دروغ در روابط عاشقانه یکی از بزرگترین معضلاتی است که همسران در طول زندگی خود حداقل یکبار آنرا تجربه میکنند. دروغگویی میتواند حتی به حدی جدی شود که رابطه میان دو طرف به طور کل دچار مشکل شود. اشخاصی که دروغ میگویند معمولا به عنوان شخص گناهکار خطاب میشوند. آیا دروغ در رابطه همیشه بد است؟ آیا ممکن است زمانهایی وجود داشته باشد که دروغ گویی به افزایش کیفیت رابطه منجر شود؟
در بسیاری از موارد دروغگویی در رابطه نه تنها امری بد تلقی نشده بلکه به عنوان اقدامی مثبت و سازنده به حساب میآید. اما آیا شرایطی وجود دارد که بتوان تعیین کرد در چه زمانی دروغگویی امری مفید و چه زمانی به عنوان امری منفی و نابودگر تلقی میشود؟ تمامی اینها سوالاتی هستند که باید به طور کامل به بررسی آن بپردازیم. با ما همراه باشید تا در ادامه با کلینیک روانشناسی در تهران دکتر شیرین زاده با مقوله دروغ در روابط عاشقانه بیشتر آشنا شوید.
چرا افراد در روابط دروغ میگویند؟
دروغ گفتن در روابط میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. در ادامه به برخی از رایجترین دلایل دروغگویی اشاره میکنیم:
- اجتناب از تعارض یا ترس از مواجهه: افراد برای پرهیز از درگیری یا مواجهه با عواقب رفتار خود ممکن است دروغ بگویند.
- ترس از طرد شدن: نگرانی از پایان رابطه یا از دست دادن شریک عاطفی نیز میتواند انگیزهای برای دروغگویی باشد.
- پنهان کردن رفتارهای نامطلوب: اگر فرد کاری انجام داده باشد که احتمال میدهد شریک عاطفی او را نپذیرد، ممکن است از دروغ به عنوان راهی برای مخفی کردن آن استفاده کند.
- حفظ کنترل: برخی از افراد از دروغ برای کنترل بهتر موقعیتها و شرایط استفاده میکنند.
- نمایش خود به شکل بهتر: تمایل به نمایش خود به عنوان فردی موفقتر یا خاصتر از واقعیت میتواند انگیزهای برای دروغگویی باشد.
- به تعویق انداختن تغییرات: برخی افراد از دروغ برای به تعویق انداختن تغییرات ضروری در زندگی خود استفاده میکنند.
- حفاظت از احساسات دیگران: برخی اوقات افراد به منظور جلوگیری از صدمه به احساسات دیگران دروغ میگویند.
- عادت به دروغ: در برخی موارد، دروغگویی به یک عادت تبدیل میشود.
چرا زنان در روابط دروغ میگویند؟
- بیاعتمادی: اگر زنان احساس کنند که نمیتوانند به شریک زندگی خود اعتماد کنند، ممکن است به دروغ گفتن در رابطه روی بیاورند.
- عدم تأمین نیازها: اگر احساس کنند نیازهایشان توسط شریک زندگی برآورده نمیشود، ممکن است برای رسیدن به خواستههایشان از دروغ استفاده کنند.
- احساس ناامنی: احساس ناامنی در رابطه ممکن است زنان را به سمت دروغ گفتن در روابط سوق دهد.
- مشارکت محدود در مسائل اقتصادی: در مواقعی که زنان احساس میکنند در تصمیمات اقتصادی نادیده گرفته میشوند، ممکن است مخفیانه عمل کنند و به دروغ گفتن در رابطه متوسل شوند.
- بیکفایتی مردان در مدیریت خانه: زمانی که زنان احساس کنند مردان نمیتوانند خانه را بهخوبی اداره کنند، ممکن است برای مدیریت بهتر به دروغگویی روی بیاورند.
