اختلال برچسب زدن به خود چگونه است؟

زمانی که فرد به‌جای اصطلاحات غیربالینی مانند «من اخیراً احساس ناراحتی می‌کنم» یا «من در حال حاضر با اتفاقاتی روبه‌رو هستم»، از اصطلاحات بالینی مانند «من افسرده هستم» یا «من افسردگی دارم»، برای توصیف وضعیت کنونی خود استفاده می‌کند، احتمالی قوی وجود دارد که او به برچسب زدن به خود (که با عنوان انگ زدن به خود نیز شناخته می‌شود) دچار شده است.  برچسب زدن به خود یا انگ زدن به خود مقوله‌ای است که قصد داریم در نوشتۀ امروز دربارۀ آن صحبت کنیم. شما می‌توانید برای گرفتن وقت مشاوره از کلینیک روانشناسی تهران با کارشناسان مجموعۀ ما تماس حاصل فرمایید. مایۀ خشنودی است که تا انتهای این صفحه نگاه گرم خود را با ما همراه می‌سازید.

مهم‌ترین علت بروز اختلال انگ زدن به خود

مهم‌ترین علت بروز اختلال برچسب زدن به خود را می‌توان شرم درونی افراد مبتلا به این مشکل در نظر گرفت. بیایید در این باره کمی بیشتر صحبت کنیم. این نوع شرم یکی از مضرترین انواع شرم بوده و تقریباً همیشه زیان‌آور است! این احساس از نگاه شما به خودتان نشأت می‌گیرد؛ یعنی شما به‌جای این‌که دربارۀ اعمال خود احساس شرمندگی کنید، نسبت به خودتان احساس شرمندگی می‌کنید.

درحقیقت، وقتی ما به خودمان برچسب می‌زنیم، به دیگران اجازه می‌دهیم تا براساس این برچسب‌ها فرضیاتی دربارۀ ما داشته باشند. فراموش نکنید هر بار که برچسبی را به هویت خود می‌چسبانید (یا به هویت شما می‌چسبانند!) باعث می‌شود دقیقاً مطابق با آن برچسب رفتار کنید؛ به‌عنوان‌مثال، اگر خود را «تنبل»، «خلاق» یا «احمق» می‌دانید، به احتمال زیاد همین گونه رفتار خواهید کرد!

درمان برچسب زدن به خود

یکی از بهترین روش‌های درمان برچسب زدن به خود گفتاردرمانی (روان‌درمانی) و رفتاردرمانی است، که می‌تواند به کنترل استرس و توسعۀ مهارت‌های مقابله‌ای کمک کند. در صورت امکان، خانواده‌درمانی نیز ممکن است از سوی متخصصان پیشنهاد شود. در ادامه به چند راه‌حل رایج برای درمان اختلال انگ زدن به خود می‌پردازیم:

بالا بردن آگاهی از افکار خود

خودآگاهی توانایی دیدن خود به وضوح و به‌صورت عینی از طریق تأمل و درون‌نگری است. اگرچه ممکن است نتوان به عینیت کامل دربارۀ خود دست یافت (این بحثی است که در طول تاریخ فلسفه همواره ادامه داشته است)، اما قطعاً در این مسیر درجات عمیقی از خودآگاهی وجود دارد. نظریۀ خودآگاهی مبتنی بر این ایده است که شما افکار خود نیستید، بلکه موجودی هستید که افکار خود را مشاهده می‌کنید؛ شما متفکری جدا از افکار خود هستید.

ما می‌توانیم روز خود را بدون این‌که به درون خود سفری تأمل‌برانگیز داشته باشیم، صرفاً باری‌به‌هرجهت و از روی همراهی با عواطف و احساسات خود بگذرانیم و آن‌طور که می‌خواهیم رفتار کنیم. بااین‌حال، ما همچنین می‌توانیم توجه خود را بر آن «خودِ درونی» متمرکز کرده و در مسیر خودارزیابی و درمان اختلال برچسب زدن به خود و انگ زدن به خود رو به جلو پیش برویم.

