نشانه‌های اختلال وسواس جبری
نشانه‌های اختلال وسواس جبری (OCD) با حضور وسواس و یا اجبار در یک شخص شناخته می‌شود. وسواس‌ها شامل افکار تکراری و مداوم ( فکر مداوم راجع به آلودگی و میکروب‌ها)، تصاویر (صحنه‌های خشن یا وحشتناک) و یا پافشاری کردن و اجبار (مثلا پافشاری در چاقو زدن به یک شخص) می‌باشد.
موضوع و دلیل مشخص وسواس و اجبار بین افراد متفاوت می‌باشد، با این حال برخی نشانه‌ها و ابعاد مشترکی نیز بین افراد مبتلا به این اختلال وجود دارد. از جمله این ابعاد مشترک موارد مربوط با تمیزکردن و آلودگی، ایجاد تقارن (وسواس تقارن و تکرار، اجبار نظم و شمارش)، افکار ممنوع یا تابو و یا آسیب‌‌زدن (ترس از آسیب‌رسانی به خود یا دیگران) می‌باشند.
افراد مبتلا به اختلال وسواس جبری به طور معمول سعی در جبران افکار خود با انجام اعمال ذهنی دارند (به عنوان مثال، به آرامی اعداد و حروف را تکرار می‌کنند) و یا رفتارهای عادت‌گونه‌ای به صورت اجبار در آن‌ها وجود دارد (شستن و یا چک کردن مداوم تمیزی دستان). با این حال انجام اعمال جبری و وسواس‌گونه تاثیری در خنثی‌کردن این احساسات و وسواس‌ها در شخص ندارد. در عوض این اقدامات منجر به تشدید شدن افکار شخص و در نتیجه پریشانی بیشتر وی می‌شود.
نشانه‌های اختلال وسواس جبری : نمونه‌ای از رفتار اجبارگونه
یک نمونه از رفتار اجبارگونه در پاسخ به وسواس را ملاحظه می‌کنید. فرد دارای افکار شدید مرتبط به آلودگی به طور منظم و مکرر دستان خود را با قواعد منطقی خود می‌شوید. ( مثلا 10 بار). هدف این شخص از شستن مکرر دست‌های خود، کاهش پریشانی ناشی از وسواس و یا جلوگیری از واقعه ترسناک (نظیر مریض شدن) می‌باشد. وسواس موجود در شخص و اجبار وی به شستشوی مکرر با واقعه ترسناک ایجاد شده دز ذهن وی همخوانی ندارد. (مثلا شخص ساعت‌ها در روز برای جلوگیری از آلودگی دوش می‌گیرد).
اجبارهای موجود در ذهن شخص، برای ایجاد لذت به کار نمی‌روند. گرچه برخی اوقات به صورت موقتی باعث رهایی فرد از اضطراب خواهند شد. علاوه بر این، بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواس جبری (OCD) اعتقادات ناکارآمدی دارند. این افکار احساس مسئولیت شخص در قبال جلوگیری از بروز تهدید را افزایش می‌دهند. در نتیجه شخص به کمال‌گرایی روی آورده و به اهمیت افکار خود می‌افزاید. (شخص داشتن افکار ممنوعه را به بدی انجام دادن آن تلقی می‌کند). شخص مبتلا به این اختلال حال نیاز به کنترل افکار خود دارد.
اصلی‌ترین شرط برای تشخیص فرد مبتلا به اختلال وسواس جبری ، عدم انجام کار برای کسب لذت و یا به عنوان اقدامی داوطلبانه می‌باشد. یکی از نشانه‌های بارز وسواس‌ها، ناخواسته‌بودن و مزاحم بودن آن‌هاست.
نشانه‌های اختلال وسواس جبری
اختلال وسواس اجباری (OCD) با شاخص‌هایی نظیر داشتن وسواس یا اجبار (اکثر افراد مبتلا به این اختلال هر دو مورد را دارند) شناخته می‌شود.
