مهارت همدلی و همزبانی، یکی از مهمترین مهارت های زندگی است که می تواند در تمامی مراحل زندگی به فرد در برقراری ارتباط، کمک شایان توجهی بکند. به هنگامی که صحبت از مهارت همدلی و همزبانی می شود، شما می توانید به راحتی احساسات دیگران را درک کنید و در انواع موقعیت های مختلف خود را در جایگاه او قرار دهید. علاوه بر آن شما می توانید با کسب مهارت همدلی، درک بهتری از رفتار دیگران داشته باشید و همینطور کلامی که بر زمان می آورید، به ارتباط بهتر با فرد کمک کند. در نتیجه اگر بخواهیم به ویژگی های مثبت مهارت همدلی و همزبانی اشاره کنیم،شما می توانید با کسب چنین مهارتی، روابط اجتماعی خود را بهبود دهید و از طرف دیگر انسان ها حمایت های ویژه ای دریافت کنید. زیرا شما یک شنونده بسیار خوب هستید و درد دیگران را می توانید به راحتی تسکین دهید. در این مقاله قصد داریم تا شما را در رابطه با کسب مهارت همدلی آشنا سازیم و به شما راهکارهایی را ارائه دهیم. در ابتدا لازم است به این سولال بپردازیم که همدلی چیست؟
مهارت همدلی چیست ؟
به هنگامی که شما بتوانید به حرف های فرد مقابل گوش فرا دهید و تمامی کلام آن شخص را درک کنید و حسی که تجربه کرده است را در ذهنتان تجسم کنید، شما مهارت همدلی دارید. در واقع مهارت همدلی، توانایی درک احساسات دیگران و برداشت درست از شرایط او است. اینکه بتوانیم خودمان را به جای او بگذاریم و در موقعیت های مختلف، موضوع را از زاویه دید او ببینیم. همدلی به دو قسمت تقسیم می شود:
- مهارت همدلی شناختی
- مهارت همدلی عاطفی
به هنگامی که صحبت از مهارت همدلی شناختی می شود، یعنی اینکه توانایی شناسایی حالات دیگران را داشته باشید و ببینید که نسبت به مسائل پیش آمده چه دیدگاهی دارند. در این حالت لازم است موضوع را از نظر منطقی و شناختی از نظر دیگران بررسی کنیم. به هنگامی که صحبت از مهارت همدلی عاطفی می شود، بدین معناست که شمامی توانید خود را از نظر عاطفی در جای طرف مقابل قرار دهید. در واقع فرد می تواند احساسات طرف دیگر را درک کند و به درستی به او واکنش نشان دهد. برای اینکه بتوانید به مسائل و مشکلات دیگران پاسخ دهید،در ابتد اباید خودتان را به خوبی بشناسید و از احساسات و شناخت خودآگاهی داشته باشید. این موضوع را ما در کلاس خودشناسی به طور مفصل و عملی تمرین می کنیم. به هنگامی که به خودشناسی برسید، مطمئنا درک احساسات دیگران برای شما بسیار راحت تر خواهد بود.
انواع همدلی چیست؟
همدلی شامل انواع مختلفی است که ممکن است فرد در زندگی خود با آنها روبهرو شود:
همدلی عاطفی
این نوع همدلی به توانایی درک احساسات دیگران و پاسخدهی مناسب به آنها اشاره دارد. درک عاطفی ممکن است به ایجاد نگرانی درباره سلامت دیگران یا حتی احساس ناراحتی در خود فرد منجر شود. همدلی عاطفی ناشی از فعالیت نورونهای آینهای در مغز است که باعث میشود یک موجود زنده با رفتار دیگری ارتباط برقرار کند. به عنوان مثال اگر شما دوستانتان را ببینید که در تصادف آسیب دیدهاند، ممکن است حس درد و ناراحتی را در خود احساس کنید. هرچه ارتباط عاطفی بین دو نفر قویتر باشد، قدرت همدلی نیز افزایش مییابد و احساسات عمیق میتواند به خستگی روانی و فرسودگی شغلی منجر شود.
همدلی جسمانی
این نوع همدلی به واکنشهای فیزیکی فرد در پاسخ به تجارب دیگران اشاره دارد. برخی مواقع، افراد بهطور فیزیکی احساسات دیگری را تجربه میکنند. مثلاً وقتی کسی در حال تجربه خجالت است، ممکن است فرد دیگر نیز ناخواسته سرخ شود یا دچار درد معده شود.
همدلی شناختی
این نوع همدلی به توانایی فهم وضعیت ذهنی دیگران و پیشبینی واکنشهای آنها در پاسخ به موقعیتها مربوط میشود. این مفهوم در روانشناسی به عنوان تئوری ذهن شناخته میشود و به تفکر درباره افکار دیگران اشاره دارد. در حالی که همدردی و شفقت با همدلی مرتبطاند، تفاوتهای قابل توجهی میان آنها وجود دارد. معمولاً تصور میشود که شفقت و همدردی به نوعی واکنش منفعلانه مربوط میشوند، در حالی که همدلی نیازمند تلاش فعالانهتری برای درک احساسات فرد دیگر است. چه چیزی موجب میشود که ما درد دیگران را احساس کنیم و با محبت واکنش نشان دهیم؟ پاسخ به این سوال به حس و مهارت همدلی ما بستگی دارد. قبل از آنکه به بررسی روشهای تقویت همدلی بپردازیم، با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد این مهارتها صحبت کنیم.