پذیرش

عزت نفس به‌معنای اعتماد به ویژگی‌ها و توانایی‌های خود است. فردی که عزت نفس بالایی دارد ممکن است احساس کند که شایستۀ تجربیات خوب و مثبت بوده و می‌تواند شرایط دشوار را مدیریت کند. درحالی‌که عزت نفس و پذیرش خود مفاهیمی به‌هم‌مرتبط هستند، پذیرش خود به عمل در آغوش گرفتن هر جنبه از خود، شامل نقاط قوت و ضعف، اشاره دارد.

از لحظه‌ای که به دنیا می‌آییم، نحوۀ تناسب ما با جهان به‌شدت تحت تأثیر مدیریت مراقبان‌مان قرار دارد. به‌عنوان‌مثال، اگر سرپرست شما، شما را تشویق کرده، دوست‌تان داشته باشد، و هرآن‌گونه که هستید پذیرایتان باشد، عمل پذیرش خود در شما با کودکی که عکس این فرآیند را تجربه کرده متفاوت خواهد بود. همچنین وقتی مدرسه را شروع می‌کنیم، با میزان عملکردمان در آزمون‌ها و کلاس، و نیز نحوۀ همسان‌سازی با همسالان خود سنجیده می‌شویم. همۀ این موارد می‌توانند نقش بسیار مهمی را در مزین شدن به موهبت عزت نفس و پذیرش خود ایفا کنند.

معاشرت با افراد مثبت

مردم ذاتاً موجوداتی اجتماعی هستند. حتی درون‌گراترین افراد نیز هرازگاهی هوس برقراری تعاملات اجتماعی به سرشان می‌زند، و این خبر خوبی است! زیرا برقراری ارتباطات اجتماعی برای ذهن، جسم و روح ما مفید است. در واقع، مطالعات نشان می‌دهند که وقتی با شریک عاطفی، خانواده، دوستان، همسایگان، و همکاران خود رابطۀ رضایت‌بخشی دارید، شادتر هستید، سالم‌تر هستید و عمر طولانی‌تری دارید. در مقابل، افرادی که تنها بوده و یا از نظر اجتماعی منزوی هستند، وضعیت سلامتی ضعیف‌تری داشته و بیشتر دچار افسردگی می‌شوند.

روش پیشگیری از اختلال برچسب زدن به خود

احتلال انگ زدن به خود به نگرش‌هایی منفی، ازجمله شرم درونی، نسبت به وضعیت خود اشاره دارد. درحقیقت، انگ زدن به خود باورهایی منفی است که دربارۀ خود دارید. افراد مبتلا به این اختلال روانی اغلب مشکلات مربوط به سلامت روان را تجربه می‌کنند که عمیقاً در فرهنگ ما ریشه دوانده است. در ادامۀ این بخش دو روش کاربردی برای پیشگیری از ابتلا به اختلال  را در کنار هم بررسی می‌کنیم:

سرکوب نکردن احساسات

به اشتراک گذاشتن افکار و اطلاعات ذهنی، بسیار ساده‌تر از به‌اشتراک‌گذاری احساسات است. جالب است بدانید که هم زنان و هم مردان ممکن است در بیان احساسات خود مشکل داشته باشند و این موضوع محدود به جنسیتی خاص نمی‌شود. سرکوب نکردن احساسات و پذیرش آن‌ها یعنی بدون هیچ قضاوت یا انکاری به احساسات خود اجازه دهید بروز پیدا کنند. اگر احساسات خود را رد یا سرکوب نمایید، نمی‌توانید در مقابل تبعات سنگین آن در آینده، ایستادگی کنید. قضاوت، انکار یا رد احساسات می‌تواند بسیار مضر باشد، زیرا اغلب منجر به رفتارهای مقابله‌ای ناسالم و بروز اختلال انگ زدن به خود شده و به ارتباطات صمیمانۀ شما با افراد آسیب می‌زند.

