سرترالین یا زُلُفْت که به انگلیسی Sertraline و Zoloft نیز نگارش می شود، یک داروی روانپزشکی است که برای درمان افسردگی و گاهاً اختلالات اضطرابی مورد استفاده قرار می گیرد.
چرا سرترالین تجویز می شود؟
سرترالین برای درمان انواع افسردگی، اختلال وسواس جبری ، اختلالات خوردن ، حمله پنیک، اختلال استرس پس از سانحه، و اختلال اضطراب اجتماعی ، اختلالات جنسی و تجویز می شود. سرترالین برای تسکین علائم اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی مانند نوسانات خلقی، تحریک پذیری، نفخ و حساسیت پستان استفاده می شود. سرترالین یک داروی مهارکننده ی بازجذب سروتونین است. با افزایش مقدار سروتونین که یک ماده طبیعی در مغز است به حفظ تعادل روانی کمک می کند.
این دارو چگونه باید استفاده شود؟
سرترالین به عنوان قرص و محلول مصرف می شود. این قرص، معمولاً روزانه یک بار در صبح یا عصر مصرف می شود. برای درمان اختلال دیسفریک پیش از قاعدگی، سرترالین را یک بار در روز یا هر روز از ماه یا در روزهای خاصی در ماه مصرف کنید. سرترالین را تقریباً در یک زمان مشخص مصرف کنید. سرتالین را دقیقاً مطابق دستورالعمل مصرف کنید. آن را بیشتر یا کمتر از حد تجویز روان پزشک مصرف نکنید.
برای اینکه متوجه اثربخشی سرترالین شوید باید چند هفته صبر کنید. حتی اگر متوجه رفع علائم شدید، به مصرف سرترالین ادامه دهید. بدون دستور روان پزشک، مصرف دارو را متوقف نکنید. اگر به طور ناگهانی مصرف سرترالین را قطع کردید، ممکن است علائمی مثل تغییرات خلقی، تحریک پذیری، سرگیجه، بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست یا پاها، اضطراب، تعریق، گیجی، سردرد، خستگی و مشکل در خوابیدن به سراغ تان بیاید.
اقدامات ویژه قبل از مصرف سرترالین
قبل از مصرف سرترالین
- اگر به سرترالین، هر داروی دیگر یا هر یک از مواد تشکیل دهنده ی سرترالین حساسیت دارید، به روان پزشک و داروساز اطلاع دهید. از داروساز، لیست مواد تشکیل دهنده ی دارو را بپرسید.
- در صورت مصرف پیموزاید، تیوریدازین، یا مهار کننده مونوآمین اکسیداز (MAO) مانند ایزوکاربوکسازید (مارپلان)، لاینزولید، فنلزین (ناردیل)، سلژیلین و ترانیل سیپرامین یا اگر مصرف 2 مهارکننده مونوآمین اکسیداز را طی 2 هفته گذشته متوقف کردید، به روان پزشک خود اطلاع دهید.
- برخی از داروها با سرترالین یا زولوفت تداخل دارویی دارند بنابر ایت اگر هر یک از این داروها را مصرف می کنید، به روانپزشک خود اطلاع دهید.: آمفتامین، داروهای ضدانعقاد خون مثل وارفارین، آسپرین و داروهای ضدالتهابی(ایبوپروفن، ادویل و موترین)، ناپروکسن، اتوموکستین، بوسپیرون، کلوپیدوگرل، دیازپام، فنتانیل، فوسفنی توئین، لیتیم، داروهای اضطراب و بیماری پارکینسون، داروهایی برای سرگیجه، داروهای تپش قلب مثل فلکاینید، پروپافنون، ناراتریپتان، ریزاتریپتان، سوماتریپتان، زولمیتریپتان، نبیولول، پرفنازین، فنی‌توئین، آرام‌بخش ها، سیبوترامین، قرص های خواب آور، مهار کننده های انتخاب مجدد سروتونین مثل دس ونلافاکسین، دولوکستین، زیلوفورامین، ونلافاکسین، تیوریدازین، تولترودین، ترامادول دزپپرامین، نورتریپتیلین.
- در صورتی که باردار هستید و یا قصد بارداری دارید، این موضوع را با روانپزشک خود مطرح کنید.
سرترالین می تواند چه عوارض جانبی داشته باشد؟
به طور کلی هر دارویی بنا به ساخت شیمیایی آن، دارای عوارضی می باشد. اما در نظر بگیرید که این عوارض برای بسیاری از افراد، هرگز روی نمی دهد.
