هدف‌گذاری هم در برنامه‌ریزی جهت دستیابی به هدف‌های کوچک و هم در تنظیم راه رسیدن به انتظارات بزرگتر موثر است. رسیدن به برخی از دستاوردها تمام عمر طول خواهد کشید، در حالی که برخی از این خواسته‌ها تنها در یک روز به دست میایند. پس از رسیدن به اهداف بزرگ و یا حتی هدف‌های کوچک روزانه حس ارزش و قدرت خواهید کرد. شروع برنامه‌ریزی ترسناک است. به وسیله برنامه‌ریزی حتی به اهداف بسیار بزرگ نیز می‌توان رسید.
2- بخش اول : تنظیم هدف‌های قابل دستیابی
1- اهداف زندگی خود را مشخص کنید
از خود سوالاتی درباره علایق و خواسته‌های خود در زندگی بپرسید. چه اهدافی در طول یک روز، یک ماه و یا کل طول عمر خود دارید؟ پاسخ به این پرسش برخی اوقات بسیار نامشخص و عمومی می‌باشد. هدف‌هایی از جمله خوشحال بودن، کمک کردن به دیگران و … از جمله پاسخ‌های کلی و سطحی به این سوال می‌باشند. چه چیزهایی را تا 10، 15 و یا حتی در 20 سال آینده زندگی خود می‌خواهید؟
- شروع کسب و کار، داشتن بدنی متناسب و سالم، تشکیل دادن خانواده و … از جمله هدف‌های افراد در بخش‌های مختلف زندگی هستند. این اهداف بسیار کلی و نامشخص می‌باشند.
2- برای هدف‌گذاری موثر تصویر بزرگ را به اهداف کوچکتر و ملموس تبدیل کنید
بخش‌های قابل تغییر و یا نیاز به بهبود زندگی خود را در نظر بگیرید. این بخش‌ها شامل: کسب و کار، امور مالی، خانواده، تحصیل یا سلامت می‌باشد. علاقه‌مند به رسیدن به چه چیزهایی در این زمینه‌ها می‌باشید؟ چه برنامه‌ای برای رسیدن به این اهداف در 5 سال آینده زندگی خود دارید؟
- برای هدف ” داشتن بدنی مناسب“ اهداف کوچکتری نظیر ” خوردن غذاهای سالم‌تر“ و یا ” شرکت کردن در مسابقه ماراتن“ تنظیم کنید.
- هدف ” شروع کردن کسب و کار شخصی“ را به بخش‌های کوچکتری مانند ”یادگیری نحوه صحیح مدیریت کسب و کار“ و یا ”بازکردن کتاب فروشی مستقل“ تبدیل کنید.
3- اهداف کوتاه‌مدت تنظیم کنید
حال که از اهداف خود تا 5 سال آینده مطلع شدید، اهدافی برای شروع کار در لحظه حال تنظیم کنید. ضرب‌الاجل با محدوده زمانی مشخص تعیین کنید ( این زمان بیشتز از یکسال برای اهداف کوتاه مدت نباشد).
- با نوشتن اهداف احتمال چشم پوشی کردن از آنها در شما کاهش میابد. با این کار خود را در قبال اهداف خود پاسخ‌گو خواهید دانست.
- برای رسیدن به بدنی سالم، اهداف اولیه شامل مصرف سبزیجات بیشتر در رژیم غذایی یا دویدن به مسافت 5 کیلومتر می‌باشد.
- برای شروع کسب و کار شخصی، اهداف اولیه شامل شرکت در کلاس‌های آموزش حرفه کتاب‌فروشی و یا پیدا کردن مکانی مناسب برای افتتاح کتاب‌فروشی شخصی خود می‌باشد.
4- اهداف کوتاه مدت را در راستای رسیدن به اهداف بزرگتر زندگی خود تنظیم کنید
حین برنامه‌ریزی و تعیین اهداف باید از علت اصلی انتخاب هدف‌های خود آگاه باشید. چه چیزی از رسیدن به این اهداف به دست خواهید آورد؟ در این راستا پرسیدن سوالاتی نظیر : آیا این هدف ارزش زحمت کشیدن دارد؟ آیا الان لحظه مناسبی برای انجام این کار است؟ آیا این هدف با نیازهای زندگی من همخوانی دارد؟ این کار را انجام دهید.
