در این مطلب، قصد داریم شرح دهیم که مهرطلبی چیست و با علائم و راههای درمان آن بیشتر آشنا شویم. بهطور کلی، رفتارهایی که نشانههایی از مهرطلبی در آنها دیده میشود توسط افرادی نشان داده میشود که از رها شدن توسط دیگران میترسند و مدام به دنبال تایید و توجه از سوی آنها هستند. در واقع، بسیاری از مردم ترجیح میدهند که توسط دیگران دوست داشته شوند و مورد پسند سایر افراد قرار بگیرند. اما این نیاز در برخی از افراد به قدری شدید است که دیگران را در اولویت قرار میدهند و حاضر هستند هر کاری برای جلب رضایت آنها انجام دهند.
اگر شخصی بیش از حد دچار این سندروم شود و نتواند تمایلات خود را نسبت به خواستههای دیگران در اولویت قرار دهد ممکن است رنجش و احساس وابستگی ناسالم را تجربه کند. در ادامه با ما همراه باشید تا این موضوع را دقیقتر مورد بررسی قرار دهیم.
اختلال مهرطلبی چیست؟
افراد مهرطلب، افرادی هستند که اغلب سعی میکنند نیازهای خود را در جهت جلب رضایت دیگران نادیده بگیرند. در این شرایط، معمولا سعی میکنید به فرد مقابل تا جایی که میتوانید خدمترسانی کنید تا مورد تایید او قرار بگیرید. زمانیکه با اختلال مهرطلبی روبهرو هستید ممکن است حتی نتوانید علایق خود را تشخیص دهید و ترجیح میدهید شما هم به همان چیزی که طرف مقابل علاقه دارد، اشتیاق نشان دهید. همچنین ممکن است در پیدا کردن کارهایی که باعث سرگرمی شما میشود، دچار مشکل شوید و نتوانید آرزوها و اهداف خود را بهدرستی تشخیص دهید.
علاوهبر آن، احتمالا در «نه» گفتن نیز مشکل خواهید داشت و راضی به انجام کارهایی میشوید که مایل به انجام آنها نیستید. بنابراین، برای اینکه بدانید مهرطلبی چیست باید بگوییم که افرادی که دچار اختلال مهرطلبی هستند، معمولا جهت اجتناب از اختلاف نظر و کاهش احساس رها شدن، تلاش خود را میکنند تا خود را با شرایط طرف مقابل وفق دهند. بههمین دلیل، در طولانیمدت احساس فرسودگی و رنجش میکنند. چراکه همیشه سعی داشتهاند خواستههای دیگران را برآورده کنند و به خواستههای خود اهمیت ندادهاند.
درمان اختلال مهرطلبی چیست؟
با توجه به مواردی که گفته شد احتمالا متوجه شدهاید که اختلال مهرطلبی را باید زودتر درمان کنید تا در آینده و در زندگی زناشویی، باعث ایجاد مشکلات دیگر نشود. در ادامه، راههای درمان مهرطلبی را برایتان شرح دادهایم.
- اگر نمیتوانید به درخواست دیگران نه بگویید، برای خودتان وقت بخرید: وقت خریدن برای اجتناب از مهرطلبی چیست؟ اگر در شرایطی قرار گرفتید که کسی از شما درخواستی کرد و شما نمیتوانستید در آن لحظه «نه» بگویید، میتوانید جواب دادن به درخواست او را به زمان دیگری موکول کنید.
- بهجای آنکه مستقیما نه بگویید، جوابهای دیگری را انتخاب کنید: در این حالت میتوانید دلیل «نه» گفتن خود را برای طرف مقابل شرح دهید تا او را متقاعد کنید.
- از گفتن «نمیتوانم» دست بردارید: مهم است که هنگام «نه» گفتن، بدانید که قدرت و حق این را دارید که انتخاب کنید که درخواست طرف مقابل را قبول کنید یا خیر. به یاد داشته باشید که اگر مستقیماً و بدون توضیح دادن بهانههای الکی، دلیل منطقی خود را برای قبول نکردن درخواست بیان کنید آن شخص هم خواهد پذیرفت.
- اهداف خود را بشناسید: زمانیکه شما اهدف خود را بشناسید و برای آنها برنامه داشته باشید میدانید که کارهای مهمتر و شخصیتری دارید که انجام بدهید و سعی میکنید آنها را اولویت قرار دهید.