صحبت با روانشناس

در گفتاردرمانی، روانشناس به‌منظور درمان، ارزیابی و تشخیص بیماری‌های روحی گوناگون، آسیب‌ها و شرایط روانپزشکی پیشین مراجع را با او مورد بحث قرار می‌دهد. روانشناس به افراد کمک می‌کند تا مسائل را به صورت شفاهی حل و بررسی کنند. او همچنین ممکن است به افراد کمک کند تا در خلال اختلالاتی که در فعالیت‌های روزانۀ آنان ایجاد شده است، مسیری را برای حرکت رو به جلو بیابند یا بسازند. بنابراین، اگر نشانه‌هایی از اختلال انگ زدن به خود را در خود احساس می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم پیش از آن‌که شرایطتان جدی‌تر شود، به صحبت با روانشناس بپردازید.

علائم اختلال برچسب زدن به خود چیست؟

برچسب زدن به خود بخشی از فرآیند تطبیقی الگوی مغزی ما است، ما همیشه به دنبال الگوهایی برای ارزیابی و واکنش سریع نسبت به موقعیت‌ها هستیم به‌عنوان‌ مثال هنگامی که با فرد جدیدی روبه‌رو می‌شویم، به‌ سرعت به دنبال نشانه‌هایی می‌گردیم که اطلاعاتی دربارۀ نحوۀ رفتار یا فکر کردن او به ما بدهد. اما به نظر شما مهم‌ترین علائم انگ زدن به خود چیست؟ در ادامه به آشنایی با اصلی‌ترین نشانه‌های این اختلال درونی می‌پردازیم:

نگرش منفی نسبت به خود

نگرش منفی نسبت به خود عموماً دیدگاهی سخت و بدبینانه نسبت به شرایطی است که فرد در آن زندگی می‌کند. منفی‌گرایی به‌هیچ‌عنوان سازنده نیست و می‌تواند در برقراری روابط فرد با دیگران مشکل ایجاد کند. شرایط متعددی می‌توانند موجب ایجاد احساسات منفی نسبت به خود شوند. جالب است بدانید برخی از این مسائل شامل تجربیاتی است که تحت کنترل خود فرد است، مانند:

• نیاز به توجه دیگران
• احاطه نکردن خود با الگوهای مثبت
• انعطاف‌ناپذیری
• نیاز به ابراز وجود از طریق ارعاب یا رفتارهای پرخاشگرانه

احساس شرم و گناه راجع‌ به بدن و افکار خود

شرم، احساس خجالت یا حقارتی است ناشی از این تصور که شما کاری ناپسند، غیراخلاقی یا ناشایست انجام داده‌اید. افرادی که شرم را تجربه می‌کنند معمولاً سعی می‌کنند چیزی را که از آن احساس شرم دارند پنهان کنند. هنگامی که شرم مزمن باشد، می‌تواند شامل این احساس شود که شما اساساً نقص دارید. شرم احساسی قدرتمند است که از احساس خجالت نسبت به خود نشأت می‌گیرد. افرادی که شرم را تجربه می‌کنند ممکن است احساس حقارت، بی‌ارزشی و یا ترس را تجربه کنند؛ ترس از این‌که کسی بفهمد آنان ذاتاً چه‌قدر بد هستند و درنهایت این موضوع به انگ زدن به خود یا برچسب زدن به خود منجر خواهد شد.

احساس شرم همچنین می‌تواند باعث شود مغز به‌گونه‌ای واکنش نشان دهد که گویی در معرض خطر فیزیکی است. این ممکن است سیستم عصبی سمپاتیک را فعال کرده و واکنش‌های دفاعی مانند فرار را تحریک کند. شرم اغلب با میل به نامرئی شدن یا ناپدید شدن همراه است. به عبارتی دیگر، افرادی که این نوع از شرم را احساس می‌کنند، در جهان پنهان می‌شوند!