- پنهان کردن مشکلات خانه پدری: برخی زنان برای جلوگیری از سرزنش یا تمسخر، مشکلات خانه پدری خود را مخفی میکنند.
- احساس شک: زنان شکاک ممکن است برای دستیابی به اطلاعات بیشتر و برآورده کردن کنجکاویهای خود دروغ بگویند.
- ترس از دست دادن: برای حفظ پیوندهای عاطفی و افزایش محبوبیت خود، برخی از زنان ممکن است به دروغ متوسل شوند.
چرا مردان در روابط دروغ میگویند؟
- رفیق بازی: مردانی که علاقه به همراهی با دوستان خود دارند و به خاطر این رفتار مورد انتقاد همسر قرار میگیرند، ممکن است ترجیح دهند دروغ بگویند.
- جلب رضایت همسر: برخی مردان برای خوشحال کردن همسر خود و اثبات تواناییشان، ممکن است به دروغهای مالی متوسل شوند.
- پنهان کردن حقایق برای جلوگیری از سرزنش: مردانی که از سرزنش و تحقیر گریزان هستند، ممکن است برای اجتناب از انتقاد دروغ بگویند.
- پسانداز و کسب درآمد بیشتر: میل به پسانداز و کسب درآمد بیشتر میتواند منجر به دروغگویی در مورد مسائل مالی شود.
- مشکلات محیط کار: مردان معمولاً مشکلات کاری خود را با همسرشان در میان نمیگذارند. در چنین شرایطی، فشار برای دانستن همه جزئیات میتواند آنها را به دروغگویی سوق دهد.
این دلایل نشان میدهد که دروغ گفتن در روابط اغلب ناشی از نیاز به امنیت، حفظ موقعیت و اجتناب از تنشها است. برای جلوگیری از این رفتارها، تقویت ارتباطات و ایجاد فضایی امن برای گفتگو میتواند مؤثر باشد.
معایب دروغ در روابط عاشقانه
یکی از بزرگترین مشکلاتی که دروغگویی به همراه دارد، سلب اعتماد طرف مقابل است. وقتی دروغی بگویید که برملا شود، شریک زندگیتان ممکن است هرگز دیگر اعتماد کامل به شما نکند. علت آن هم این است که او فکر میکند وقتی شما یکبار اینکار را انجام داده اید، بازهم توانایی انجام دوباره آن را دارید. دروغ در رابطه عاشقانه یکی از بزرگترین دشمنان عشق و علاقه و رابطه صمیمانه میان زوجین است. البته دروغهایی هم وجود دارند که در اصطلاح مصلحتی بوده و جهت کمک به دیگری گفته میشود. این دروغها میتواند در مواردی نه تنها باعث خراب شدن رابطه نشده، بلکه به بهبود آن نیز کمک ویژه ای کند.
- از بین رفتن اعتماد بین دو طرف : دروغ در رابطه عاشقانه ممکن است اینگونه تفسیر شود که شما اهمیت خاصی به شریک خود نمیدهید یا به اندازه کافی او را دوست ندارید. همچنین همانطور که گفتیم در صورت برملا شدن دروغ ممکن است شریکتان دیگر نتواند به راحتی به شما اعتماد کند.
- استرس و اضطراب درونی برای شخص دروغگو : دروغ در رابطه عاشقانه علاوه بر اینکه ممکن است رابطه میان دو شخص را متزلزل کند، استرس و فشار روانی شدیدی برای خود شخص دروغگو هم به همراه خواهد داشت. شخص دروغگو مدام نگران این است که مبادا دروغش فاش شود. این استرس موجب کاهش کیفیت زندگی و همینطور کمتر شدن توجه به همسر خواهد شد.
- تبدیل دروغ به عادت: شخصی که به دروغ در روابط عاشقانه میپردازد. اگر دروغهایش برملا نشود ممکن است ادامه به انجام اینکار دهد. دروغ نیز مانند تمامی رفتارهای دیگر میتواند به راحتی تبدیل به عادت شود. وقتی دروغ به عادت تبدیل میشود، شخص دیگر کنترلی روی رفتار خود ندارد. رفتارها بعد از تبدیل شدن به عادت از ضمیر خودآگاه بیرون آمده و به ضمیر ناخودآگاه وارد میشوند.
