مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی کجاست؟

چنانچه قرار است یک مصاحبه شغلی داشته باشید ممکن است از خودتان پرسیده باشید که چطور با عزت نفس و اعتماد به نفس کامل ظاهر شوید؛ اما مغرور و خودبزرگ‌بین به نظر نرسید. مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی به باریکی مو است. به همین خاطر باید حواستان بسیار جمع باشد که به توانایی‌های خود زیادی مغرور نشوید؛ زیرا این کار مقدمه‌ای برای شکست‌های شما می‌گردد. شما باید نحوه کنترل عزت نفس را یاد بگیرید تا اسیر خودخواهی و غرور نگردید. ما امروز به شما خواهیم گفت که چگونه می‌توان بدون غرور و تکبر عزت نفس داشت، پیشنهاد می‌کنم تا انتهای مطلب با ما همراه باشید تا نکات طلایی را در این خصوص بدانید.

مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی کجاست؟

فرد دارای عزت نفس حس و حال خوبی نسبت به توانایی‌ها و مهارت‌های خود دارد و به آن‌ها باور دارد. چنین اشخاصی با این که می‌دانند کامل و بی‌نقص نیستند؛ اما خودشان را همان‌گونه که هستند، دوست دارند و همواره برای بهترشدن نیز تلاش می‌کنند. این افراد اجازه نمی‌دهند دیگران به هر دلیلی از آن‌ها سو استفاده کرده یا با آن‌ها بدرفتاری نمایند.

تفاوت غرور و عزت نفس اینجا مشخص می‌شود که فرد مغرور حس خودبرتربینی دارد و فکر می‌کند هیچ‌کس بهتر از وی نیست. او ارزش همه را پایین‌تر از خود می‌داند و به طور کلی یک نگاه از بالابه‌پایین نسبت به همه دارد. چنین افرادی همیشه خیال می‌کنند که حق با آن‌هاست و کسی نباید از آن‌ها انتقاد نماید. 

آیا غرور همان عزت نفس است؟

خیر. غرور و تکبر یک تصور پوشالی است که افراد نسبت به خودشان دارند و اغلب درباره توانایی‌های فردی توهم می‌زنند و خود را دست بالا می‌گیرند. این افراد به دلیل غروری که دارند فاقد احساساتی همچون همدلی هستند و هیچ‌گاه قادر به دیدن نقطه‌ضعف‌های خود نیستند. این در حالی است که افراد دارای عزت نفس شرایط کاملاً عکسی دارند. آن‌ها همیشه فروتنانه درباره مهارت‌های خود صحبت می‌کنند و بر این باورند که ممکن است افراد دیگری در این مهارت‌ها نسبت به آن‌ها برتر باشند. این مهم‌ترین مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی است.

این افراد به‌ خوبی به نقاط قوت و ضعف خود واقف هستند. یکی از بهترین صفاتی که افراد دارای عزت نفس دارند این است که به دیگران نیز برای پیشرفت و بهبود مهارت‌هایشان کمک می‌کنند. این ویژگی در افراد خودشیفته و مغرور دیده نمی‌شود. کارگاه عزت نفس در تهران یکی از بهترین روش‌های درمانی برای افراد خودشیفته به‌حساب می‌آید. در این دوره‌ها شخصیت چنین افرادی به ‌صورت دقیق ارزیابی می‌شود و روش‌های درمانی مناسبی به آن‌ها توصیه می‌شود.

تفاوت اساسی عزت نفس و خودبزرگ‌بینی

اکنون به چندین تفاوت که بین عزت نفس و غرور دیده می‌شود، می‌پردازیم این تفاوت‌ها عبارت‌اند از:

۱. باورداشتن به توانایی‌های خود / حس برتری نسبت به همه

عزت نفس یعنی حس ارزشمندی و احترام به توانایی‌ها و دانش خود. هنگامی که عزت نفس دارید، می‌دانید در چه بخش‌هایی مهارت دارید و نقاط قوت خود را گرامی می‌دارید. درعین‌حال به خوبی از نقاط ضعف خود، آگاه هستید. شما به‌هیچ‌عنوان آن‌ها را نادیده نمی‌گیرید و در عوض به دنبال بازخورد، کمک و فرصت‌هایی برای تقویت آن‌ها هستید. افراد با عزت نفس معمولاً در مورد مهارت‌های خود لاف نمی‌زنند یا آن را کم‌اهمیت نمی‌دانند.

