کمبود اعتماد به نفس در مردان همیشه با سکوت یا خجالت بروز نمی‌کند. گاهی پشت نقاب شوخی‌های زیاد، رفتارهای کنترل‌گرانه یا حتی پرخاش پنهان می‌شود. بسیاری از مردان یاد گرفته‌اند که ضعف‌های خود را پنهان کنند. اما نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس به‌مرور در رفتارهای روزمره، روابط عاطفی و عملکرد شغلی آن‌ها آشکار می‌شود. شناخت این علائم نه تنها به خودآگاهی مردان کمک می‌کند، بلکه به اطرافیان آن‌ها (به‌ویژه همسران) این امکان را می‌دهد که با دیدی دقیق‌تر و همدلانه‌تر رفتار کنند. در ادامه با مهم‌ترین نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس در مردان آشنا می‌شویم.
کمبود اعتماد به نفس در مردان منجر شده تا بیش از نیمی از آن‌ها در اغلب شرایط حس اضطراب داشته باشند. مخصوصا زمانی که با زنان روبه‌رو می‌شوند.
نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس در مردان همیشه آشکار و مستقیم نیستند. برخی از آن‌ها در ظاهر بسیار مطمئن و قوی به نظر می‌رسند، اما در عمق وجودشان با تردید، ترس از شکست و نگرانی از قضاوت دیگران دست و پنجه نرم می‌کنند. از جمله علائم رایج می‌توان به حساسیت بالا نسبت به انتقاد، تمایل به کنترل دیگران در رابطه، ناتوانی در بیان احساسات واقعی، اجتناب از چالش‌های شغلی یا اجتماعی و حتی خودنمایی اغراق‌آمیز اشاره کرد. این رفتارها اغلب مکانیزم‌های دفاعی هستند که برای پنهان‌کردن احساس ناامنی درونی به‌کار می‌روند.
دکتر ناتانیل براندن نویسنده کتاب شش ستون عزت نفس که در مقاله کتاب افزایش اعتماد به نفس به آن اشاره شده است، داریم:
“Low self-confidence in men often hides behind overcompensation, such as arrogance, emotional withdrawal, or aggressive behavior.”
اغلب کمبود اعتماد به نفس در مردان پشت رفتارهای افراطی پنهان می‌شود. مثل غرور بیش‌ازحد، فاصله گرفتن احساسی یا حتی پرخاشگری.
یکی از مراجعین ما که مدیر یک شرکت مهندسی بود، در ظاهر بسیار قاطع و کاریزماتیک به‌نظر می‌رسید؛ اما در جلسات مشاوره مشخص شد که همیشه از ترس نادیده‌گرفته شدن، اجازه ابراز نظر به دیگران نمی‌دهد. او به اشتباه فکر می‌کرد اگر کنترل را به دیگران بدهد، ارزشش زیر سوال می‌رود. با کمک تمرین‌های عملی، یاد گرفت چطور اعتماد به نفس خود را از درون بازسازی کند، نه با تسلط بیرونی.
اگر شما یا همسرتان با چنین نشانه‌هایی مواجه هستید، شرکت در دوره های اعتماد به نفس مردان می‌تواند نقطه‌ی شروعی برای تغییر باشد. در این جلسات، با تکنیک‌های عملی و علمی، یاد می‌گیرید چگونه از پشت نقاب‌ها عبور کنید و خود واقعیتان را با قدرت و آرامش نشان دهید.
ثبت نام در کلاس اعتماد به نفس و عزت نفس کمک زیادی به شما می کند 🙂
در این بخش برخی از نشانه‌های کمبود اعتماد به نفس در مردان کمی دارید را با هم بررسی می‌کنیم. این نشانه‌ها عبارت‌اند از:
نمی‌توانید درباره نیازها و اولویت‌های خود صحبت نمایید
این مورد می‌تواند خود را در هنگامی نشان دهد که شما به طور مرتب نیازهای خود را بر دیگران ترجیح می‌دهید. ممکن است خودتان را متقاعد سازید که آنچه در آن لحظه می‌خواهید، در برابر نیازها و خواسته‌های دیگران اهمیتی ندارد. این الگو اغلب از ترس ایجاد تعارض یا ناراحت‌کردن دیگران شکل می‌گیرد.