نشانه‌های اختلال وسواس جبری : وسواس‌ها
- افکار، امیال یا تصاویر ذهنی تکراری و مداوم که فرد در دوره ناراحتی آن‌ها را ناخواسته و مزاحم می‌داند. این نشانه‌ها در فرد استرس و اضطراب شدید به وجود می‌آورد (این نگرانی‌ها صرفا نگرانی‌های زندگی روزمره نیستند)
- تلاش فرد برای نادیده‌گرفتن یا سرکوب کردن این افکار،امیال یا تصاویر ذهنی و یا حتی جایگزین کردن آن‌ها با سایر رفتارها و افکار ( با انجام دادن اجبار)
نشانه‌های اختلال وسواس جبری : اجبارها
- بروز رفتارهای تکراری (شستن،مرتب کردن، بررسی کردن) یا رفتارهای ذهنی تکراری (دعا کردن، شمردن، تکرار واژه‌ها در سکوت). فرد در این حالت در واکنش به یک وسواس طبق قوانین سخت و سخت دست به تلاش می‌زند.
- هدف از انجام اعمال ذهنی یا رفتارهای فیزیکی تکراری کاهش دادن استرس و اضطراب شخص می‌باشد. شخص از رویدادها و موقعیت‌های ترسناک پیشگیری می‌کند. رفتار فیزیکی یا ذهنی شخص در این حالت هیچ ارتباط منطعی با موارد مورد نیاز به خنثی شدن ندارد. (شخص دست به اعمال افراطی می‌زند).
نکته : کودکان قادر به بیان هدف خود از انجام این رفتارها یا اعمال ذهنی را ندارند.
- وسواس‌ها و اجبارها منجر به ایجاد پریشانی یا اختلال در عملکرد عادی زندگی فرد در زمینه‌های روابط اجتماعی، شغلی و … می‌شود.
- وسواس‌ها و اجبارها وقت‌گیر هستند ( بیشتر از یک ساعت در روز زمان می‌برند). این معیار برای تشخیص اختلال از افکار مزاحم و رفتارهای تکراری رایج در جامعه به کار می‌رود (چک کردن بسته شدن در برای بار دوم). میزان شدت و فروانی وسواس و اجبار در افراد مبتلا به OCD متفاوت است (برخی افراد نشانه‌های خفیف تا متوسط دارند. این افراد 1 تا 3 ساعت از روز خود را به بررسی و انجام وسواس‌ها و اجبارها می‌پردازند. در حالی که افراد مبتلا به نوع شدید این اختلال دارای افکار مزاحم و اجبارهای مداوم بوده که آن‌ها را ناتوان می‌کند).
- در صورت وجود داشتن سایر اختلالات در فرد، وسواس‌ها و اجبارها به آن اختلالات نسبت داده نمی‌شود (مثلا نگرانی‌های شدید به عنوان اختلال اضطراب فراگیر و یا نگرانی از ظاهر به عنوان اختلال نارسایی بدن شناخته می‌شود). اختلالات به وجود آمده در شخص تحت تاثیر اثرات فیزیولیژیکی بر اثر استفاه از یک ماده (دارو، الکل، ماده مخدر) و یا وضعیت پزشکی عمومی نباشد.
نشانه‌های اختلال وسواس جبری : تفاوت بینش در افراد مبتلا به OCD
افراد مبتلا به OCD در میزان اعتقادشان در مورد صحت عقاید پایه‌ای نشانه‌های وسواس فکری خود با یک دیگر تفاوت دارند. بسیاری از افراد بینش خوب و منصفانه‌ای نسبت به عقابد خود دارند ( در صورت چک نکردن مکرر اجاق گاز، آشپزخانه آتش نخواهد گرفت). برخی دیگر از مبتلایان بینش ضعیفی دارند ( این اشخاص اعتقاد به ایجاد آتش‌سوزی آشپزخانه در اثر چک نکردن مواوم اجاق گاز دارند). تعداد بسیار کمی از مبتلایان نیز بینش غیرواقعی و توهمی نسبت به باورهای خود دارند ( در صورت چک نکردن مکرر اجاق گاز، کل خانه آتش خواهد گرفت). بر اساس میزان شدت مریضی بینش افراد مبتلا به اختلال وسواس جبری با یک‌‌دیگر متفاوت است. بیشن‌های ضعیف‌تر نتایج طولانی مدت بدتری به همراه خواهند داشت.
دیدگاهتان را بنویسید