تفاوت عزت نفس و خودخواهی یعنی توانایی‌ها و مهارت‌های خود را بسیار فراتر از آنچه واقعاً هست، می‌پندارید. این افراد اغلب بر این باورند که نسبت به دیگران بهتر هستند. آن‌ها ممکن است در مورد کارهایی که می‌توانند انجام دهند به خود ببالید و حتی دیگران را به‌خاطر اینکه به خوبی آن‌ها نیستند، تحقیر نمایند.

اگر کسی بخواهد از آن‌ها انتقاد کند، ممکن است حالت تدافعی به خودشان بگیرند، زیرا نقاط ضعف خود را تأیید نمی‌کنند. فرد متکبر به‌جای اینکه به مردم کمک کند، دیگران را به‌خاطر ندانستن آنچه که خود می‌داند، تحقیر می‌کند. حس برتری نسبت به دیگران مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی را به خوبی نشان می‌دهد.

۲. خودآگاهی / عدم خودآگاهی مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی

تفاوت عزت نفس و خودشیفتگی این است که افراد با عزت نفس خودآگاه هستند، در حالی که افراد متکبر نه. یک فرد با عزت نفس کاملاً می‌داند که در چه مواردی خوب است و باید چه چیزهایی را تقویت نماید. آن‌ها همچنین می‌دانند که بهتر از هیچ‌کس دیگری نیستند، حتی اگر دانش‌آموز برتر کلاس یا مدیرعامل شرکت خود باشند، اما یک فرد متکبر معتقد است که از همه برتر است. این افراد ممکن است فکر کنند که همیشه حق با آن‌هاست، زیرا از محدودیت‌ها و ضعف‌های خود، آگاه نیستند و تصور می‌کنند دیگران کمتر از آن‌ها می‌دانند. توسعه خودآگاهی به این افراد کمک می‌کند تا در مورد خودشان، اولویت‌هایشان و اهدافشان در زندگی بیشتر بدانند.

۳. تواضع دارند/ لاف می‌زنند

افراد خودبزرگ‌بین دوست دارند همواره در مورد خودشان صحبت کنند و دستاوردهای خود را به دیگران یادآوری نمایند. در حالی که افراد با عزت نفس به دستاوردهای خود افتخار می‌کنند و اگرچه ممکن است در مورد آن‌ها صحبت کنند، اما همواره متواضع نیز هستند. آن‌ها بیان می‌کنند که چگونه در این مسیر دیگران به آن‌ها کمک کرده‌اند، یا اینکه چه سختی‌هایی را برای رسیدن به جایگاهی که هم اکنون به دست آورده‌اند، تحمل نموده‌اند.

به منظور فروتنی و عزت نفس، باید پذیرای عقاید و نظرات دیگران باشید. قدردانی خود را برای کمک‌های آن‌ها ابراز کنید و در صورت امکان سعی کنید در اولین فرصت لطف آن‌ها را جبران نمایید. تعریف از توانایی‌های خود در برخی شرایط اشکالی ندارد، به‌ویژه در طول مصاحبه‌های شغلی. برای تعریف مهارت‌های خود بدون اینکه متکبر به نظر برسید، از لغت جمع «ما» استفاده نمایید و از کلماتی مانند «بهترین» اجتناب کنید. مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی را با مثالی که هم‌اکنون خواهیم گفت بهتر درک می‌کنید.