ممکن است بخواهید از چالش با دیگران اجتناب کنید و به همین دلیل به نیازهای آنان پاسخ دهید. در حالی که مراقبت از دیگران یک نقطه قوت در شخصیت افراد است، زمانی که به قیمت احساس سالم، خواسته‌ها یا احساسات شما تمام شود، این خصلت خوب به یک مانع تبدیل می‌شود. شما ممکن است این را در روابط عاشقانه خود و همچنین روابط خود با دوستان و خانواده متوجه شوید.
برای کارهای روزمره احساس گناه دارید
چنانچه در دایره لغات خود زیاد از کلمه متأسفم استفاده می‌کنید، یکی از علائم کمبود اعتماد به نفس در مردان است. آیا برای چیزهای کوچکی مانند نشستن روی صندلی مترو یا عذرخواهی برای مسائلی که کنترل یا مسئولیتی روی آن‌ها ندارید احساس گناه می‌کنید؟ شما مدام احساس می‌کنید کار اشتباهی انجام می‌دهید.
به احتمال زیاد چیزی برای عذرخواهی ندارید، اما این عادت، به بدبینی و تفکر منفی تبدیل شده است. این یکی از بارزترین نشانه های کمبود اعتماد به نفس در مردان است. بهترین کار این است که سعی کنید این عادت را ترک نمایید.
یکی از مراجعان مرد ما همیشه هنگام صحبت با همسرش بابت مسائل کوچک عذرخواهی می‌کرد: مثل دیر پاسخ‌دادن به پیام، درخواست کمک در خانه یا حتی استراحت بعد از یک روز کاری. او می‌گفت: «احساس می‌کنم همیشه باید جبران کنم.» وقتی در جلسات مشاوره به ریشه‌ی این احساس پرداختیم، متوجه شد که در کودکی اغلب بابت کارهایی که حتی تقصیری در آن نداشت، سرزنش می‌شده و این عذرخواهی مداوم، تبدیل به بخشی از شخصیتش شده. پس از چند جلسه تمرین ذهن‌آگاهی و تمرکز بر ارزش شخصی، توانست این الگو را به‌تدریج تغییر دهد و با اعتماد بیشتری در روابطش ظاهر شود. مقاله کمبود اعتماد به نفس در رابطه به شما کمک خواهد کرد.
فکر می‌کنید لایق چیزهای بیشتر نیستید
اگر به دنبال یکی از نشانه های کمبود اعتماد به نفس در مردان هستید، باید گفت یکی از این موارد این است که این دسته از آقایان معمولا احساس می‌کنید، سزاوار چیزهای بیشتری در زندگی نیستید. تمایلی به برخورداری از روابط مثبت، شغلی با درآمد بالاتر و … ندارید. حتی ممکن است وقتی احساس می‌کنید لیاقت چیزهای بهتری را دارید، به دنبال آن نروید.
این شک و تردید نسبت به خود می‌تواند منجر به روابط ناموفق یا سمی، مشاغل نامطلوب یا کم درآمد و در کل استانداردهای پایین‌تر شود. به منظور افزایش اعتماد به نفس می‌توانید در دوره اعتماد به نفس شرکت کنید و با تمریناتی که مربیان به شما می‌دهند، این حس درونی را تقویت نمایید.
یکی از شرکت‌کنندگان دوره اعتماد به نفس، مردی بود که سال‌ها در یک شغل تکراری با درآمد پایین مانده بود. با این‌که بارها از سوی اطرافیان برای نقش‌های مدیریتی دعوت شده بود اما اشاره می‌کرد که: «احساس می‌کردم اگه برم جلو، گند می‌زنم. اصلا باور نداشتم که بتونم تو جایگاه بالاتری باشم.» بعد از شرکت در چند جلسه کارگاهی، توانست این باورهای محدودکننده را شناسایی و بازنویسی کند. حالا به عنوان سرپرست یک تیم فنی مشغول به کار است و در مسیر رشد شخصی قرار گرفته است.