ویژگی های افرادی که مهارت همدلی دارد و می داند مهارت همدلی چیست؟
افراد دارای مهارت همدلی معمولاً در میان دیگران بسیار محبوب و مورد توجه هستند. برخی از ویژگیهای اصلی آنها به شرح زیر است:
- افرادی که مهارت همدلی دارند، علاقه به صحبت کردن بیشتری با دیگران دارند.
- فردی که مهارت همدلی دارد می تواند دیگران را در شرایط مختلف درک کند.
- افراد دارای مهارت همدلی، واکنش های هیجانی و لحظه ای کمتری از خود نشان می دهند.
- افراد دارای مهارت همدلی، در دوست یابی و ارتباطات اجتماعی قوی هستند.
- توانایی تفاوت ها در انسانها را می پذیرد.
- محبت به دیگران
- احترام به همه افراد بدون قید و شرط
- توانایی برقراری ارتباط با گروههای متنوعی از افراد
- قابلیت دوستیابی و ایجاد روابط مثبت
- محبوبیت و پذیرش در میان دیگران
چند تکنیک کاربردی در مهارت همدلی چیست؟
مهارت همدلی از مجموعه ای تکنیک تشکیل شده است. در واقع فرد با یادگیری این تکنیک ها و روش ها، می تواند مهارت همدلی خود را گسترش دهد و ارتباط موثر و سازنده ای با دیگران برقرار کند. روش همدلی یا تکنیک های همدلی از اجزا زیر تشکیل شده است:
تکنیک انعکاس احساسات در مهارت همدلی
یکی از شیوه هایی که مهارت همدلی را در روابط منتقل می کند، انعکاس احساسات است. در واقع شما می توانید با شنیدن موضوع و روایت های فرد، احساسی که در وجود شما به وجود می آید را انعکاس دهید مثلاً وقتی فردی به شما در خصوص فوت پدرش می گوید، شما احساس غم و اندوه پیدا می کنید. تکنیک انعکاس می گوید لازم است احساس خود را منعکس کنید. به او بگویید که واقعاً ناراحت شدید و درک می کنید که از دست دادن پدر چقدر سخت است.
تکنیک انعکاس گفته های گوینده در مهارت همدلی
بخش دیگری از تکنیک انعکاس، شنیدن صحبت های طرف مقابل و بازگردانی همان صحبت ها به بیانی جدید است برای نمونه فرد وقتی در خصوص فوت پدرش صحبت می کند و برایتان توضیح می دهد که دیگران از او حمایت کافی نکرده اند، می توانید بیان کنید که می دانید حمایت نکردن دیگران در زمان فوت پدر چقدر سخت است. در واقع شما مطلب جدیدی نمی گویید بلکه بیان همان صحبت او را مجدد تکرار می کنید.
تکنیک مثال زدن از خود در شرایط مشابه در مهارت همدلی
در این شیوه سعی می کنید آنچه فرد می گوید را با مثالی از خود در شرایط گذشته، بیان کنید برای نمونه وقتی فرد از فوت پدرش و بی وفایی برخی از اقوام می گوید، در خصوص اینکه برخی از اقوام شما نیز در کنارتان نبوده اند صحبت می کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که این موضوع نباید طولانی مدت باشد به نوعی که فرد احساس کند به جای همدلی با او به دنبال تخلیه خود باشید. این صحبت لازم است به صورت اشاره های کوچک باشد.
تکنیک های زبان بدن در مهارت همدلی
فرض کنید فرد مقابل از مشکلات خود در زندگی می گوید و واکنش شما تنها در چشمان او خیره شدن است. به طور حتم طرف مقابل احساس می کند که شما چیزی از صحبت های او متوجه نمی شوید و نمی توانید او را درک کنید. لازم است با توجه به شرایط و احساسات طرف مقابل، واکنش مناسبی در زبان بدن خود داشته باشید. همانطور که اگر در یک مجلس ختم بخندید و یا رفتارهاتان نشانه شادی باشد، دیگران متوجه رفتار شما نمی شوند، در این خصوص نیز همین حالت است. لازم است سعی کنید واکنش های بدنی مناسبی را در صورت، دست ها، نحوه ایستادن و در تن صدایتان داشته باشید.