- از دست دادن رابطه به طور کلی: دروغ در رابطه عاشقانه حتی ممکن است به قدری به مساله ای حاد تبدیل شود که باعث جدایی و از دست دادن رابطه میان دو طرف شود.
- تضعیف صمیمیت: دروغ گفتن صمیمیت بین طرفین را کاهش میدهد. در یک رابطه سالم، شفافیت و صداقت باید جایگزین پنهانکاری و دروغگویی شوند. تنها در صورتی که هر دو طرف صادق باشند و به یکدیگر اعتماد کنند، رابطه میتواند واقعاً شفابخش و حمایتگر باشد.
- ایجاد حس انزوا: دروغ گفتن و پنهانکاری در رابطه باعث میشود که فرد نتواند به صورت عمیق در رابطه مشارکت کند. این رفتار باعث میشود فاصلهای میان طرفین ایجاد شود و احساس جداافتادگی و انزوا در هر دو نفر به وجود آید.
- نشاندهنده عدم احترام: دروغگویی به معنای عدم احترام به شریک عاطفی است. هنگامی که صداقت وجود دارد، پیامی از احترام و ارزشگذاری به رابطه منتقل میشود. دروغگویی این پیام را نقض کرده و به جای آن، عدم احترام را نشان میدهد.
- آثار منفی بر جسم و روان: تحقیقات نشان دادهاند افرادی که دروغ میگویند، بیشتر دچار استرس و مشکلات روانی میشوند. همچنین این افراد ممکن است علائم جسمی نظیر سردرد یا گلودرد را تجربه کنند. دروغگویی مداوم به مشکلات جسمی و روانی منجر شده و میتواند عملکرد فرد و پویایی رابطه را کاهش دهد.
- احتمال منجر شدن به جدایی: دروغگوییهای پیدرپی میتواند به تدریج منجر به فروپاشی رابطه و جدایی شود. بسیاری از زوجها ممکن است بتوانند با دروغهای کوچک کنار بیایند، اما با تخریب اعتماد و افزایش دروغها، تحمل ادامه رابطه دشوار شده و در نهایت به جدایی منجر میشود.
آیا دروغ گفتن در روابط میان زوجین همیشه مضر است؟
حال که با معایب دروغ در روابط عاشقانه آشنا شدید، شاید برایتان این سوال پیش آمده باشد که آیا دروغ گفتن برای رابطه همیشه مضر است؟ در چه صورتی دروغ گفتن ما مشکلی ایجاد نخواهد کرد؟ برای پاسخ به این پرسش باید تفاوت میان انواع دروغ در روابط را بدانید.
انواع دروغ در رابطه
- دروغ مضر در رابطه : این دروغها از جمله دروغهایی هستند که افراد پس از گفتن آن رابطه خود با شخص مقابل را وارد ریسک میکنند. از نمونه این دروغها میتوان به دروغ درباره وضعیت شغلی، امکانات، حالات روحی و … اشاره کرد.
- دروغ کم اهمیت در رابطه : دروغهایی هستند که باعث دلخوری شخص مقابل میشود اما این تاثیر به قدری جدی نیست که رابطه دچار مشکل شود. مثلا ممکن است شخص دروغگو برای جلوگیری از نگرانی شخص مقابل از اعلام وضعیت بد سلامتی خود پرهیز کند.
- دروغهای مصلحتی و سازنده : دروغهایی هستند که بر اساس شناخت شخصیت طرف مقابل گفته میشود. این دروغها بعضی اوقات نه تنها مخرب نبوده بلکه باعث رشد و تقویت رابطه نیز میشود.