اگر گاهی در اعماق ذهنتان فکر می‌کنید «من لیاقت بهتر از این رو ندارم»، وقت آن رسیده که به خودتان فرصت رشد بدهید. در جلسات مشاوره فردی در کلینیک روانشناسی روانساز در شرق تهران می‌توانید ریشه این افکار محدودکننده را شناسایی کنید و جای آن‌ها را با ذهنیت رشد و شایستگی واقعی پر کنید.
اگر نیاز به یک روانشناس آنلاین دارید در جلسه ارزیابی شرکت کنید 🙂
| دسته‌بندی کلی | رفتار یا نشانه عملی | توضیح کاربردی و تجربه‌محور |
|---|---|---|
| خودباوری پایین | رد کردن فرصت‌های شغلی بهتر | چون فکر می‌کنید برای آن “هنوز به اندازه کافی خوب نیستید” |
| استانداردهای محدود | ماندن در روابط سمی یا یک‌طرفه | چون باور دارید چیزی بهتر از این نصیبتان نمی‌شود |
| ترس از موفقیت یا دیده‌شدن | تلاش نکردن برای پیشرفت، حتی با وجود استعداد | چون احساس می‌کنید اگر موفق شوید، نمی‌توانید از پس آن بربیایید |
احساس بی کفایتی در انتخاب ها
احساس عدم اعتماد به نفس در مردان یا بی‌کفایتی، می‌تواند منجر به سرگردانی بین انتخاب‌هایتان شود. شما از این طریق به دیگران اجازه می‌دهید برایتان تصمیم بگیرند، اما به نظرتان آن‌ها همیشه می‌دانند که شما چه می‌خواهید یا نیاز دارید؟ چنان چه به طور مرتب درباره انتظاراتی که دیگران از شما دارند نگران هستید، اعتماد به نفس پایینی دارید. شما فکر می‌کنید نمی‌توانید تصمیمات خوبی بگیرید. احساس عدم شایستگی در تصمیم‌گیری از علائم کمبود اعتماد به نفس در مردان است.
عدم ایجاد مرزبندی با دیگران
عدم مرزبندی با دیگران ممکن است منجر شود تا شما احساس آسیب‌پذیری، صدمه یا حتی عصبانیت کنید. البته ممکن است نزدیکان شما اصلا متوجه نشوند که با رفتارهای خود به شما آسیب می‌زنند. این شما هستید که با ایجاد مرز به دیگران اجازه نمی‌دهید از شما سو استفاده کنند.
اعتماد به نفس پایین در مردان معمولا به عنوان حس ناامنی نشان داده می‌شود. در این شرایط، فکر می‌کنید صحبت کردن در مورد نیازهایتان منجر می‌شود دیگران به شما نگاه تحقیرآمیزی داشته باشند. عدم صحبت درباره خواسته‌ها و نیازها از نشانه های کمبود اعتماد به نفس در مردان است.
افکار منفی درباره خودتان
این نشانه به این معناست که شما هرگز فکر نمی‌کنید که دیگران شما را همان طوری که هستید، دوست دارند. به همین خاطر شخصیت خود را قبول ندارید و مدام با خودتان کلنجار می‌روید و در حال تظاهر هستید. این یکی از علائم بسیار رایجی است که کمبود اعتماد به نفس در آقایان را اثبات می‌کند. علت آن نیز ارزیابی‌های ضعیفی است که از شخصیت خودتان دارید. در نهایت نیز این باورها منجر به عدم پذیرش، ایجاد الگوهای رفتاری نادرست و احساسات منفی در شما می‌شوند.
اگر این افکار برایتان آشناست، شاید وقت آن رسیده به جای کلنجار رفتن در سکوت، با دیدگاهی علمی و قابل درک به آن‌ها نگاه کنید. در کانال یوتیوب دکتر امیر شیرین‌زاده، ویدیوهایی دقیق، تجربه محور و روانشناسانه درباره عزت نفس، اعتماد به نفس و مقابله با افکار منفی منتشر شده‌اند.