نگرش منفی نسبت به جنسیت خود

اگر علائق و زندگی اجتماعی شما با انتظارات جامعه از جنسیتی که در بدو تولد به شما اختصاص داده شده مطابقت نداشته باشد، ممکن است جنسیت خود را زیر سؤال ببرید و نگرشی منفی نسبت به آن داشته باشید. شما ممکن است احساس کنید که نمی‌توانید با مرد یا زن بودن خود همذات‌پنداری کنید، و به‌تبع آن رفته‌رفته خود را فردی دارای چندین جنسیت می‌یابید. زنانی که با کلیشه‌ها ناسازگار هستند نیز در معرض بروز نگرش‌های منفی قرار دارند. قرار گرفتن در معرض نگرش‌های منفی به سلامت روانی اعضای این گروه آسیب می‌زند و به اخلال برچسب زدن به خود منجر می‌شود.

درحالی‌که از زنان و دختران انتظار می‌رود افرادی مطیع باشند، از مردان انتظار می‌رود که در خانواده و روابط خود قدرت و کنترل سلطه‌گرانه‌ای را در اختیار گیرند، که این موضوع می‌تواند به طرق متفاوت ظاهر شود. به‌عنوان‌مثال، در روابط عاطفی پیش از ازدواج، تسلط مرد می‌تواند به شکل نظارت بر تلفن‌های همراه و رسانه‌های اجتماعی فرد مقابل خود را نمایان سازد.

گوشه‌ گیری و عدم شرکت در فعالیت‌های اجتماعی

گوشه‌گیری یا انزوای اجتماعی به حالتی اطلاق می‌شود که فرد از تماس اجتماعی یا تعامل با دیگران جدا شده باشد. این مشکل می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که دسترسی یک فرد به شبکه‌های اجتماعی، فعالیت‌ها یا منابع اشتراکی محدود یا قطع شده باشد، و این فرآیند ممکن است منجر به احساس تنهایی، اضطراب، غم و درنهایت انگ زدن به خود شود. انزوای اجتماعی می‌تواند ناشی از عوامل گوناگونی ازجمله موقعیت جغرافیایی، شرایط سلامت جسمی و روانی، سن، فرهنگ یا انتخاب سبک زندگی باشد. این موضوع یک مسألۀ بهداشت روانی و عمومی مهم است، زیرا می‌تواند بر سلامت کلی شخص تأثیر منفی بگذارد و خطر ابتلا به مشکلات جسمی و روانی را در او افزایش دهد. طی تحقیقات صورت‌گرفته، کسانی که احساس تنهایی می‌کنند از نظر اجتماعی منزوی‌تر بوده و تمایل کمتری برای شرکت در فعالیت‌های فیزیکی و اجتماعی دارند.

تنهایی با عواقب جامعه‌شناختی متعددی همراه است. انجام یک مرور نظام‌مند با تجزیه‌وتحلیل عوامل خطر مرتبط با تنهایی، عواملی شامل نداشتن شریک زندگی، شبکۀ اجتماعی محدود، سطح پایین فعالیت اجتماعی، سلامتی ضعیف و افزایش افسردگی را گزارش کرده است. بنابراین، مشارکت اجتماعی فعال ممکن است به کاهش تنهایی کمک کرده و شما را از دچار شدن به اختلال انگ زدن به خود یا برچسب زدن به خود در امان نگه دارد.

سخن آخر

زندگی با اختلال برچسب زدن به خود می‌تواند بسیار سخت و طاقت‌فرسا باشد. افراد مبتلا به این اختلال روانی دائماً در حال انگ زدن به خود بوده و از شرایط فردی و اجتماعی خود ناراضی هستند. اگر شما نیز احساس می‌کنید خود یا عزیزانتان به طریقی دچار این اختلال شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم در کلاس عزت نفس در تهران ثبت‌نام کنید و از مشاوره‌ها و راهنمایی‌های متخصصان این حوزه در مسیر رسیدن به سلامتی تام و تمام خود یا اطرافیانتان بهره جویید.