- حالت تهوع
- یبوست
- استفراغ
- مشکل در خوابیدن
- خشکی دهان
- کاهش وزن
- کاهش اشتها
- سرگیجه؛
- سردرد
- لرزش غیرقابل کنترل بخشی از بدن
- تعریق بیش از حد
چگونه عوارض جانبی مصرف سرترالین یا زولفت را کاهش دهیم؟
برای غلبه بر عوارض جانبی مصرف سرترالین می توان اقدامات زیر را انجام داد:
سر درد: برای کاهش سر درد می توانید استراحت کرده و مایعات بیشتری بنوشید. الکل مصرف نکنید. همچنین می توان از مسکن ها برای تسکین سردرد استفاده کرد. سردرد معمولا باید تا یک هفته بعد از مصرف طول بکشد و پس از آن متوقف شود.
عدم توانایی در خوابیدن: برای رفع این مورد می توانید دارو را صبح مصرف کنید.
احساس خواب آلودگی: سرترالین را عصر مصرف کنید و مصرف الکل را قطع کنید!
خشکی دهان یا یبوست: در صورتی که دچار این عارضه شدید، مصرف آب را در طول روز افزایش دهید.
اگر سرترالین را بیش از حد مصرف کردیم، چه کنیم؟
علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خواب آلودگی؛
- بی قراری،توهم، تب، ، تعریق، گیجی، ضربان قلب سریع، لرزش، لرز، سفتی شدید عضلات، توهم، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال؛
- خستگی بیش از حد؛
- سرگیجه؛
- تشنج؛
- از دست دادن هوشیاری.
بارداری و شیردهی و مصرف دارو سرترالین ( زولوفت )
اگر هنگام باردار شدن، سرترالین مصرف کرده اید، با پزشک در میان بگذارید و دارو را خودسرانه قطع نکنید. این دارو خطر کمی در فرآیند متولد شدن بچه ایجاد خواهد کرد. اما در صورتی که افسردگی شما در دوران بارداری درمان نشود، مشکلات می تواند جدی تر شود. در صورت نیاز، سرترالین را در دوران بارداری مصرف کنید. پزشک می تواند خطرات و ریسک های این کار به صورت کامل برای شما روشن کند و بهترین تصمیم را برای شما و فرزندتان اتخاذ کند. همچنین در صورتی که پزشک تایید کند کودک شما سالم است، مصرف سرترالین یکی از کم عارضه ترین روش ها برای درمان اختلالات مادر است. در مادران شیرده موارد متعددی وجود داشته است که بدون هیچ مشکلی، سرترالین مصرف شده است. این دارو به میزان کمی به شیر مادر منتقل می شود و نوزادان کمی دچار عارضه های مصرف دارو می شوند.
نکته مهم:در صورتی که متوجه شدید خواب کودک غیر عادی است و یا تغذیه او تحت تاثیر قرار گرفته است، با پزشک معالج خود صحبت کنید. پس فراموش نکنید در صورتی که قصد بارداری دارید، باردار شده اید و یا شیرده هستید، حتما با پزشک خود مسئله را در میان بگذارید.
تداخل دارویی Zoloft با سایر داروها
این دارو حتی می تواند با بعضی داروها که چند هفته است مصرف آن ها قطع شده است، تداخل ایجاد کند. داروهای قلبی می توانند در ترکیب با سرترالین بسیار خطرناک بوده و منجر به افزایش تپش قلب و ضربان شوند. همچنین سایر داروهای ضدافسردگی هم از جمله مواردی هستند که می توانند با این دارو تداخل داشته باشند. همچنین ترکیب این دارو با داروهای گیاهی درمان افسردگی اشتباه است! زیرا ترکیب آن ها می تواند خطر و ریسک عوارض جانبی را در فرد بالا ببرد.
سوالات متداول در مورد مصرف سرترالین
دارو چگونه عمل می کند؟ سرترالین با افزایش یک ماده شیمیایی در سطح مغز با نام سروتونین که خلق و خو را بهبود می بخشد به افراد کمک می کند.
از چه زمانی احساس بهبودی خواهم کرد؟ درمان کامل معمولا بین 4 تا 6 هفته به طول می انجامد. اگر چه در هفته های اولیه نیز در برخی افراد، نشانه های بهبود پیداست. مصرف این دارو را تنها به دلیل عدم ظهور نشانه های مثبت قطع نکنید و تا 6 هفته ادامه دهید.
