت قرار دهید. سعی کنید احساس گناه را از بین ببرید. شرکت در کارگاه اعتماد به نفس و تقویت این ویژگی می‌تواند نشخوارهای فکری شما را کاهش دهد. 
• روی افزایش ارزش خود کار کنید: بخشی از دلیلی که افراد برای نه گفتن مشکل دارند این است که احساس نمی‌کنند خواسته‌ها و نیازهایشان به‌اندازه خواسته‌ها و نیازهای دیگران مهم است. برای اینکه از نه گفتن احساس گناه نکنید، سعی کنید روی ایجاد ارزش شخصی خود کار کنید. برخی از استراتژی‌هایی که ممکن است امتحان کنید عبارت‌اند از:
• نوشتن لیستی از نقاط قوت خود
• صحبت‌های مثبت برای تشویق خود
• وقت‌گذاشتن برای علایق خود
•  پرهیز از مقایسه خود با دیگران
• تعیین اهداف واقع‌بینانه برای خودتان

مزایای نه گفتن

توانایی نه گفتن به دیگران مزایایی دارد که به شرح زیر هستند:

• یکی از فواید نه گفتن این است که شما فردی معتبر خواهید بود صادق‌بودن در مورد کاری که می‌خواهید انجام دهید به شما این امکان را می‌دهد که دیگران شما را اصیل و معتبر ببینند.
• تصمیم‌گیری بر اساس آنچه برای شما مهم است، به شما امکان می‌دهد روی اولویت‌های خود ‌جای اولویت‌های دیگران کار کنید. شما مسئول وقت خود هستید!
•  انضباط در مورد نه گفتن استرس ناشی از انجام کاری را که بعداً پشیمان خواهید شد را از بین می‌برد. با استفاده از نه از فرسودگی و استرس خودداری کنید. 
•  نگرانی در مورد اینکه دیگران در مورد شما چه فکری می‌کنند و نیاز به راضی نگه‌داشتن دیگران را کنار می‌گذارید. با این کار برای خودتان اعتماد به نفس ایجاد می‌کنید. بیشتر مردم به صادق‌بودن یک نفر احترام می‌گذارند و این را چیز بدی نمی‌دانند.
• قدرت نه گفتن شما را آزاد می‌کند که به سایر فرصت‌ها بله بگویید. کنترل کارها زمان شما را آزاد می‌کند تا امور مهم را انجام دهید و با اطمینان بر اساس اولویت‌های خود تصمیم بگیرید. 

این که چگونه در برابر خواسته های دیگران نه بگوییم چندان اهمیت ندارد. موردی که اهمیت آن از همه چیز بالاتر است مهربانی و اولویت قراردادن خودمان است. اتفاقاً با این کار مقبولیت بیشتری خواهید داشت. 

نتیجه‌گیری قدرت نه گفتن

با مواردی که درباره فواید نه گفتن مطرح کردیم دیگر نباید از گفتن آن به دیگران خودداری نمایید، زیرا این کار سلامت روانی و زندگی اجتماعی شما را بهبود می‌دهد. نه گفتن یک ابزار ضروری برای تعیین مرزها و اولویت‌بندی نیازهای خودمان است. اگرچه ممکن است در ابتدا احساس ناراحتی کنید، اما یادآوری این نکته مفید است که «نه» گفتن به معنای نامهربانی یا خودخواه بودن نیست. با تعیین مرزها، می‌توانیم روابط سالم‌تر و شادتری ایجاد کنیم و اطمینان حاصل کنیم که نیازهایمان برآورده می‌شود. چنانچه درباره مقاله امروز سؤالی دارید لطفاً آن را با ما به اشتراک بگذارید.