ویدیوهایی که در یوتیوب داریم به شما کمک زیادی میکنه!
گفت و گوهای درونی تحقیرآمیز
یکی از مضرترین کارهایی که می‌توانید در حق خودتان انجام دهید، این است که مرتب گفت‌وگوهای درونی توهین‌آمیز و انتقادی با خودتان داشته باشید. چه خودتان را به خاطر اشتباه کردن سرزنش کنید یا خود را با نام‌های توهین‌آمیز صدا بزنید. این خودگویی منفی بر خلق و خو و مشکلات سلامت روان شما تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل هنگامی که چنین افکاری به سراغتان می‌آیند، سعی کنید خیلی سریع خودتان را به کار دیگری مشغول نمایید. صحبت‌های درونی تحقیرآمیز موجب کمبود اعتماد به نفس در مردان می‌شود. جملات تاکیدی اعتماد به نفس و مدیتیشن افزایش اعتماد به نفس کمک کننده هستند.
به خاطر داشته باشید که شما تنها نیستید. همه گاهی دچار این صداهای درونی می‌شویم. اما نکته کلیدی این است که یاد بگیرید چطور صدای تحقیر را با صدای حمایت جایگزین کنید.
واکنش مناسبی به انتقادات ندارند
مردانی که به کمبود اعتماد به نفس دچار هستند معمولا در برابر انتقادها از خودشان واکنش مناسبی ارائه نمی‌دهند. افراد منتقد از نظر این افراد شبیه دشمنانی به نظر می‌آیند که در آرزوی سقوط آن‌ها هستند. در حالی که گاهی اوقات انتقادات اطرافیان می‌تواند بسیار سازنده باشد و شما را در مسیر درستی قرار دهد. جنبه انتقاد پذیری را در خودتان تقویت کنید.
بر خلاف مردان با اعتماد به نفس پایین، مردان با اعتماد به نفس بالا هرگز از صحبت‌ها و انتقادات دیگران ناراحت نمی‌شوند و از آن‌ها خرده نمی‌گیرند. شما نباید حرف‌ها منطقی دیگران را به چشم تهدید ببینید. می‌توانید در رابطه با رفتار افراد با اعتماد به نفس بالا و زبان بدن افراد با اعتماد به نفس مطالعه بیشتری داشته باشید.
| دسته‌بندی کلی | تکنیک عملی برای تغییر | توضیح کاربردی و تجربه‌محور |
|---|---|---|
| تلقی انتقاد به عنوان حمله شخصی | تمرین «تفکیک پیام از لحن» | حتی اگر لحن انتقاد تند باشد، سعی کن اول پیام اصلی را جدا کنی؛ مثلا به جای تمرکز روی “چرا داد زد؟”، به این فکر کن “چی می‌خواست بگه؟” |
| واکنش دفاعی یا انکاری | مکث ۵ ثانیه‌ای پیش از پاسخ | اگر انتقادی شنیدی، با عجله پاسخ نده. مکث کوتاه باعث می‌شه واکنش هیجانی کنترل بشه و فرصت تحلیل داشته باشی. |
| مقایسه انتقاد با تهدید عزت نفس | نوشتن افکار پس از انتقاد و بازبینی در محیطی آرام | بعد از یک انتقاد، بنویس دقیقا چه احساسی داشتی و چرا. وقتی در آرامش مرورش کنی، راحت‌تر می‌فهمی آیا واقعا بهت حمله شد یا فقط ذهنت اون طور برداشت کرده. |
| حساسیت بیش از حد به قضاوت دیگران | تمرین جملات تأکیدی و بازسازی گفت‌وگوی درونی | مثلا بگو: «نظر دیگران مهمه، ولی ارزش من وابسته به تأیید آن‌ها نیست.» تکرار این جمله قبل از مواجهه با بازخوردها، واکنش تو رو متعادل‌تر میکنه. |
نسبت به عادت‌های مختلف اعتیاد دارند
گاهی اوقات کمبود اعتماد به نفس در مردان سبب می‌شود به رفتارهای گوناگون اعتیاد پیدا کنند. رفتارهای اعتیادآور همیشه به این معنا نیست که فرد به سیگار، مواد مخدر یا الکل معتاد است. اعتیاد می‌تواند شامل هر یک از این موارد باشد، اما قطعا به این گزینه‌ها محدود نمی‌شود. ممکن است فرد به نظافت یا هر فعالیت دیگری علاقه داشته باشد. او ممکن است بخش خوبی از این زمان را صرف انجام آن کار خاص نماید. معمولا برای درمان چنین رفتارهایی باید از یک تراپیست حرفه‌ای مانند دکتر امیر شیرین زاده کمک گرفت.