- به عنوان مثال، هدف کوتاه مدت حوزه سلامت شما یاد گرفتن ورزشی جدید در 6 ماه آینده است. از خود بپرسید آیا این هدف شما را در رسیدن به هدف بزرگتر خود یعنی شرکت در دوی ماراتن کمک خواهد کرد؟ در صورت پاسخ منفی، تعویض هدف کوتاه مدت با هدفی در راستای هدف اصلی را مد نظر قرار دهید.
5- به منظور هدف‌گذاری موثر اهداف خود را به صورت دوره‌ای تغییر دهید
احتمال نگرانی شما درباره راه‌های رسیدن به اهداف بزرگ وجود دارد. زمانی را به تنظیم مجدد اهداف کوچکتر خود اختصاص دهید. آیا این اهداف را در بازه زمانی مشخص به دست آورده‌اید؟ آیا این اهداف هم چنان برای رسیدن به هدف بزرگ و اصلی شما مفید هستند؟ به خود در تنظیم هدف‌ها اجازه انعطاف‌پذیری بدهید.
- برای داشتن بدنی مناسب، اقدام به کسب مهارت در زمینه دویدن به مسافت 5 کیلومتری نموده‌اید. مدتی پس از رسیدن به این هدف، هدف کوچک خود را از 5 کیلومتر دویدن به دویدن به مسافت 10 کیلومتر تغییر دهید. در نهایت از دوی نیمه ماراتن به دوی ماراتن ارتقا پیدا خواهید کرد.
- برای شروع کسب و کار، پس از گذراندن کلاس‌های آموزشی و پیدا کردن مکان مناسب برای افتتاح فروشگاه اهداف جدیدی برای خود در نظر بگیرید. به عنوان مثال، گرفتن وام برای خرید و اداره کتاب‌فروشی و یا گرفتن مجوز رسمی کسب و کار برای فروشگاه خود از جمله این هدف‌های جدید می‌باشند. پس از رسیدن به این هدف‌ها، نهایتا موفق به خرید فضایی مناسب، کتاب‌های مورد نیاز، استخدام کارمندان و باز کردن درهای خود به روی دنیای کسب و کار خواهید شد. احتمال گسترش کار و حتی بازکردن شعبه دوم کتاب‌فروشی خود نیز در این صورت وجود خواهد شد.
روش دوم : استراتژی‌های موفق هدف‌گذاری را تمرین کنید
1- اهداف مشخص تعیین کنید
هدف تنظیم‌شده توسط شما باید پاسخگوی پرسش‌هایی نظیر چه کسی، کجا، چه زمانی و به چه علتی باشند. برای تمامی هدف‌های کوچک خود از علت وجود این اهداف و تاثیر آنها در رسیدن به هدف‌های اصلی زندگی مطلع شوید.
- برای داشتن بدنی سالم ( که هدفی عمومی و نامشخص می‌باشد)، هدفی مشخص‌تر نظیر ” شرکت در مسابقه ماراتن“ تعیین کرده‌اید. این هدف کوچک خود به هدف کوچکتری مثل ” دویدن به مسافت 5 کیلومتر“ تبدیل می‌شود. پس از تنظیم اهداف کوچک از خود این سوالات را بپرسید: چه کسی؟ من. چه چیزی؟ دویدن به مسافت 5 کیلومتر. چه مکانی؟ پارک شهر. در چه مدت زمانی؟ در 6 هفته. به چه علتی؟ برای تمرین جهت رسیدن به هدف نهایی یعنی شرکت در ماراتن.
- برای بازگشایی کسب و کار خود، هدف کوچکی مثل ” شرکت در کلاس‌های آموزشی“ تعیین کردید. پرسش و پاسخ‌های شما مثال فوق به این حالت می‌باشد : چه کسی؟ من. چه چیزی؟ شرکت در کلاس‌های آموزشی. چه مکانی؟ در کتاب‌خوانه. چه زمانی؟ هر شنبه به مدت 5 هفته. به چه علتی؟ به منظور یادگیری مدیریت بودجه برای شروع کسب و کار.
2- برای هدف‌گذاری بهتر اهداف قابل اندازه‌گیری تنظیم کنید
برای ارزیابی پیشرفت، هدف‌ها باید قابل اندازه‌گیری باشند. هدفی همچون ” بیشتر خواهم دوید” قابلیت ارزیابی سخت‌تری نسبت به هدفی مثل ” هر روز 16 بار در مسیر اطراف قدم خواهم زد” خواهد داشت. برای تعیین جایگاه خود در رسیدن به اهداف نیاز به استفاده از چندین روش مختلف خواهید داشت.
