خانواده شاد تجربه زندگی در بهشت روی زمین است، تجربه ای که از آن سیر نخواهید شد و هرگز نمی‌خواهید آن را از دست بدهید. هر شخصی نیاز دارد که عضوی از خانواده باشد؛ چرا که با این فرصت طلایی مسیر بهبود شخصی و فردی او هموار می‌شود و خانواده را نیز به کمال می‌رساند.
یک خانواده میتواند بر اساس روابط گوناگونی شکل گیرد از جمله، والدین، خواهران و برادران ، پدربزرگ و مادربزرگ، خاله‌ها و دایی‌ها و فرزندانشان، عمه‌ها و عموها و فرزندانشان، افرادی که خانواده به دلایل مختلف سرپرستی و همراهی آنها را پذیرا می‌شوند، دوستان نزدیک، خدمتکاران و نگهبانان خصوصی و بسیاری از موارد دیگر همه‌وهمه انواع مختلف خانواده را شکل می‌دهند.
توجه و تلاش برای کمک به حفظ خانواده تنها بخشی از آرمان بزرگ خانواده شاد است و خانواده شاد و سالم نه‌تنها بهتر از هر مدرسه؛ بلکه بهتر از جامعه به سعادت خوشبختی انسان‌ها کمک میکند؛ پس وظیفه هر یک از ماست که یاد بگیریم چگونه خانواده شاد داشته باشیم؟ در این مقاله از مرکز مشاوره آنلاین دکتر شیرین زاده درمورد راه‌های داشتن خانواده شاد و سالم به شما توضیح میدهیم.
چگونه خانواده شاد داشته باشیم؟
برای تحقق یک خانواده شاد و موفق هفت گام موثر و کلیدی وجود دارد. این هفت گام به شما می‌آموزد چگونه در جامعه ماشینی امروز و باوجود مشغله های فراوان راه خود را برای آوردن آرامش در خانواده پیدا کنید و با صرف کمترین زمان و هزینه شادمانی و طراوت را در خانواده تجربه کنید.
این هفت گام مبتنی سال‌های پژوهش در انواع رویکردها و روشهای درمانی در روانشناسی و بررسی دلایل اختلالاتی است که توجه به آنها امری ضروری برای حفظ بنیاد خانواده و تحکیم آن است، پس از همان گام اول با اطمینان و اعتماد راسخ به سمت تحقق رویای خانواده شاد گام بردارید.
تعیین وقتی برای گفت‌و‌گو روزانه در خانواده!
در انتهای هر روز فرصتی را برای صحبت با اعضای خانواده در نظر بگیرید. این بسیار مهم است که دیگر اعضای خانواده به جای حدس و گمان درباره علل رفتار از اوضاع و احوال روزانه شما باخبر باشند. در این صورت آنها شما را بهتر درک می‌کنند و علاوه بر همدردی بعد از هر موفقیتی هر چند کوچک، شاهد تبریک و لبخند محبت‌آمیز آنها خواهید بود.
از آن سو دانستن اوضاع و احوال روزانه آنها نیز باید برای شما به امری مهم و کلیدی تبدیل شود. دیگر اعضای خانواده وقتی متوجه شوند درک احساس آنها برای شما مهم است و با حمایت‌های درست و بهجای شما روبه‌رو نه‌تنها تصور تنهایی و بی‌کسی را فراموش خواهند کرد، بلکه برای دوام خانواده شاد تلاش خواهند کرد.
وقت‌گذرانی با خانواده را گسترش دهید!
وقت‌گذرانی با خانواده را در اولویت قرار دهید. فعالیتهای سرگرم کننده و شادی‌بخش فراوانی وجود دارد که میتواند محفل خانوادگی را پر از شادی و شکوه کند. بخش کوچکی از فهرست کارهای فرح‌بخش و شادی آفرین میتواند شامل انجام یک پیاده‌روی ساده، بازدید از موزه‌ها و نمایشگاه هنری، تماشای فیلم، تجربه یک پیک‌نیک ساده، مشارکت در یک کار ذوقی، ساختن چیزها با هم، تمیزکاری و بازسازی با هم، همکاری در خرید، ورزش و… باشد. از این طریق بسیاری از کارهای روزمره در یک خانواده خوب به یک سرگرمی و فرصتی برای با هم بودن تبدیل می‌شود.