- افراد سمی را از زندگی خود حذف کنید: بسیاری از افرادی که در زندگی ما وجود دارند افراد سمی هستند که حتی خودمان هم اطلاع نداریم. بنابراین، چه بهتر که این افراد را بشناسیم و آنها را از زندگی حذف کنیم تا به آینده ما آسیب نزنند. البته در کلاس اعتماد به نفس در تهران، این موارد را کاملا مورد بررسی قرار میدهیم و سعی میکنیم با تمرینات مختلف، علت مهرطلبی را پیدا کرده و آن را از بین ببریم.
- خودتان را در اولویت قرار دهید: شما باید به این درک برسید که هیچچیز به اندازه خودتان اولویت ندارد. پس اگر بخواهیم بررسی کنیم که یکی از راههای مقابله با مهرطلبی چیست باید بگوییم نیازها، خواستهها و درخواستهای دیگران را باید اگر در توانتان بود و فرصت پرداختن به آنها را داشتید انجام دهید.
- دست از عذرخواهیکردن بردارید: اگر شما خودتان را اولویت قرار دهید و به خواستههای دیگران «نه» بگویید هیچ کار اشتباهی انجام ندادهاید! پس چرا باید مدام عذرخواهی کنید و خود را مقصر بدانید؟ وقتی عزت نفستان بالا باشد، دیگر حتی به خودتان اجازه نخواهید داد که به دلایل غیرمنطقی، از دیگران عذرخواهی کنید و در تله مهرطلبی نیز نخواهید افتاد.
- تا زمانی که کسی از شما درخواست نکرده، برای کمککردن به او داوطلب نشوید: اگر افراد نیاز به کمک شما داشته باشند، مطمئن باشید خودشان آن را بیان خواهند کرد. حتی ممکن است گاهی اوقات، اصلا احتیاج به کمک نداشته باشند و ترجیح بدهند خودشان نیازشان را برطرف کنند. بنابراین، با دخالت بیش از حد در کار دیگران نیز ممکن است باعث شوید که فکر کنند انسان عجیبی هستید و یا معذب شوند.
- با یک درمانگر صحبت کنید: زمانیکه با یک درمانگر صحبت کنید میتوانید ریشه ایجاد مهرطلبی که در درونتان وجود دارد را پیدا کرده و آن را از بین ببرید. افراد درمانگر، با موارد بسیاری مانند شما مواجه بودهاند و با راههای تخصصی و علمی، سعی میکنند عزت نفس شما را بالا ببرند تا بتوانید اهداف خود را پیدا کنید و کمتر تحت تاثیر دیگران قرار بگیرید.
تشخیص ایجاد اختلال مهرطلبی
برای تشخیص اختلال مهرطلبی، کافی است که کمی به رفتار خود با دیگران و نحوه برقراری ارتباط با آنها دقت کنید. اگر رفتار خود را زیر نظر بگیرید و متوجه شوید که مدام، ترجیحات دیگران را بر خواستههای خود ارجح میدانید به این معنا است که با اختلال مهرطلبی روبهرو هستید. البته برای تشخیص این اختلال و فهمیدن خصوصیات افراد مهرطلب، بهتر است با یک فرد درمانگر مشورت کرده، از او کمک بگیرید و جهت درمان این سندروم، اقدام کنید. ما در کلاس اعتماد به نفسمان، بهطور کامل این موضوع را مورد بررسی قرار دادهایم تا بتوانید وجود اختلال مهرطلبی در خود را تشخیص داده و به درمان آن بپردازید.
علائم ایجاد اختلال مهرطلبی چیست؟
مهرطلبی نیز مانند سایر اختلالات رفتاری، دارای یکسری علائم و نشانههایی است که میتوانند بر ابعاد مختلف زندگی شما تاثیر منفی بگذارند. در ادامه، به بررسی این علائم و نشانهها پرداختهایم.
- تظاهر میکنید که با نظر همه موافقید: احتمالا برای شما هم پیش آمده است که در جمعی قرار داشته باشید و بهجای اینکه نظر خود را با اعتماد به نفس بیان کنید، ترجیح میدهید اختلاف نظرتان را پیش خودتان نگه دارید و فقط با جمع موافقت کنید. درست است که وقتی در یک جمعی قرار داریم رای با اکثریت افراد است؛ اما حداقل میتوانید نظر خود را بیان کرده و درباره آن صحبت کنید. اما بیایید ببینیم سایر علائم مهرطلبی چیست؟
- خود را در قبال احساسات بقیه مسئول میدانید: زمانیکه شما دنبال تایید دیگران هستید مدام احساس میکنید که مسئولیت احساسات دیگران را بر عهده دارید و اگر هر موردی باعث ناراحتی و تغییر رفتار آنها شود، شما خود را مسئول آن میدانید. بههمین دلیل، همیشه سعی میکنید از نگاه دیگران به موضوع نگاه کنید تا بتوانید احساس آنها را درک کرده و به آن نیاز، پاسخ دهید.
