معمولا افراد خودشیفته با ابزارهایی مثل تحقیر، تهدید، چاپلوسی و… سعی در کنترل دیگران می کنند. تا حالا شده به این فکر کنید که شرایط را عوض کنید و شما فرد خودشیفته را کنترل کنید؟ با اینکه کنترل دیگران رفتار مناسبی نیست، ولی راهکار هایی وجود دارد که با آن ها می توانید روابطتان با خودشیفته ها را بهبود ببخشید.
ابتدا می توانید با ایجاد حد و مرز با آن ها شروع کنید تا بفهمند که نمی توانند به شما دستور دهند. سپس روی نحوه پاسخگویی به رفتار خودشیفته برای کاهش تنش ها کار کنید. اگر در روابط خود با فردی خودشیفته مشکل دارید یا مثلا شوهر خودشیفته دارید، می توانید از شیوه های زیر استفاده کنید.
روش اول: ایجاد حد و مرز مناسب
-
مشخص کنید که چه رفتاری را می پذیرید و چه رفتاری را نمی پذیرید.
به این فکر کنید که شخص خودشیفته در گذشته چه مرز هایی را زیر پا گذاشته و دوست دارید چه چیز هایی تغییر کند. این ممکن است شامل نحوه صحبت او با شما، انتظاراتش از شما و نحوه رفتار و برخورد با شما باشد. از کارها یا حرف هایی که فرد خودشیفته زده و از مرزتان خارج شده، لیستی تهیه کنید. برخی از مثال های تجاوز به مرز ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
- لقب دادن به شما
- تهدید کردن شما
- فریاد کشیدن
- مقصر کردن شما به خاطر مشکلاتشان
- انتقاد از شما و مسخره کردن
- دستور دادن به شما
- دروغ گفتن به شما و سپس انکار آن
-
مرز های خود را با آرامش به فرد خودشیفته گوشزد کنید.
این خیلی اهمیت دارد که نیازهایتان را به صورت مستقیم به دیگران بگویید تا درخواستتان کاملاً واضح باشد. اگرچه در مواجه با فرد خودشیفته، اگر از آن ها تقاضایی نداشته باشید ممکن است موفق تر باشید.
- به عنوان مثال ممکن است شما چیزی مثل این را بگویید: “وقت گذروندن با تو لذت بخشه ولی اگه یه بار دیگه اون حرفو بهم بزنی، مجبور میشم برم.” یا بگویید: “خوشحالم که زنگ زدی، ولی اگه سرم داد بزنی مجبور می شم قطع کنم.” یادتان باشد که لحنتان باید دوستانه و آرام باشد.
- از کار ها یا حرف های فرد خودشیفته خشمگین نشوید. به عنوان مثال از جواب هایی مثل “حق نداری اینجوری باهام حرف بزنی! من میرم!” یا “اگه همین الان صداتو پایین نیاری، قطع می کنم” پرهیز کنید. این جملات لحن دستوری بیشتری دارند و ممکن است فرد خودشیفته عصبی تر شود.
-
عواقب گذشتن از مرزها را نشان دهید.
وقتی مرز های خود را برای او مشخص کردید و عواقب زیر پا گذاشتن آن ها را گوشزد کردید، ببینید که به آن پایبند هست یا خیر. اگر او باز هم از مرز هایتان گذشت، مجازاتی که از قبل مشخص کرده بودید را اجرا کنید.
- به عنوان مثال اگر به فرد خودشیفته بگویید که در صورت لقب دادن به شما اتاق را ترک می کنید ولی او به حرف هایش ادامه داد، بلند شوید و آنجا را ترک کنید.
- اگر به او هشدار داده اید که اگر فریاد بزند گوشی را قطع می کنید، در صورت ادامه فریاد ها گوشی را قطع کنید.
- حتما سعی کنید که عواقب مشخص کرده را سریعا اجرایی کنید. دوباره به آن ها هشدار ندهید، مردد نشوید یا اگر عذرخواهی کردند و با چاپلوسی سعی در متقاعد کردن شما کردند، تسلیم خواسته هایشان نشوید.
-
انتظار تغییرات در رابطه تان را داشته باشید.
وقتی شروع به ایجاد حد و مرز کردید و با آرامش خواسته خود را بیان کردید، ممکن است تغییر رفتار فرد خودشیفته را مشاهده کنید و حس کنید که او چندان نمی خواهد با شما وقت بگذراند. این به خاطر آن است که او فهمیده شرایط فرق کرده و دیگر نمی تواند خواسته هایش را به شما تحمیل کند. این نتیجه خوبی است، ولی ممکن است در ابتدا کمی سخت باشد.
- به عنوان مثال بعد از تعیین حد و مرز در رابطه با نحوه صحبت کردن فرد خودشیفته با شما، ممکن است متوجه این شوید که با شما کمتر حرف میزند یا کاملا شما را نادیده می گیرد.