علاقمندی به منافع دیگر اعضای خانواده!
علاقمندی به منافع هر یک از اعضای خانواده همانند علاقه به خواستههای شخصی مهم است. به خانواده خود نگاهی دوباره کنید، آنها در آتش اشتیاق چه چیزی می‌سوزند. اگر نمی‌دانید چرا از آنها سوال نمی‌کنید؟ از دیگر اعضای خانواده خود درباره سرگرمی‌های مورد علاقه، کار یا شغل دلخواه آنها بپرسید.
به جواب آنها توجه کنید و همانند یک شنونده فعال که در جست‌‌وجی بزرگ‌ترین کشف عالم است به آرزوها و خواستههای آنها اهمیت دهید. همین توجه کوتاه به علاقمندی‌های آنها امکانی مناسب برای درک علت بسیاری از دلخوری‌ها و کسالت‌ها در خانواده است.
فرصت‌های مهرورزی را در خانواده خود ایجاد کنید!
به دیگر افراد خانواده نشان دهید که حقیقتاً نگران و غم‌خوار آنها هستید. در یک خانواده شاد و موفق پنهان نگه داشتن احساسات محبت‌آمیز جایی ندارد. اگر خواهر ، برادر خود را دوست دارید به آنها بگویید. با گفتن یک، دوستت دارم، ساده به پدر و مادر چنان باعث خوشحالی و شادابی آنها می‌شوید که گویی اکسیر جوانی را به آنها هدیه کرده‌اید. پا را فراتر بگذارید و نشان دهید که برای دیگر اعضای خانواده اهمیت ویژه‌ای قائل هستید. این گامی کوچک برای شما، اما گامی بزرگ برای تحقق خانواده شاد است.
اگر برای کاستن نگرانی دیگران ایثار و فداکاری لازم است دریغ نکنید، چرا که خانواده‌هایی که با عشق، مراقبت و حمایت به هم روزگار را می‌گذرانند هزاران بار بزرگ‌تر از آنچه که بخشیده‌اید به شما باز برمی‌گردانند.
نقش سورپرایز در خانواده شاد چیست؟
سورپرایز بخشی مهمی از تجربه‌های مکرر خانواده شاد است؛ پس گاهی دیگر اعضای خانواده را غافلگیر کنید. اگر هشیار باشید اینکار با کمترین هزینه‌ها قابل انجام است. فقط باید به برخی جزئیات کوچک توجه کنید. یک تکنیک مناسب این کار انجام خواستههای اعضای خانواده قبل از اعلام نیاز آنها است. از تعارف یک لیوان چای به مادری که برای لحظاتی از کارخانه فارغ شده تا درست کردن یک وعده غذای خانوادگی، همه اید‌ه‌های خوبی برای شروع هستند.
البته فراهم کردن فرصت سفر تفریحی نیز ایده‌آل است، بنابراین خوب است گاهی نگاهی به تورهای گردشگری با تخفیف فوق‌العاده بیندازید. رویه ارزشمند دیگر انجام کارهای سختی است که دیگر اعضای خانه از تصور اجرای آن هم بیزارند. این اقدامات هم تاثیر بیشتری دارند و هم هزینه کمتری طلب می‌کنند.
خوب گوش دادن به صحبت‌های افراد خانواده!
شنونده خوبی باشید. حقیقتاً تاثیر شنونده خوب بسیار بیشتر از سخنرانی خوب در یک مکالمه است، پس لطفا با تمام وجود گوش دهید. گوش دادن یکی از برجسته ترین راهکارهای حل مشکلات خانوادگی است.