- زیاد معذرتخواهی میکنید: ممکن است گاهی اوقات، جهت رعایت ادب و یا بهصورت ناخودآگاه، بهخاطر کاری که مقصرش شما نبودید از دیگران معذرتخواهی کرده باشید. اگر این اتفاق، بهطور مکرر تکرار شود میتواند یکی از نشانههای سندروم مهرطلبی باشد.
- انجام کارهایتان برایتان آزاردهنده است: افرادی که با اختلال مهرطلبی روبهرو هستند، تمرکزشان آنقدر پراکنده و روی افراد دیگر است که از انجام دادن کارهای خود نیز اجتناب میکنند. همچنین، این افراد معمولا تا حدی اهداف خود را نادیده گرفتهاند که دیگر حتی نمیدانند که دقیقا چه کاری میخواهند انجام دهند.
- قدرت «نه» گفتن ندارید: این مورد، یکی از اصلیترین علائم سندروم مهرطلبی است! بسیاری از افراد، قدرت «نه» گفتن ندارند و به هر درخواستی، جواب مثبت میدهند. در واقع، فکر میکنند که اگر اختلاف نظر خود را بیان کنند ممکن است دیگران احساس ناخوشایندی نسبت به آنها داشته باشند و دیگر در جمع، پذیرفته نشوند.
- نمیتوانید تحمل کنید که بقیه از شما ناراحت یا عصبانی باشند: معمولا در شرایطی که از این اختلال رنج میبرید حتی اگر حق با شما باشد و طرف مقابل، کار اشتباهی انجام داده باشد باز هم احساس میکنید که شما مقصر هستید و باید هر طور شده عصبانیت و ناراحتی طرف مقابل را برطرف کنید. بنابراین، در جواب این سوال که مهرطلبی چیست باید بگوییم که ترجیح میدهید دیگران خوشحال باشند تا اینکه خودتان حس درونی بهتری داشته باشید.
- خوشحالی بقیه برایتان اولویت دارد: همانطور که گفتیم، در این سندروم سعی میکنید دیگران را خوشحال و راضی نگه دارید؛ مبادا که از دست شما برنجند و دیگر شما را تایید نکنند.
- تمجید بقیه برای رضایت شما از خودتان ضروری است: افرادی که دچار مهرطلبی هستند معمولا هر کاری انجام میدهند تا تمجید دیگران را دریافت کنند. بهعنوان مثال، اگر قرار باشد کاری برای دیگران انجام دهید اما رضایت درونی نسبت به خودتان نداشته باشید، ترجیح میدهید آن احساس درونی را نادیده بگیرید و تمام تلاش خود را میکنید که دیگران را راضی نگه دارید تا از شما تعریف و تمجید کنند.
- برای دور شدن از درگیری هر کاری میکنید: فرض کنید که دو نفر با هم اختلاف نظر دارند و با یکدیگر درباره آن بحث میکنند. بدیهی است که هر کدام از آنها باید نقطه نظرهای خود را بیان کرده و تلاش کنند تا طرف مقابل را هم متوجه دیدگاه خود کنند. اکنون اگر دارای اختلال مهرطلبی باشید، ترجیح میدهید از تمام این بحثها دوری کنید تا همه چیز با صلح و آرامش پیش برود؛ حتی اگر مورد رضایت شما واقع نشده باشد!
- ناراحتی خود را مخفی میکنید: زمانیکه برخلاف میلتان با نظر دیگران موافقت میکنید، ترجیح میدهید که حتی ناراحتی خود را بروز ندهید تا باعث ناراحتی دیگران هم نشوید.
عوارض اختلال مهرطلبی چیست؟
گاهی اوقات، جلب رضایت دیگران میتواند مفید هم باشد اما اگر به از دست دادن عزت نفس ختم شود و مدام به دنبال رفاه دیگران باشید، ممکن است مشکل ساز شود. همچنین در رابطه با اینکه مهرطلبی چیست باید بگوییم که وقتی تمام انرژی خود را صرف جلب رضایت دیگران کنید به این معنی است که شما نسبت به سایر افراد، اراده کمتری برای رسیدن به اهداف خود دارید. همین مورد میتواند باعث ایجاد خشم و اضطراب در درون شما شده و در طولانیمدت، باعث فرسودگی روح و فکر شما بشود.