به طور مثال، بهتر است بگویید: «تیم ما نسبت به رکوردهای فروش قبلی شرکت در سال گذشته، عملکرد ۱۰۰ درصد بهتری داشت. من برای رهبری تیم سخت کار کردم و واقعاً به آنچه که ما با هم به دست آورده‌ایم افتخار می‌کنم» حال چطور است اگر بگویید: «من بهترین مدیر شرکتم و رکورد فروش را به تنهایی ۱۰۰ درصد افزایش داده‌ام» تفاوت عزت نفس و غرور در شیوه بیان جمله اول و دوم مشهود است. حالت اول تواضع اشخاص با عزت نفس را نشان می‌دهد در حالی که حالت دوم لاف‌زدن و خودخواهی فرد متکبر را اثبات می‌کند.

۴. همدلی با دیگران/ عدم همدلی یکی از مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی

تفاوت غرور و عزت نفس همدلی با دیگران است. ازآنجایی‌که افراد با عزت نفس فکر نمی‌کنند بهتر از سایرین هستند، نسبت به دیگران دلسوزی دارند. آن‌ها از وضعیت همکاران و هم‌کلاسی‌هایشان مطلع هستند و هنگامی که مشکلی دارند به آن‌ها کمک می‌کنند. انسان متکبر نمی‌تواند یا حاضر نیست خود را به‌جای دیگران بگذارد، زیرا فکر می‌کند دیگران پایین‌تر از او هستند.

 شما اغلب با شکست‌خوردن، پشت سر گذاشتن آن و پیشرفت مجدد، عزت نفس به دست می‌آورید. این مورد همدلی را پرورش می‌دهد، زیرا می‌دانید که برای رسیدن به اهدافتان به کمک و رشد نیاز دارید. افرادی که مغرور هستند اغلب به نظرات دیگران گوش نمی‌دهند. آن‌ها فکر می‌کنند که بیشتر از سایر افراد می‌دانند و همین موضوع توانایی آن‌ها را برای ارتباط با دیدگاه‌های منحصربه‌فرد دیگران، رشد و همدلی محدود می‌کند.

۵. گوش‌کردن به انتقادات/ بی‌توجهی به انتقادات یکی از مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی

یک فرد متکبر برخلاف فرد دارای عزت نفس به فیدبک‌ها گوش نمی‌دهد. انتقاد سازنده برای همه سخت است، حتی اگر عزت نفس کافی را داشته باشند. در ترسیم مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی، افراد متکبر تمایل دارند از بازخورد فرار کنند یا کاستی‌های خود را به گردن دیگران بیندازند. از سوی دیگر، افراد دارای عزت نفس، انتقاد را باکمال‌میل قبول می‌کنند. آن‌ها به بازخوردها گوش می‌دهند و برای بهبود خود تغییرات لازم را ایجاد می‌کنند. افراد با عزت نفس معمولاً ایده‌ها و نظرات جدید را با آغوش باز می‌پذیرند. آن‌ها می‌دانند که همه چیز را نمی‌دانند و همیشه می‌توانند نسخه بهتری از خودشان باشند. دوره عزت نفس می‌تواند غرور کاذب این افراد را به‌مرور از بین ببرد.

۶. تفاوت عزت نفس و غرور؛ مثبت‌نگر/ منفی‌نگر

افراد متکبر تمایل دارند منفی باشند در حالی که افراد با عزت نفس مثبت هستند. اگر پروژه‌ای در محل کار اشتباه پیش برود، یک فرد مغرور معمولاً روی موارد منفی تمرکز می‌کند. این افراد ممکن است هم‌کلاسی‌ها یا همکاران خود را به‌خاطر ایجاد مشکل سرزنش کنند و از کمک به آن‌ها برای رفع مشکل امتناع نمایند. یک فرد با عزت نفس برای تشویق و ارتقای سایر افراد نیز تلاش می‌کند، حتی زمانی که شرایط چالش‌برانگیز است. در اینجا تفاوت عزت نفس و خودشیفتگی نمایان می‌گردد.