بیشتر اوقات دیگران نیازی به شنیدن پند و نصایح ندارند؛ حتی اگر در جدیدترین نسخه‌ها و مدل‌های روز بیان شوند. چند لحظه برای شنیدن احساس و افکار دیگران وقت صرف کنید. مهم نیست که آنها چقدر خسته و ناامید هستند. فقط زمانی که بعد از شنیدن ناگفته‌هایشان از کنار شما بلند می‌شوند به چهره آنها نگاه کنید. نور درخشان امید را در چشمان آنها خواهید بدون اینکه کمترین انرژی را صرف یادآوری کلمات قصار کرده باشید.
همراهی در رفع مشکلات خانواده شاد
وقتی پای رفع مشکلات خانوادگی پیش کشیده می‌شود، حتی کوچک‌ترین ایده‌ها میتواند بزرگ‌ترین تاثیرات را داشته باشد؛ بنابراین از هیچ فرصتی دریغ نکنید. ارسال یک متن ساده یا تماس تلفنی کوتاه میتواند روز دیگر اعضای خانواده را از نو بسازد. فقط باید مطمئن باشید که پیام مثبتی را به دیگران انتقال می‌دهید، پیامی که احساس خوشبختی و شادی را به دیگر اعضای خانه انتقال می‌دهد.
این را به رویه شخصی خود در زندگی تبدیل کنید، تا در لحظات سخت هنرمندانه‌تر رفتار کنید و قلب‌ها را تسخیر کنید. هنگامی‌که شخصی لحظات سختی را پشت سر گذاشته با یک متن ساده یا چند لحظه وقت‌گذرانی با او در کنارش باشید. این همان چیزی است که شما دوست دارید دیگران درباره شما انجام دهند.
تبادل نظر در خانواده
همیشه به عنوان والدین تلاش کنید که اعضای خانواده در تصمیم‌گیری‌های مختلف مشارکت کنند. پرسیدن نظرات بچه‌ها باعث تقویت عزت نفس آنها می‌شود. اگرچه تصمیم نهایی با شما است، شنیدن نظراتشان و در نظر گرفتن دلایل منطقی آنها نشان می‌دهد که به نظرشان احترام می‌گذارید. در برخی موارد، تصمیم‌گیری را به خود بچه‌ها واگذار کنید، مثلاً انتخاب رستوران برای شام. این کار به آنها احساس ارزشمندی و تقویت مهارت‌های تصمیم‌گیری و ارتباطی می‌دهد.
ایجاد فرصت‌های برای شادی در خانواده
در خانه، از هر فرصتی برای ایجاد شادی استفاده کنید. به بهانه‌های مختلف جشنهای کوچک بگیرید و به فرزندان خود یاد دهید که شادی نیازی به شرایط خاص ندارد. شادی نباید به دست آوردن چیزی وابسته باشد؛ مثلاً نباید فکر کنند که داشتن یک وسیله یا موفقیت در یک آزمون، تنها دلیل خوشحالی است. این نوع طرز فکر میتواند منجر به احساس نارضایتی و افسردگی شود. عادت کنید که لحظات شاد را در کنار یکدیگر پرورش دهید.
تمرکز بر ویژگی‌های مثبت
اعضای خانواده شخصیت‌های مختلفی دارند، و هر فرد ویژگی‌های خاص خود را دارد. تمرکز بر نقاط مثبت اعضا، به جای توجه به نکات منفی، روابط خانوادگی را تقویت میکند. تحقیقات نشان می‌دهد که تشویق رفتارهای مثبت باعث می‌شود این رفتارها بیشتر دیده شوند و نکات منفی کمتر بروز کنند. به‌خصوص در مورد کودکان، تشویق رفتارهای خوب و نادیده‌گرفتن رفتارهای ناپسند، تاثیر تربیتی بیشتری دارد.