تأثیر مهرطلبی در دور کردن اطرافیان
معمولا زمانیکه اختلال مهرطلبی دارید و از خواستههای خود بهخاطر دیگران دست میکشید، در واقع دارید خود تحقیری انجام میدهید که باعث ضعف شخصیت شما میشود و ممکن است افراد کمتری تمایل به برقراری ارتباط با شما داشته باشند. همچنین ممکن است دیگران تصور کنند که هدف شما از این کار، کسب تمجید و تعارف بیهوده است.
بهعنوان مثال، ممکن است شما از ظاهر شخص دیگر تعریف کنید و در همان حین، ظاهر خود را مورد تمسخر قرار دهید. شما ممکن است تصور کنید که باعث ایجاد احساس خوشایندی در افراد شدهاید اما باید به این موضوع نیز توجه کنید که شخص مقابل باید در پاسخ به شما، جوابی بدهد که هم مغرورانه نباشد و هم متقابلاً شما را تحسین کرده باشد. بههمین دلیل، تعریف از دیگران و تمسخر خود میتواند بسیار عجیب بهنظر برسد و فرد مقابل را در شرایط ناراحتی قرار دهد. علاوهبر آن، اگر رفتار شما برای جلب رضایت و تعریف از سوی دیگران، بیش از اندازه باشد ممکن است صادقانه به نظر نرسد و تصنعی باشد. بههمین دلیل این رفتار، در نهایت باعث دور شدن افراد از شما میشود.
آسیب اساسی مهرطلبی بر ازدواج و فرزند پروری چیست؟
بیایید بررسی کنیم که در زندگی مشترک، پیامدهای مهرطلبی چیست؟ اختلال مهرطلبی حتی در میان زوجین و فرزند پروری نیز میتواند باعث ایجاد مشکلات و آسیبهایی شود. اگر فردی نتواند خواستهها و علایق خود در رابطه را با شریک احساسی خود در میان بگذارد، فرد مقابل چگونه باید او را بشناسد و از دیدگاههای او مطلع شود؟ زمانیکه تنها درباره مسائل جزئی و سطحی با پارتنر خود صحبت کنید هیچگاه نمیتوانید نظرات خود درباره مسائل و حقایق جدیتر را بیان کنید و ممکن است فرد مقابل، تصور کند که شما دارید او را فریب میدهید. سلایق و علایق شما ممکن است در طول زمان تغییر کند؛ بنابراین، بهتر است صادقانه درباره این تغییرات صحبت کنید.
علاوهبر آن، چه اتفاقی خواهد افتاد اگر که شما با تمام نظرات فرزند خود موافقت کنید و برای جلب رضایت او، سعی کنید هر چه که میخواهد را فراهم کرده و به تمام درخواستهای نابجای او پاسخ مثبت بدهید؟ طبیعی است که فرزند شما، بهدرستی تربیت نخواهد شد و شما را نیز بهعنوان یک والد با عزت نفس پایین خواهد شناخت. بههمین دلیل، کنترل رفتار او نیز دشوار خواهد شد و تربیت درستی نخواهد داشت.
پیامدهای شخصیت مهرطلب چیست؟
اگر اختلال رفتاری مهرطلبی درمان نشود، در طولانیمدت میتواند به شخصیت شما آسیب بزند و باعث ایجاد بسیاری از مشکلات روحی و روانی شود. در ادامه، چند مورد از این آسیبها را بررسی کردهایم.
افسردگی: تصور کنید که شما مدام، نظرات دیگران را نسبت به ترجیحات خودتان در اولویت قرار میدهید. چه اتفاقی خواهد افتاد اگر این مورد، مکرراً تکرار شود و شما متقابلاً چنین توجهاتی را دریافت نکنید؟ عوارض این مهرطلبی چیست؟ بدیهی است که دچار افسردگی میشوید و تنها احساسی که برایتان باقی میماند پشیمانی و ناامیدی خواهد بود. چراکه ناخودآگاه شما میداند که شما همیشه بهخاطر دیگران کوتاه آمدهاید و از علایق خود صرف نظر کردهاید. بههمین دلیل، احساسی شبیه به سوءاستفاده به شما دست خواهد داد در صورتیکه مقصر ایجاد تمام این احساسات، خودتان بودهاید.