همانطور که مشاهده کردید دروغ در روابط عاشقانه همیشه تاثیر منفی بر روی رابطه ندارد. بعضی اوقات دروغ با شناخت کافی و درست شخصیت طرف مقابل گفته میشود. در این موارد دروغ نه تنها به عنوان استراتژی بد تلقی نشده بلکه روشی برای کنترل و پیشبرد رابطه میباشد. به عنوان مثال ممکن است همسرتان در مواقعی که خشمگین است دچار حملات عصبی شده و واکنشهای غیرطبیعی از خود سر دهد. در این صورت میتوان با نگفتن حقیقت در لحظه ای که همسرتان خشمگین است او را آرام کرده و در زمان مناسب موضوع را با وی در میان بگذارید.
روشهای مقابله با دروغ در روابط عاشقانه
اگر متوجه شدید همسر شما دروغ میگوید باید چه رفتاری با وی داشته باشیم؟ آیا باید با بحث کردن و دعوا سعی در حل مشکل کنیم؟ آیا روش منطقی تری برای حل مشکل وجود ندارد؟
برای مقابله با دروغگویی همسر رویکردهای متفاوتی وجود دارد که شرکت در کلاس بهبود روابط میان فردی و زوجین یکی از این راهها است. در همه موارد لزوما یک روش بهترین روش نیست. برای آنکه بهترین راه مقابله با دروغ در رابطه را پیدا کنید، ابتدا باید تمامی روشها را بررسی کرده و امتحان کنید.
روشهای مقابله با دروغ در روابط عاشقانه به طور کلی شامل موارد زیر است:
- یافتن علت دروغگویی همسر : قبل از اینکه بخواهید با دروغگویی همسر خود مقابله کنید، ابتدا باید علت اصلی دروغگویی وی را پیدا کنید. شاید علت اصلی این دروغها تجربه تلخی که از راستگویی برایش به وجود آمده باشد.
- از بین بردن محرک دروغگویی : گاهی رفتارهای خود ما باعث میشوند شریک زندگیمان مجبور به دروغگویی برای فرار از مشکل باشد. در این حالت با ایجاد جوی آرام و صمیمانه میتوانید آرامش روانی را برای همسرتان به ارمغان بیاورید. وقتی فضای مناسب برای هر شخص به وجود بیاید و فرد احساس راحتی کامل کند، احتمال دروغ گفتن وی بسیار پایین میاید.
- صحبت کردن با یکدیگر راجع به مشکلات : یکی دیگر از راههای مقابله با دروغگویی همسر، صحبت کردن به طور مستقیم با وی است. وقتی راجع به مشکلات با یکدیگر صحبت کنید، فضای صمیمی ایجاد میکنید و این صمیمیت به بهبود کیفیت رابطه شما کمک شایانی میکند.
- کمک به حل نیازها و مشکلات همسر: گاهی اوقات همسر شما به علت وجود مشکلات شخصی دست به دروغگویی میزند. وقتی همسرتان از طرف شما احساس فشار و استرس کند، ممکن است برای رهایی از تنشها دروغ بگوید. برای حل این مشکل وقت بیشتری را به همسر خود اختصاص داده و او را در حل مشکلاتش یاری کنید.
چگونه با عدم صداقت در رابطه کنار بیاییم؟
برطرف کردن آثار منفی دروغ در رابطه امکانپذیر است، اما نیاز به تمایل به تغییر و همکاری هر دو طرف دارد. برخی افراد ممکن است به دلیل تجربیات تلخ گذشته یا مشکلات روانی عمیقتر، به دروغ گفتن تمایل داشته باشند. در چنین مواردی، مراجعه به روانشناس یا درمانگر میتواند کمککننده باشد.
- به احساسات خود اعتماد کنید: به شهود خود اعتماد کنید و به جای تلاش برای شناسایی نشانههای کلیشهای دروغ، به واکنشهای خود دقت کنید.
- توقعات معقول از صداقت داشته باشید: انتظار صداقت مطلق در هر لحظه غیرمنطقی است، اما انتظار صداقت در مورد مسائل مهم و موقعیتهای کلیدی منطقی است.