چگونه می توان مصرف این دارو را ترک کرد؟ در صورتی که حتی پس از 6 هفته بهبودی با مصرف این دارو حاصل نشود، ممکن است درمانگر شما مصرف را متوقف کند. همچنین در حالت عادی نیز به مرور زمان دوز مصرفی کاهش می یابد. این امر باعث جلوگیری از بسیاری از عارضه های جانبی ترک دارو می شود.
چه مدت باید دارو را مصرف کنم؟ پزشکان در صورت بهبودی معمولا مصرف این دارو را تا 6 ماه الی یکسال تمدید می کنند تا درمان کامل شود. توقف مصرف دارو قبل از این زمان می تواند باعث بازگشت افسردگی شود.
آیا مصرف طولانی مدت سرترالین خطرناک است؟ برای اکثر افراد خیر! تعدادی از مبتلایان، با مصرف دراز مدت ممکن است دچار اختلالات جنسی مانند نعوظ درازمدت شوند که می تواند حتی پس از قطع دارو نیز ادامه پیدا کند. همچنین مصرف بیش از 1 سال این دارو ریسک ابتلا به دیابت را اندکی افزایش می دهد.
آیا سرترالین بهتر از سایر داروهای ضد افسردگی است؟ نمی توان قاطعانه نسبت به این موضوع اظهارنظر کرد زیرا پاسخ این سوال ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد. پاسخگویی به داروها است که تعیین کننده میزان تاثیرگذاری داروها است. البته از نظر عوارض، این دارو را می توان کم عارضه نسبت به داروهای دیگر دانست.
آیا در طول مصرف وزن کم یا اضافه می کنم؟ برخی از افرادی که افسردگی دارند و دچار اضافه وزن هستند، با مصرف این دارو اشتهایشان کاهش پیدا می کند. در خصوص افرادی که افسردگی دارند اما کاهش اشتهای شدید دارند، مصرف سرترالین سبب افزایش اشتها و دریافت غذای بیشتر می شود. دارو در این خصوص در هر بدنی، متفاوت عمل می کند.
داروی مذکور روی قرص ها و داروهای جلوگیری از بارداری تاثیر دارد؟ Zoloft تاثیری بر روی موارد یاد شده مانند قرص ضد بارداری ندارد.
آیا سرترالین روی باروری مردان یا زنان تاثیرگذار است؟ خیر.
آیا سرترالین بر روی میل جنسی، نغوظ و یا انزال زودرس اثر می گذارد؟ بله – سرترالین ممکن است برای افرادی که دچار انزال زودترس هستند، موثر واقع شود. همچنین ممکن است در ابتدای مصرف دارو و برای مدت کوتاهی، سبب کاهش میل جنسی شود که معمولاً ماندگار نیست. این عارضه در خصوص افرادی که سرترالین 100 میلی گرم به بالا مصرف می کنند ممکن است رخ دهد. سرترالین ممکن است سبب از دست رفتن موقتی نعوظ شود اما معمولاً پس از گذشت مدتی مشکل خود به خود برطرف می شود.
در خانم ها زولفت سبب بهبود ارگاسم می شود و ممکن است التهاب رحم را نیز کاهش دهد.
مصرف الکل همزمان با سرترالین چه عوارضی دارد؟ مصرف الکل باید در هنگام مصرف دارو متوقف شود زیرا می تواند عوارض ناشی از مصرف مانند خواب آلودگی را شدیدتر کند.
غذاها یا نوشیدنی هایی که نباید با دارو مصرف شود، کدامند؟ در هنگام مصرف دارو، نباید آب گریپ فروت بنوشید. آب این میوه می تواند میزان سرترالین را در بدن افزایش داده و عوارض جانبی را تشدید کند.
آیا درمان های دیگری وجود دارد که کارساز باشند؟ داروی فوق و سایر داروهای ضد افسردگی تنها عضوی از روش دارو درمانی هستند. رویکردها و روشهای درمانی روانشناسی در این زمینه بسیار موثر است.
تاثیر مخدرها بر روی سرترالین چیست؟ مخدرهایی مانند حشیش می توانند به خصوص برای کسانی که تازه شروع به مصرف کرده اند، باعث افزایش ضربان، تپش قلب و خواب آلودگی شوند. متادون می تواند عوارض جانبی را تشدید کند. همچنین مصرف دارو با مخدر هایی مانند MDMA (اکستازی)، کوکائین، مواد توهم زا مانند LSD و مواد روانگردان بسیار خطرناک است.
آخرین به روز رسانی 1 شهریور توسط الف.ش