اضطراب: تلاش برای راضی نگه داشتن دیگران میتواند آرامش روحی و فکری را از شما سلب کند و نتوانید احساس مهرطلبی را در خود مدیریت کنید. در واقع، زمانیکه اختلال مهر طلبی دارید همیشه نگران راضی نگه داشتن دیگران خواهید بود و نمیتوانید از لحظه حال، لذت ببرید. کمک کردن و فراهم کردن بهترین شرایط برای دیگران، مشکلی ندارد و میتواند فوایدی نیز داشته باشد. اما نباید به حدی برسد که دیگر زمانی برای خودتان نداشته باشید و احساساتی مانند استرس و اضطراب را تجربه کنید.
پرخاشگری: گاهی اوقات ممکن است از کمک کردن و جلب رضایت دیگران لذت ببرید. اما هر دفعه که این کار را انجام دهید و متقابلاً چنین رفتاری دریافت نکنید ممکن است خشم شما بیشتر شود و به جایی برسد که نتوانید پرخاشگری خود را کنترل کنید.
تفاوت افراد مهربان با افراد مهر طلب چیست؟
ممکن است در مقطعی از زندگیتان یاد گرفته باشید که راضی نگه داشتن دیگران، میتواند نیازهای شما را برآورده کند و احساس خوبی به شما بدهد. اما ممکن است این حس، به قدری پیش رفته باشد که نیازهای خودتان را انکار کنید و بر دریافت عشق و پذیرش از طرف دیگران، تمرکز داشته باشید. اما علت ایجاد مهرطلبی چیست؟ شاید در کودکی، بهدلیل اتفاقاتی که برای شما افتاده است، این مورد در ذهن شما نهادینه شده که برای اجتناب از بدرفتاری از سوی دیگران، آنچه را درخواست میکنند بدون هیچ مخالفتی انجام دهید.
بنابراین شخصیت مهر طلب، شخصیتی است که مدام به دنبال راضی کردن دیگران بوده و از تایید نشدن توسط سایر افراد، ترس بسیاری دارد. اما مهربان بودن به این معنا است که شما ارزشها و خواستههای افراد دیگر را درک کنید و در صورت امکان، تا جایی که به اهداف شخصی خودتان آسیبی نرسد به آنها کمک کنید. ممکن است گاهی اوقات در شرایطی باشید که احساس کنید از روی مهربانی به دیگران کمک میکنید، در صورتیکه در بسیاری از موارد، ارزشها جای خود را به ترس میدهند و ترس از دست دادن دیگران، شما را وادار به انجام درخواست آنها میکند. پس میتوان گفت که ترسها باعث ایجاد مهرطلبی در درون ما میشوند ولی مهربانی، احساسی است که با درک کردن ارزشهای دیگران بهوجود میآید.
در زندگی مبتنی بر ارزش، مهربان و فداکار هستید، چراکه یکی از ارزشهایی است که برای حمایت از دیگران و ادامه زندگی انتخاب کردهاید. شما اعمال خود را بر اساس شخصی که میخواهید باشید انتخاب میکنید و هیچ ترسی پشت رفتار شما وجود ندارد. بههمین دلیل، زمانیکه لازم است حد و مرزی را مشخص کنید هیچ مشکلی ندارید و بهدرستی و به راحتی این کار را انجام میدهید.
جمع بندی درباره اینکه مهرطلبی چیست؟
همانطور که گفتیم، مهرطلبی میتواند علائم بسیاری همچون عدم توانایی در «نه» گفتن، تمرکز بر راضی نگه داشتن دیگران، اولویت قرار دادن دیگران و… داشته باشد. البته ما در تمرینات کلاس اعتماد به نفس، بهطور مفصل به ریشه ایجاد این علائم میپردازیم و سعی میکنیم به سوال «مهرطلبی چیست» پاسخ دهیم و به افراد کمک کنیم ارزش و اهدافی که دارند را پیدا کنند. شما باید بدانید که گاهی اوقات، دیگران ممکن است درخواستهایی داشته باشند که توسط شما قابل انجام نیست و اصلا دلیلی ندارد که بخواهید تمرکزتان را برای برطرف کردن نیاز آنها بگذارید.
همچنین همیشه بدانید که ارزش شما قرار نیست با عدم تمرکز روی دیگران از بین برود و همیشه با ارزش خواهید بود. در کل، همیشه این مورد را در نظر داشته باشید که اگر خودتان باشید و در رفتار و گفتارتان صداقت داشته باشید، دیگران نیز خشنودتر خواهند بود و راحتتر میتوانند با شما ارتباط برقرار کنند.