- ” دویدن به مسافت 5 کیلومتر“ هدفی قابل اندازه‌گیری است. دقیقا از لحظه رسیدن به این هدف آگاهی دارید. حال نیاز به تنظیم هدف‌هایی حتی واضح‌تر نسبت به هدف‌های قبلی دارید. هدف ” دویدن به مسافت 5 کیلومتر 3 بار در هفته“ در جهت رسیدن به هدف نهایی، یعنی شرکت در دوی ماراتن از جمله این هدف‌ها می‌باشد. بعد از کسب موفقیت در دویدن به مسافت 5 کیلومتر، هدف قابل اندازه‌گیری بعدی، تکرار مسافت 5 کیلومتر با بهبود رکورد زمانی 4 دقیقه‌ای می‌باشد.
- به طور مشابه، ”شرکت در کلاس‌های آموزشی کتاب‌خوانه‌داری“ هدف مشخصی می‌باشد. علت آن دانستن دقیق زمان ثبت‌نام و زمان شروع و اتمام کلاس‌ها در تمامی هفته‌ها می‌باشد. نسخه ضعیف‌تر این هدف ” کسب اطلاعات راجع به کتاب‌خوانه‌داری“ می‌باشد. این هدف مناسب نیست. با تنظیم این هدف هرگز زمان اتمام هدف را نخواهید دانست، همچنین میزان پیشرفتتان نیز قابل اندازه‌گیری نمی‌باشد.
3- در راستای هدف‌گذاری واقع‌بین باشید
هنگام نوشتن اهداف باید شرایط را به طور واقع‌بینانه بسنجید. کدام یک از هدف‌های شما واقع‌گرایانه و کدام یک مقداری خوش‌بینانه و یا حتی دور از دسترس هستند؟ آیا تمامی ابزارها و منابع رسیدن به هدف خود را دارید؟ (مهارت‌ها، منابع مالی، زمان، دانش).
- برای داشتن بدنی سالم و شرکت در ماراتن، زمان زیادی را باید صرف دویدن کنید. در صورت نداشتن زمان و یا عدم علاقه به اختصاص دادن ساعت‌های طولانی به دویدن، این هدف مناسب شما نیست. اگر واقعا هدف شما تندرستی باشد، تغییراتی در هدف پیشین اعمال کنید. ورزش‌هایی که نیاز به دویدن‌های طولانی‌مدت نداشته را انتخاب کنید.
- در صورت علاقه به بازگشایی کتاب‌فروشی مستقل خود باید منابع کافی برای این کار را داشته باشید. در صورت نداشتن تجربه، منابع مالی و نداشتن دانش نحوه کارکرد شغل خود و یا حتی نداشتن علاقه به کتاب‌خوانی در رسیدن به اهداف خود موفق نخواهید بود.
4- به منظور هدف‌گذاری اصولی اولویت‌بندی کنید
در هر زمان تعدادی هدف در تمامی بخش‌های مختلف زندگی خود خواهید داشت. تصمیم‌گیری در جهت اولویت و ترتیب اهمیت هدف‌ها بسیار ضروری می‌باشد. در صورت داشتن هدف‌های زیاد، احساس خستگی و فرسودگی بیشتری داشته و احتمال رسیدن به آن اهداف کاهش خواهد یافت.
- تعدادی از اهداف با اولویت‌های بالاتر را انتخاب کنید. این کار تمرکز شما را حین برخورد با اهداف نامغایر بیشتر خواهد کرد. در صورت گیر کردن در دو راهی انتخاب بین دو هدف، هدف دارای اولویت بیشتر را انتخاب کنید.
- در راستای رسیدن به بدنی سالم، هدف‌های کوچکی نظیر ” دویدن به مسافت 5 کیلومتر“ یا ” شنا کردن به مسافت 2 کیلومتر سه بار در هفته“ تنظیم کرده‌اید. احتمال نداشتن انرژی و انگیزه و یا حتی زمان برای انجام این کارها وجود دارد. در این صورت هدف‌های خود را اولویت‌بندی کنید. در صورت داشتن هدف نهایی شرکت در ماراتن، دویدن به مسافت 5 کیلومتر مهم‌تر از شنا کردن به صورت هفتگی می‌باشد. خوردن غذاهای سالم را نیز به علت همخوانی با هدف نهایی به برنامه خود اضافه کنید.
- برای افتتاح کتاب‌فروشی شخصی خود، اقدام برای گرفتن مجوز رسمی کار و حصول اطمینان از داشتن صلاحیت لازم برای گفتن وام مهم‌تر از انتخاب بین کتاب‌های مناسب برای قرار دادن در فروشگاه می‌باشد.