از قبول مسئولیت هراس دارند
یکی از بارزترین نشانه های کمبود اعتماد به نفس در مردان ترس از شکست است. چنین افرادی از مسئولیت‌پذیری می‌ترسند و از قبول آن مطمئن نیستند. افرادی که احساس می‌کنند توانایی مدیریت یا رهبری ندارند، به احتمال زیاد سعی می‌کنند خودشان را از فرصت‌هایی که مجبور به انجام آن وظایف می‌شوند، دور نگه دارند. این موضوع در خودداری مردان از پذیرفتن هر مسئولیتی، چه کوچک و چه بزرگ، آشکار می‌شود، زیرا فکر نمی‌کنند که بتوانند آن را به نتیجه برساند.
همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، چنین مردانی فرصت‌ها را تهدید می‌بیند، بنابراین راه بسیار سختی برای مسئولیت‌پذیری خواهد داشت. این مردان مهارت‌های عاطفی ضعیفی دارند، واکنش‌پذیر هستند و بودن در کنار آن‌ها بسیار غیرقابل‌پیش‌بینی است.
دلیل کمبود اعتماد به نفس مردان
هنجارها و انتظارات اجتماعی می‌توانند مردان را تحت فشار قرار دهند تا با عقاید سنتی درباره مردانگی سازگار شوند. تجارب منفی یا آسیب‌های روحی در دوران کودکی، مانند قلدری، سوء استفاده یا بی‌توجهی، می‌تواند عمیقا بر اعتماد به نفس مردان تأثیر بگذارد و زخم‌های عاطفی پایداری ایجاد کند. مقایسه مداوم خود با دیگران، به ویژه از نظر موفقیت، ظاهر یا دستاوردها، به‌خصوص زمانی که مردان خودشان در این زمینه‌ها کوتاهی می‌کنند، می‌تواند اعتماد به نفس را از بین ببرد.
دشواری در ایجاد و حفظ روابط سالم، به ویژه روابط عاشقانه، می‌تواند منجر به احساس طرد شدن و عدم‌شایستگی شود و بیشتر به اعتماد به نفس آسیب برساند. استرس ناشی از شغل، بیکاری یا شکست‌های دیگر نیز ممکن است تأثیر قابل‌توجهی بر اعتماد به نفس داشته باشد. مردان اغلب ارزش خود را به موفقیت شغلی خودشان گره می‌زنند، بنابراین عدم موفقیت موجب کمبود اعتماد به نفس در مردان می‌گردد.
نتیجه‌گیری
حواستان باشد که اعتماد به نفس پایین در مردان را با فروتنی اشتباه نگیرید. اعتماد به نفس پایین می‌تواند اثرات مخربی در طولانی مدت داشته باشد. از اتفاقات کوچک مانند صحبت نکردن در کلاس یا جلسات کاری تا تهدیدات طولانی مدت مانند مشکلات در روابط، مسائل مربوط به سلامت روان یا افکار منفی منجر به رفتارهای آسیب‌رسان نسبت به خود می‌شوند. اگر درباره این مقاله سوالی دارید، لطفا آن را با ما به اشتراک بگذارید.