- قبل از پاسخ دادن مکث کنید: زمانی که مشکوک به دروغ هستید، قبل از واکنش نشان دادن کمی صبر کنید و از پاسخهای احساسی و تکانشی بپرهیزید.
- پرسشهای مستقیم بپرسید: از همسرتان بخواهید که داستان خود را به ترتیب معکوس تعریف کند تا بتوانید نقاط ضعف در داستان را شناسایی کنید.
آیا باید با همسر دروغگو مقابله کرد؟
این تصمیم بستگی به شرایط خاص رابطه شما دارد. ممکن است بهتر باشد تا قبل از مواجهه، اطلاعات و شواهد بیشتری جمعآوری کنید. تنها شما میتوانید تصمیم بگیرید که چه چیزی برای رابطهتان بهترین است.
آیا باید شریک زندگی خود را ببخشید؟
بخشش یک انتخاب شخصی است و بستگی به شدت دروغ و تاثیر آن بر رابطه دارد. نگه داشتن کینه میتواند به سلامت روان و کیفیت رابطه آسیب برساند. اگر از دست دادن اعتماد به نفس و بهبود رابطه برایتان مشکل است، مشاوره ازدواج میتواند کمککننده باشد. حتی اگر شریک شما به مشاوره نرود، صحبت با یک مشاور میتواند به شما در کنار آمدن با احساسات و راهکارهای موثر کمک کند.
چه زمانی دروغ گفتن در رابطه قابل بخشش نیست؟
بخشش همسر به خاطر دروغ گفتن در رابطه کاملاً به انتخاب شخصی شما بستگی دارد و تحت تأثیر نوع دروغ و میزان آسیبی که به رابطه وارد شده است، قرار دارد. بخشش برای دروغهای بزرگتر، مانند خیانت، دشوارتر از دروغهای کوچکتر مانند دروغ برای تفریح یا پسانداز مالی است. به هر حال، کینهورزی میتواند به سلامت روان شما آسیب بزند، بنابراین مشاوره با یک متخصص خانواده میتواند کمککننده باشد. بخشش به معنای چشمپوشی از رفتارهای آزاردهنده نیست، بلکه فرصتی است برای بررسی دلایل دروغگویی و یافتن راهکارهای مناسب برای مدیریت وضعیت.
بازسازی شرایط بعد از دروغ در روابط عاشقانه
اگر دروغهای همسر شما باعث ایجاد مجادله و بحت شده باشد، باید آرام رابطه را به حالت اول بازگردانید. فراموش نکنید در تمامی رابطهها پستی و بلندیهای فراوانی وجود دارد. کلید حل مشکلات زناشویی تلاش برای ارتقای شخصی و رشد یکدیگر است.
زمانی که مشکلی برای رابطه به وجود میاید، هر دو شخص باید برای حل آن تلاش کنند. انجام دادن اینکار در ابتدا ممکن است غیرممکن و سخت به نظر بیاید، اما اگر تلاش برای حفظ و ارتقای رابطه دو طرفه باشد، به امری بسیار شیرین و لذت بخش تبدیل خواهد شد. همانند روشهای مقابله با دروغ برای بازسازی رابطه بعد از دروغ نیز راههای متعددی وجود دارد. حل این مشکلات نیاز به کمی خلاقیت دارد. با توجه به شرایط و محیط میتوانید بهترین راه مناسب برای خود و همسرتان را بیابید. با این حال در زیر به برخی از موارد که ممکن است به شما در این مسیر کمک کند میپردازیم.