5- پیشرفت خود را اندازه‌گیری کنید
استفاده از دفتر مخصوص برای نوشتن راهی عالی برای اندازه‌گیری پیشرفت‌های شخصی و کاری خود می‌باشد. چک کردن وضعیت رسیدن به هدف‌ها و همچنین مشاهده پیشرفت حاصل شده در طول مسیر انگیزه شما را برای رسیدن به هدف افزایش می‌دهد. این کار حتی شما را به انجام دادن کارهای بیشتر تشویق خواهد کرد.
- درخواست کمک از یک دوست در جهت اندازه‌گیری هدف‌ها به تمرکز شما کمک خواهد کرد. به عنوان مثال، در صورت تمرین برای مسابقه‌ای بزرگ، داشتن شریک تمرینی بسیار مفید خواهد بود. این دوست به شما در جهت اندازه‌گیری هدف‌ها و افزایش سرعت رشدتان کمک خواهد کرد.
- در صورت داشتن قصد افزایش تندرستی برای شرکت در ماراتن، دفترچه‌ای با خود به همراه داشته باشید. در این دفترچه آمارهایی نظیر میزان دوندگی، مسافت طی شده، زمان ثبت شده و احساسات خود یادداشت کنید. در مسیر پیشرفت در جهت رسیدن به اهداف، نگاه کردن به آمار ثبت شده و نوشته‌های این دفتر انگیزه زیادی به شما خواهد داد.
- اندازه‌گیری هدف‌هایی نظیر بازگشایی کسب و کار شخصی مقداری دشوارتر است. برای این کار تمامی اهداف بزرگ و کوچک خود را یادداشت کنید. سپس پس از انجام هر کدام از این کارها کنارشان ضربدر یا علامت بزنید.
6- برای هدف‌گذاری موثر اهداف خود را ارزیابی کنید
مطلع‌بودن از زمان رسیدن به هدف‌ها به شما اجازه شادی کردن بعد از رسیدن به اهداف را می‌دهد. بابت رسیدن به اهداف خود خوشحال باشید. از این زمان برای ارزیابی اهداف خود استفاده کنید. تمامی مراحل از ایده تا اجرا را بررسی کنید. احساسات خود را نسبت به مدت زمان انجام شده، سطح مهارت‌ها و یا میزان منطقی‌بودن اهداف خود در نظر بگیرید.
- به عنوان مثال، پس از اتمام دویدن 5 کیلومتری، به منظور انجام موفقیت‌آمیز هدف خود خوشحال باشید. حتی اگر این هدف نسبت به هدف بزرگتر خود یعنی شرکت در دوی ماراتن کوچک به نظر بیاید.
- طبیعتا پس از بازگشایی کتاب‌خوانه شخصی و ثبت اولین مشتری و فروش خوشحال خواهید شد. با این اتفاق از انجام صحیح روند هدف خود اطمینان حاصل خواهید کرد.
7- به نوشتن هدف‌ها ادامه دهید
پس از رسیدن به اهداف خود، حتی اهداف اصلی و بزرگ زندگیتان، به تنظیم کردن اهدافی جدید رو بیاورید.
- پس از اتمام دوی ماراتن، نیازها و سلیقه‌های خود برای ادامه مسیر را ارزیابی کنید. آیا علاقه به شرکت مجدد در ماراتن با کسب رکورد بهتر دارید؟ آیا علاقه به افزودن تنوع و شرکت در مسابقاتی مهم‌تر را دارید؟ و یا شاید ادامه روند دویدن به مسافت 5 تا 10 کیلومتری شما را راضی نگه دارد.
- پس از بازگشایی کتاب‌خوانه خود، آیا علاقه به ساخت رویدادهای اجتماعی نظیر باشگاه کتاب‌خوانی دارید؟ شاید تنها هدف شما افزایش سطح درآمد باشد. آیا با بازگشایی کافی‌شاپ در داخل و یا کنار کتاب‌خوانه قصد گسترش کسب و کار خود را خواهید داشت؟
مقاله ” هدف‌گذاری : چگونه در زندگی خود هدف‌گذاری کنید ؟ “، ترجمه امیر شیرین زاده، روانشناس و رواندرمانگر بالینی می باشد. این مقاله توسط ترودی گریفین ، مشاور حرفه‌ای، نگارش شده است. اصل مقاله را به زبان انگلیسی می توانید در لینک زیر مشاهده کنید:
https://www.wikihow.com/Set-Goals