همراهی در لحظات حساس
در مواقعی که اعضای خانواده به شما نیاز دارند، حتماً سعی کنید در کنارشان باشید. شرکت در مراسم‌های مهم کودکان، حتی اگر به نظر شما کم‌اهمیت باشد، برای آنها اهمیت زیادی دارد. عدم حضور در این موقعیت‌ها میتواند به احساس طرد یا ناامیدی منجر شود. بنابراین هر زمان که عضوی از خانواده به حضور شما نیاز داشت، آن را اولویت قرار دهید و از این لحظات ارزشمند غافل نشوید.
بیان محبت
گفتن “دوستت دارم” یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین جمله‌ها است. بسیاری از افراد با گذشت زمان کمتر از این جمله استفاده می‌کنند. گفتن این جمله بهصورت صادقانه باعث تقویت روابط خانوادگی می‌شود. همچنین این جمله نباید تنها به کلام محدود شود؛ بلکه با نشان دادن محبت در رفتار و توجه نیز میتوان این احساس را به اعضای خانواده منتقل کرد.
برنامهریزی برای فعالیتهای خانوادگی
بازی و تفریح‌های خانوادگی نه تنها برای کودکان، بلکه برای بزرگسالان نیز مفید است. بازیهای جمعی باعث ایجاد صمیمیت بیشتر در خانواده می‌شود و زخم‌های عاطفی را التیام می‌بخشد. سعی کنید بهصورت منظم، مثلاً هر هفته، زمانی را به بازیهای گروهی و تفریح خانوادگی اختصاص دهید تا همه اعضا لحظاتی شاد و لذت‌بخش داشته باشند.
ایجاد لحظات شگفت‌انگیز
هر از گاهی، اعضای خانواده خود را با حرکات غافلگیرانه خوشحال کنید. دریافت یک هدیه یا توجه غیرمنتظره میتواند حس نزدیکی و ارتباط خانوادگی را تقویت کند. این نوع حرکات به افراد احساس ارزشمندی و اهمیت می‌دهد و خانواده را به هم نزدیک‌تر میکند.
ارتباط مداوم با خانواده
زندگی امروزی باعث شده تا اعضای خانواده کمتر با هم وقت بگذرانند. اگر به هر دلیلی از هم دور هستید، تلاش کنید تا با استفاده از پیام، تماس تلفنی یا ملاقات‌های حضوری ارتباط خود را حفظ کنید. اجازه ندهید که فاصله‌ی فیزیکی باعث دوری عاطفی شما شود.
قدردانی از اعضای خانواده
بدون منتظر ماندن برای شرایط خاص، از هر فرصتی برای تحسین اعضای خانواده استفاده کنید. تشویق علایق و استعدادهای فرزندان باعث تقویت عزت نفس و رشد بهتر آنها می‌شود. انتظارات غیرواقعی و فشار زیاد میتواند به استرس و ناامیدی منجر شود؛ پس تلاش کنید تا همیشه حمایت، محبت و آزادی را به عنوان اصول اصلی در تربیت فرزندان خود در نظر بگیرید.
جمع‌بندی چگونه خانواده شاد داشته باشیم
داشتن یک خانواده شاد نیازمند توجه به جنبه‌های مختلف روابط خانوادگی است. برای ایجاد شادی و صمیمیت، ضروری است که اعضای خانواده احساس احترام و ارزش کنند، فرصتی برای ابراز نظر داشته باشند، و لحظات شاد و خلاقانه‌ای با یکدیگر بسازند. تمرکز بر نقاط مثبت، تشویق فرزندان، حفظ تماس با اعضای خانواده و ایجاد فرصت‌هایی برای شادی بی‌قید و شرط، از نکات کلیدی برای داشتن یک خانواده شاد و موفق هستند. همچنین اهمیت حضور در لحظات مهم و استفاده از فرصت‌های کوچک برای شگفت‌زده کردن اعضای خانواده نمی‌تواند نادیده گرفته شود. همه این‌ها با ایجاد یک محیط گرم، حمایتی و دوستانه، سبب افزایش شادی و صمیمیت در خانواده می‌شود.