ممکن است وضعیت رابطه شما به علت دروغ تا حدی وخیم شده باشد که نتوانید به راحتی آنرا حل کنید. در این موارد میبایست برای بازگرداندن شرایط به حالت قبل تلاش بیشتری انجام دهید. فراموش نکنید که وظیفه شما به عنوان همسر و یا شریک عاطفی، ایجاد فضای صمیمی و عاشقانه میباشد. برخی اوقات علت سرد شدن رابطه، کمبود توجه و محبت است. در برخی موارد نیز فشارهای روانی عامل سرد شدن رابطه میباشد. علت اصلی مشکل به وجود آمده برای هر شخص متفاوت است و نمیتوان به سادگی راجع به آن نظر داد. تکنیکهایی که در زیر به شما ارایه میکنیم بهترین روشها برای بازگردانی رابعه بعد از دروغ میباشد.
- پیدا کردن بهترین راه بهبود ارتباط : در تمامی روابطی که دچار مشکل میشوند بزرگترین مشکل پیش رو برگرداندن جو صمیمی و اعتماد میان دو شخص است. بدین منظور با تمرکز بر روی ویژگیهای شخصیتی همسر خود میتوانید بهترین راه برای صحبت کردن و برقراری ارتباط بیشتر با وی را پیدا کنید.
- تمرکز بر روی رفتار خود : همانطور که گفتیم همیشه شریکت عاطفیتان مقصر اصلی دروغ گفتن نمیباشد. ممکن است رفتاری از جانب شما باعث ایجاد این زمینه در وی شده باشد. حساسیتهای بیش از حد، عدم اعتماد، سوال پیچ کردن همسر و … از جمله این رفتارها هستند. با تمرکز بر روی شخصیت خود ممکن است متوجه الگوهای مشابهی شوید که با حل آن شاهد صمیمیت دوباره رابطه خود خواهید بود.
- محبت و همراهی : زمانی که رابطه ای سقوط میکند، بهترین کاری که میتوانید برای احیای آن انجام دهید، بروز محبت و علاقه خود به شخص مقابل است. اگر شریک خود را همراهی کنید وی احساس آرامش بیشتری کرده و رابطه دوباره به حالت گرم و صمیمی گذشته باز خواهد گشت.
چه زمانی همسر دروغگو را ترک کنیم؟
در روابط عاشقانه، مقداری دروغ طبیعی به نظر میرسد، اما هنگامی که دروغها به طور مکرر و در موارد جدی رخ میدهند، باید مرزهای خود را تعیین کنید. مواردی که باید به آنها توجه کنید:
- مرزهای خود را مشخص کنید: آیا شما و شریک زندگیتان در مورد معنای فریب و اطلاعات غیرقابل قبول به توافق رسیدهاید؟ اگر نتوانید در این زمینه به توافق برسید، ممکن است وقت آن رسیده باشد که رابطه را پایان دهید.
- فضای کافی برای صداقت فراهم کنید: آیا به شریک زندگیتان اجازه میدهید که بدون ترس از انتقاد با شما صادق باشد؟ اگر انتقادهای مکرر باعث میشود که شریکتان نتواند به راحتی اطلاعات را به اشتراک بگذارد، ممکن است دروغگویی ادامه پیدا کند.
- تعیین عواقب: اگر همسرتان به طور مکرر دروغ میگوید، به او بگویید که اگر این رفتار ادامه یابد، ادامه رابطه برایتان دشوار خواهد بود. اگر به دروغ گفتن ادامه دهد، باید به وعدههای خود عمل کنید.
- عدم پشیمانی و عدم تمایل به تغییر: اگر همسر شما نسبت به دروغهایش ابراز پشیمانی نمیکند و تمایلی به تغییر یا کمک گرفتن برای رفتار خود ندارد، ممکن است زمان جدیتری برای پایان دادن به رابطه باشد. دروغهای مکرر و تلاش برای پنهان کردن حقایق میتواند رابطه را به شدت تضعیف کند.
جمعبندی
در نهایت، افزایش آگاهی در مورد تأثیرات دروغ و حفظ صداقت در رابطه میتواند به سلامت و دوام آن کمک کند. رابطه سالم نیاز به تلاش و محافظت از طرفین دارد، و یکی از کلیدیترین اقدامها برای حفظ سلامت رابطه، صداقت و شفافیت است.