شنونده خوبی بودن
واقعیت این است که بسیاری از افرادی که نیاز به همدلی دارند، به دنبال شنیده شدن هستند. آنها نیاز دارند خود را با بیان و احساسات تخلیه کنند و شخصی سنگ صبور آنها باشد. افراد عجول معمولاً مهارت همدلی ضعیفی دارند به این خاطر که سریع در صحبت های گوینده می پرند و یا خیلی سریع قصد نصیحت دارند. این نکته را در نظر داشته باشید که فرد ناراحت در بسیاری از مواقع نیازی به نصیحت و یا راه حل ندارد بلکه تنها به دنبال درک شدن و مورد توجه قرار گرفتن است. شنونده خوبی بودن نیاز به تمرین و ممارست دارد.
راهکارهای تقویت مهارت همدلی
انعکاس احساسات
در این روش باید با منعکس کردن احساسات فرد دیگر همدلی خود را نشان دهید. بهعنوان مثال، میتوانید بگویید: “میدانم که این برایت دشوار بوده” یا “خوشحالم که احساس خوبی داری.” این کار باعث میشود فرد احساس کند که توسط شما درک شده است.
انعکاس محتوا
گاهی اوقات موضوعات بحث چندان احساسی نیستند و مربوط به گفتگوهای روزمرهاند. در این شرایط نیز باید با تکرار و تأیید صحبتهای مخاطب نشان دهید که به او گوش میدهید و به حرفهایش اهمیت میدهید.
عدم نصیحت و قضاوت
وقتی افراد با شما درد و دل میکنند، معمولاً از قبل درباره درست یا غلط بودن موضوع آگاه هستند و تنها به دنبال کسی هستند که نگرانیهایشان را با او در میان بگذارند. اگر راهحلی دارید، آن را بیان کنید اما از توصیههای کلیشهای و مقصر نشان دادن فرد بپرهیزید.
عدم تعصب
زندگی اجتماعی به معنای تعامل با افراد مختلف است، این افراد ممکن است نظراتی کاملاً متفاوت با شما داشته باشند. برای همدردی با دیگران باید تعصب را کنار بگذارید و به عقاید آنها گوش دهید، حتی اگر با آنها مخالف باشید. لازم نیست که نظر آنها را بپذیرید بلکه فقط کافی است به آنها احترام بگذارید.
تعادل در همدلی
برای تقویت مهارت همدلی خود باید در واکنشهای خود تعادل برقرار کنید. نهتنها نباید به قدری واکنش نشان دهید که به مشکل فرد دامن بزنید بلکه باید از بیتوجهی و بیاهمیتی نیز پرهیز کنید تا او احساس نکند که درک نمیشود برای ایجاد این تعادل، منطقی واکنش نشان دهید و به اهمیت موضوع برای فرد مقابل توجه کنید.
اهمیت همدلی
همدلی یکی از مهارتهای کلیدی در هوش اجتماعی محسوب میشود و بهعنوان پل ارتباطی میان افراد عمل میکند. هر فرد برای داشتن تأثیر مثبت در جامعه و برقراری ارتباطات مؤثر باید این مهارت را یاد بگیرد. همدلی به ما کمک میکند تا نظرات مختلف را درک کرده و رفتارهایمان را بر اساس شخصیت و موقعیت دیگران تنظیم کنیم. اگر در روابط خود فاقد حس همدلی باشیم، احساس ناامنی و بیاعتمادی را به دیگران منتقل خواهیم کرد و این موضوع ممکن است موجب تشدید تعارضات در روابط گردد.
چرا همدلی، مؤثرترین مهارت زندگی است؟
همدلی زیباترین ویژگی انسانها به شمار میآید. با بهرهگیری از همدلی، افراد میتوانند احترام عمیق خود را نسبت به دیگران ابراز کنند. این مهارت باعث میشود که چرخهای ارتباطی بین افراد نرمتر و روانتر حرکت کنند و در نتیجه تعاملات بهراحتی شکل بگیرد. همدلی نهتنها کیفیت روابط را بهبود میبخشد، بلکه احساس رضایت از برقراری ارتباط با دیگران را نیز افزایش میدهد.
مزایای مهارت همدلی برای فرد
توانایی درک و احساس همدلی تأثیرات قابل توجهی در جنبههای مختلف زندگی انسان دارد. با داشتن این مهارت میتوانید به احساسات و دستاوردهای زیر دست یابید:
- ایجاد حس رضایت و شادی در خود و دیگران
- افزایش اعتماد به نفس و احساس مؤثر بودن
- کمک به بهبود تصمیمگیری
- جلوگیری از سوءتفاهمها و رفتارهای نامناسب
- تقویت روابط بین فردی، مانند روابط زناشویی
- تسهیل در شناخت بهتر دیگران و گسترش ارتباطات
کلام آخر
مهارت همدلی یکی از ویژگیهای اساسی در ارتباطات انسانی است که به ما کمک میکند تا احساسات و تجربیات دیگران را درک کنیم. با توسعه همدلی میتوانیم روابط عمیقتری برقرار کنیم و به بهبود ارتباطات اجتماعی و حل تعارضات کمک کنیم. این مهارت نه تنها در زمینههای شخصی بلکه در حرفهها و محیطهای کاری نیز اهمیت دارد. یادگیری و تقویت همدلی میتواند به ایجاد محیطهای مثبت و حمایتگر کمک کند.