آن‌ها در قبال هر اشتباهی که مرتکب شده‌اند پاسخگو هستند و از دانش و مهارت خود برای کمک به دیگران استفاده می‌کنند.  به دلیل اتمسفر مثبتی که ایجاد می‌کنند، افراد با عزت نفس معمولاً مورداحترام هستند. تمایل افراد متکبر به منفی بودن و تحقیرکردن دیگران، احترام و حسن‌نیت زیادی برای آن‌ها به دنبال ندارد.

۷. پذیرش کمک از سوی دیگران/ عدم پذیرش کمک

کمک‌گرفتن از دیگران خجالت‌آور یا نشانه ضعف نیست؛ بلکه فرصتی برای شما است که بار خود را سبک کنید یا چیز جدیدی یاد بگیرید. مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی این است که افراد با عزت نفس کمک‌گرفتن از دیگران را نقص نمی‌دانند، درحالی‌که نظر افراد متکبر خلاف این موضوع است. اگر به درخواست کمک عادت ندارید، در ابتدا انجام آن ممکن است کمی سخت باشد.

هنگامی که مشغول انجام یک کار یا پروژه جدید هستید، برای مشاوره با همکار یا رئیس خود تماس بگیرید. اگر حل موضوعی که با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنید، مشکل است کمک آن‌ها را با نهایت سپاسگزاری قبول کنید. این رویکردی است که افراد با عزت نفس دارند، در حالی که افراد متکبر کمک‌گرفتن از دیگران را ضعف می‌دانند و فکر می‌کنند در برخورد با هر مسئله‌ای باید خود به‌تنهایی آن را حل نمایند. 

چطور غرور را کنار بگذاریم و به عزت نفس واقعی برسیم؟

به‌راحتی و از طریق خودآگاهی بالا می‌توان از حس تکبر و خودبزرگ‌بینی اجتناب کرد. با رشد و تلاش عزت نفس می‌تواند به طور طبیعی شکل بگیرد. سعی کنید در موقعیت‌های اجتماعی حضور یابید و بیشتر روی ایجاد احساس خوب در دیگران تمرکز کنید تا اینکه چگونه از شما استقبال می‌شود. کار با یک مربی برای افزایش عزت نفس به میزان قابل‌توجهی به پیشرفت شما کمک می‌کند.

 پذیرش دیدگاه‌های دیگران و کار با یک متخصص ابزار ارزشمندی برای رشد شما محسوب می‌گردد که باید از آن استفاده نمایید. احساس اینکه در حال پیشرفت به سمت اهداف خود هستید، بهترین راه برای تبدیل‌شدن به فردی با عزت نفس طبیعی و دور از تکبر و غرور است. با شرکت در دوره‌ها یا کمک‌گرفتن از متخصصین می‌توانید نحوه کنترل عزت نفس را بیاموزید و این ویژگی مثبت را درونتان تقویت نمایید.

جمع‌بندی

در مقاله امروز تلاش کردیم تا مرز بین عزت نفس و خودبزرگ‌بینی را برای شما روشن نماییم. عزت نفس واقعی به معنای تکبر نیست. این یک اطمینان به این که شما می‌توانید هر چیزی را که سر راهتان قرار می‌گیرد را با توانایی‌های خود مدیریت کنید. احساس احترام و ارزشمندی نسبت به خود داشته باشید. این نتیجه خودآگاهی و دانستن این است که ارزش ذاتی شما بر اساس شرایط بیرونی تعیین نمی‌گردد.

 برای ایجاد عزت نفس، با پذیرش خودتان به همان شکلی که هستید شروع کنید. سپس، روی ایجاد مهارت‌های جدید کار کنید تا بتوانید در کاری که انجام می‌دهید احساس شایستگی و افتخار نمایید. در نهایت، پیرامون خود را با افراد حامی و پشتیبان احاطه کنید که به شما کمک می‌کنند تا به خودباوری برسید. اگر در مورد تفاوت عزت نفس و خودخواهی سؤالی دارید، آن را با ما به اشتراک بگذارید.