- با اینکه ممکن است تغییرات کاملا قابل توجه باشند، ولی نشان ندهید که متوجه تغییر رفتار آن ها یا وضعیت رابطه تان شده اید.
-
اگر نسبت به مرز هایتان سست شدید، دوباره آن ها را مشخص کنید.
ممکن است بعد از مدتی دیگر مرز هایتان را به فرد خودشیفته گوشزد نکنید و یا آن ها راهی برای نادیده گرفتن آن ها پیدا کنند. اگر چنین اتفاقی افتاد، به این فکر کنید که چطور می توانید دوباره مرز هایتان را مشخص کنید.
- به عنوان مثال اگر مرزی مشخص کرده اید که اگر فرد خودشیفته به شما لقبی دهد یا شما را تهدید کند، اتاق را ترک می کنید ولی بعد از تکرار اتاق را ترک نکردید، به این فکر کنید که چرا چنین اتفاقی افتاد. حواستان چرا پرت شد؟ آیا او کاری کرد یا چیزی گفت که باعث شد بمانید؟ چگونه می توانید این موانع را بردارید تا در آینده بهتر مرزهایتان را مشخص کنید؟
- یادتان باشد که گوشزد کردن مرزها به بخش جدایی ناپذیر رابطه شما تبدیل خواهد شد. بنابراین باید ایستادگی کنید و به گوشزد کردن مداوم حد و مرز های خود ادامه دهید.
روش دوم: کنترل خودشیفته با پاسخ به رفتار او
-
آرام باشید و به تلاششان برای ناراحت کردن شما پاسخ ندهید.
افراد خودشیفته معمولا نظراتی می دهند که شما را ناراحت یا خشمگین کنند، پس به آن ها توجه نکنید. به حرفی که خودشیفته به شما میزند با آرامش جواب دهید و اگر ناراحت شدید، صبر کنید و نفسی عمیق بکشید یا قبل از اینکه دوباره با آن ها روبرو شوید، کمی قدم بزنید.
- دور شدن از شخصی که با شما بد رفتاری می کند هیچ اشکالی ندارد. اگر او از شما انتقاد می کند، سرزنش می کند، به شما لقبی می دهد یا تهدید می کند که کاری خواهد کرد که شما را ناراحت کند، کاملا حق دارید که از او دور شوید.
-
با دقت و هشیاری به صحبت های فرد خودشیفته گوش دهید.
فرد خودشیفته دوست دارد که در مرکز توجهات باشد، بنابراین زیاد حرف می زند. خودتان را آماده کنید که در اکثر مکالمه ها فقط گوش دهید و به آن ها نشان دهید که با دقت در حال گوش دادن به حرف هایشان هستید. برای نشان دادن این موضوع می توانید موارد زیر را رعایت کنید:
- لبخند بزنید و وقتی ارتباط چشمی دارید، با حرکت سر آن ها را تایید کنید.
- چیز هایی مثل “درسته”، “متوجهم” و “بله” بگویید تا آن ها را به صحبت تشویق کنید.
- سوال هایی بپرسید که مشخص کند حرفی که می زنند واضح نیست، مثلا “منظورت از اینکه گفتی روز بدی داشتی چی بود؟”
-
با پرسش درباره موضوع مورد علاقه فرد خودشیفته، حواسشان را پرت کنید.
فرد خودشیفته عاشق صحبت راجع به خودش یا چیز هایی که می داند است. بنابراین اگر می خواهید حواسشان را از خشمشان پرت کنید، راجع به موضوع مورد علاقه آن ها پرسشی مطرح کنید. مخصوصا هنگام مشاجره با شما اینکار بسیار سودمند است.
- به عنوان مثال اگر فرد خودشیفته راجع به ماشین ها اطلاعات زیادی دارد، راجع به آن ها سوال کنید. یا اگر فکر میکنند که راجع به مسائل مالی بسیار می فهمند، از آن ها توصیه های اقتصادی بگیرید.
- ممکن است برای برقراری ارتباط با این شیوه، لازم باشد که اندکی صبر کنید تا فرد آرام شود. مثلا وقتی سکوت کرده اند یا شما را نادیده گرفته اند، بیست دقیقه صبر کنید و بعد برای پرت کردن حواسشان تلاش کنید.
-
برای آرام کردن و کنترل خودشیفته، همدردی خود را نشان دهید.
با اینکه خودشیفته ها معمولا توانایی همدردی با دیگران را ندارند، ولی همدردی کردن با فرد خودشیفته در آرام کردنش تاثیر زیادی خواهد داشت. چیزی بگویید که نشان دهد نگران آن ها هستید و به خاطر حسی که دارند با آن ها همدردی می کنید.
- به عنوان مثال بگویید: “باید خیلی ناراحت شده باشی که انقدر صبر کردی تا بیام دنبالت.”
- یا بهتر است با “به نظر میاد الان خیلی عصبانی هستی، چی اذیتت می کنه؟” سر صحبت را باز کنید.
