نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم

افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم دو نوع رفتار از خود به نمایش می‌گذارند. نوع اول این رفتارها، رفتارهای محدود یا تکراری می‌باشد. این افراد همچنین از همان دوره اولیه رشد دچار اختلالاتی در برقراری ارتباطات اجتماعی می‌شوند. بروز این اختلال با توجه به شدت نشانه‌های اوتیسم متفاوت است. سطح رشد کودک و سن شناسنامه‌ای او نیز در میزان بروز این اختلال موثر است. تمامی این موارد باعث  اضافه شدن نام “طیف” به این اختلال شده‌اند. ( این اختلال با نام اختلال طیف اوتیسم شناخته می‌شود)

نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم : نقص در ارتباطات اجتماعی

کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در برقراری ارتباطات زبانی و غیر زبانی دارای نقص‌هایی می‌باشند. عدم موفقیت و یا داشتن کل در تعامل عاطفی با دیگران، از بارزترین نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم می‌باشد. کودکان مبتلا به این اختلال معمولا قادر به برقراری ارتباط چشمی نیستند. این کودکان به سختی قادر به درک ظرافت‌های حین گفتگو ( مانند زبان بدن) می‌باشند. این افراد همچنین توانایی همدلی با احساسات دیگران و یا بیان افکار و احساسات خود را ندارند. شدت این نقص‌ها از مشکلات حین درک ژست و زبان بدن در مکالمه شروع شده و در مواردی تا عدم توانایی شروع و پاسخگویی به تعاملات اجتماعی نیز می‌رسد. از دیگر مشکلات کودکان مبتلا به اوتیسم، عدم توانایی تنظیم رفتار و نوع بیان و حرکات صورت مناسب حین مواجه شدن با شرایط خاص اجتماعی می‌باشد.

کمبودهای کلامی افراد مبتلا به اوتیسم باعث بروز مشکل در گفتار و مکالمه مناسب با سایر افراد می‌باشد. شدت این نقص‌ها در افراد متفاوت است. برخی اشخاص به طور کلی توانایی گفتار به صورت کامل را ندارند. در برخی از مبتلایان دیگر نیز تنها تلفظ برخی حروف و جملات دشوار می‌باشد.

برای تشخیص دادن شخص به عنوان فرد مبتلا به اوتیسم، مشکلات ارتباطی باید در همه زمینه‌ها پایدار و گسترده باشد.

نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم :  رفتارهای غیر طبیعی

رفتارهای محدود و تکراری عامل به وجود آمدن نشانه‌های نوع دوم اختلال طیف اوتیسم می‌باشند. شخص در صورت داشتن این اختلال حداقل دو مورد از رفتارهای زیر را انجام خواهد داد :

• رفتارهای کلیشه‌ای
• اصرار ورزیدن به انجام کارهای روزمره با روشی خاص
• داشتن علایق و یا دلهره‌های بسیار خاص
• حساسیت به محرک‌های حسی موجود در محیط

نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم : رفتارهای کلیشه‌ای

حرکات کلیشه‌ای و یا بازی با اجسام مختلف شامل حرکاتی نظیر کف زدن دست‌، تکان دادن دست‌ها، چرخاندن سکه، خط‌چینی اجسام و سایر رفتارهای تکراری می‌باشد. برخی اوقات افراد مبتلا به اوتیسم به تکرار کردن عبارات و کلمات کلیشه‌ای می‌پردازند. این افراد مانند طوطی صحبت‌های دیگران را تکرار می‌کنند.

نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم : انجام دادن کارها با روشی خاص

افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در برخی موارد اصرار شیدیدی به انجام دادن فعالیت‌های رومزه با روش‌ها و قوانین خاص دارند. این افراد همچنین در برابر تغییر از خود مقاوت نشان می‌دهند. به عنوان مثال، کودک اصرار زیادی به باز کردن بسته‌بندی غذا به روش خاص خود را دارد. این فرد در صورت تغییر نحوه بسته‌بندی همیشگی آن غذا عصبانی خواهد شد.

نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم : داشتن علایق و یا دلهره‌های خاص

افراد دارای نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم علایق و دلهره‌های متمرکز و خاصی دارند. به عنوان مثال کودک در بین تمام اسباب‌بازی‌های خود تنها علاقه به بازی کردن با یک نوع اسباب بازی را دارد. تمرکز مشخص بر روی یک نوع فعالیت و یا مصرف مواد غذایی به صورت محدود نیز رفتاری متداول میان این افراد است.

نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم : حساسیت نسبت به محرک‌های حسی موجود در محیط

از دیگر نشانه‌های اختلال طیف اوتیسم حساسیت بیشتر و یا کمتر از حد نسبت به محرک‌های محیط اطراف می‌باشد. در صورت حساسیت شدید کودک احتمال بروز واکنش‌های شدید غیرمتناسب با شرایط از سمت وی وجود دارد. به عنوان مثال کودک حین مواجه‌شدن با محیط‌های شلوغ و پرهیاهو شروغ به گریه‌کرده و چشمان خود را می‌پوشاند.

در برخی موارد نیز این افراد واکنش‌های کمتری به اتفاقات محیطی می‌دهند. به عنوان مثال عکس‌العمل کودک در برابر درد فیزیکی در شرایط مشابه از سایرین کمتر است. در حالت مخالف نیز، احتمال بروز عکس‌العمل‌های شدید حین مواجه شدن با یک نوع صدای خاص، رنگ، وسیله و یا نشانه‌ای خاص وجود دارد. یک کودک به طور مداوم به یک وسیله دست زده در حالی که دیگر کودک مبتلا به اوتسیم علاقه شدید به وسایل رنگی و چرخان از خود نشان می‌دهد.

پزشک مربوطه میزان شدت رفتار کودک را بر اساس میزان کمک مورد نیاز او ارزیابی می‌کند. به عنوان مثال فرد مبتلا به اوتیسم با میزان شدت کم، به عنوان “نیازمند به پشتیبانی” شناخته می‌شود، درحالی که شخص دارای شدیدترین میزان اوتیسم با حالت “نیازمند پشتیبانی بسیار اساسی” معرفی می‌شود.

پزشک تشخیص‌دهنده همچنین علت اختلال شخص را نیز یادداشت می‌کند. (مشکلات زبانی، مشکلات ارتباطی، کاتاتونیا)