-
حس برتری فرد خودشیفته را تقویت نکنید.
اصلی ترین خصوصیت یک شخص خودشیفته این است که نسبت به دیگران حس برتری دارد. در نتیجه بیشتر به کسانی تمایل دارند که این حس را ارضا می کند، ولی این کار می تواند اوضاع را بدتر کند. اگر شخص خودشیفته تقاضای تعریف و تمجید می کند یا می خواهد فخر فروشی کند، شما از اینکار دوری کنید. نظرات آن ها را نادیده بگیرید و موضوع بحث را عوض کنید.
- مثلا اگر شخص خودشیفته ادعا می کند که فروشنده معرکه ایست، با چنین حرفی موضوع را عوض کنید: “آره. اوه راستی تصمیم گرفتی که این آخر هفته می خوای چیکار کنی؟”
- اگر میخواهید به طور خالصانه از فرد خودشیفته تعریف کنید، اشکالی ندارد. مخصوصا اگر سزاوار آن هستند. فقط از تعریف و تمجید های همیشگی دوری کنید وگرنه حس برتری آن ها تشدید خواهد شد.
-
برای بیان احساسات خود از عبارت “من” استفاده کنید.
گاهی اوقات در زندگی با فرد خودشیفته مشاجراتی با او خواهید داشت. اگر صراحتا از فرد خودشیفته انتقاد کنید، احتمالا واکنش تندی دریافت خواهید کرد ولی این به معنای عقب نشینی کردن شما نیست. وقتی اشتباه فرد خودشیفته را مشخص کردید، به جای متهم کردن فرد خودشیفته به راحتی مقصود خود را به صورت شخصی یا تمثیلی بیان کنید.
- به طور کلی عبارت “من” حالت تدافعی، خشم و پرخاشگری را کاهش می دهد. افراد خودشیفته هم این واکنش ها را بسیار زیاد نشان می دهند، بنابراین استفاده از عبارت “من” در جملات می تواند بسیار مفید باشد.
- مثلا به جای اینکه بگویید: “تو الان کار بیرحمانه و اشتباهی کردی”، بگویید: “رفتارت منو ناراحت کرده.”
-
از صحت حرف های فرد خودشیفته مطمئن شوید.
اگر چیزی با دیدگاه فرد خودشیفته تفاوت داشته باشد، او برای دوری از مواجه با آن شروع به دروغگویی می کند. این یعنی ممکن است اطلاعاتی که به شما انتقال می دهند، همیشه صحیح نباشد. اگر راجع به حرف های فرد خودشیفته شکی دارید، خودتان آن را بررسی کنید.
- به عنوان مثال اگر فرد خودشیفته روایتی از محل کارش تعریف کرد که در آن خودش قهرمان داستان بود، دیدگاه شخص دیگری را درمورد آن رویداد بپرسید.
روش سوم: کمک خواستن از دیگران برای کنترل فرد خودشیفته
-
از دوستان و اعضای خانواده کمک بخواهید.
دست و پنجه نرم کردن با فرد خودشیفته آن همه تمام مدت می تواند خسته کننده باشد. اگر آن شخص دوست شماست، شاید بتوانید زمان سپری شده با آن ها را کمتر کنید، ولی اگر با شخص خودشیفته زندگی یا کار می کنید، زندگی سخت می شود. برای همین با دوستان مورد اعتماد و اعضای خانواده صحبت کنید و از آن ها طلب حمایت کنید.
- مثلا می توانید بگویید: “فکر میکنم علی آدم خودشیفته ایه و سروکله زدن باهاش برام سخته، اگه بخوام با یکی حرف بزنم می تونم به تو زنگ بزنم؟”
-
برای ارتباط با دیگران از انجمن های اینترنتی یا گروه درمانی استفاده کنید.
اگر دوستان و اعضای خانواده به اندازه کافی از شما حمایت نمی کنند و یا به دنبال اشخاص دیگری هستید که تجربیات خود را به اشتراک بگذارید، به دنبال جلسات گروه درمانی بگردید. می توانید در شهر خود به دنبال گروه های حمایتی بگردید و یا در انجمن های اینترنتی نیاز خود را رفع کنید.
- در وبسایت های سلامت روان جستجو کنید تا گروه های حمایتی محلی یا آنلاین را پیدا کنید.
-
با یک روان درمانگر یا روانشناس صحبت کنید.
داشتن فضایی امن که بتوانید تجربیات و روابط خود با فرد خودشیفته را با شخصی به اشتراک بگذارید، می تواند در زندگی روزمره کمک زیادی به شما کند. یک روان درمانگر می تواند تکنیک های ارتباط با فرد خودشیفته و یا نحوه واکنش در قبال حرف ها یا رفتار ناراحت کننده آن ها را به شما آموزش دهد.
منبع: WikiHow
1 دیدگاه دربارهٔ «چگونی کنترل خودشیفته ها را بیاموزید!»
خیلی عالی امیییدواررر کنننده