داروی آمیتریپتیلین به عنوان یک داروی ضد افسردگی اساسی شناخته می شود. این دارو برای درمان خلق و خوی افسرده و تمامی عوارض آن استفاده می شود. داروی فوق تنها با صلاح دید و نسخه پزشک قابل تهیه بوده و به صورت قرص و شربت موجود می باشد. آمیتریپتیلین همچنین برای برخی از انواع دردها و جلوگیری از میگرن به کار می رود. داروی فوق با نام های تجاری Tryptomer و Elavil نیز شناخته می شود. این دارو در دسته دارویی بنزودیازپین ها قرار می گیرد.
حقایقی مهم و کلیدی در مورد آمیتریپتیلین
- مدت اثر این دارو ممکن است بین 4 تا 6 هفته به طول بیانجامد.
- این دارو دارای عوارض جانبی خفیفی از قبیل یبوست و خشکی دهان است. این عارضه ها معمولا بعد از یکی دو هفته از بین می روند.
- داروی یاد شده می تواند باعث خواب آلودگی شود. بنابراین بهتر است هنگام رانندگی یا ابتدای روز مصرف نشود. ترجیحا عصر به بعد و یا قبل از خواب مصرف شود.
- اگر شما و پزشکتان تصمیم ندارید که مصرف آمیتریپتیلین را قطع کنید، می توانید دوز مصرفی را کاهش دهید تا عوارض خفیف تر شود.
- برای درمان برخی از انواع دردها و میگرن، دوزهای پایین تر این دارو استفاده می شود. اما کاربرد اصلی آن برای افسردگی است.
موارد مصرف و منع مصرف Elavil
این دارو منعی در مصرف برای اکثر بزرگسالان ندارد. البته به منظور درمان حالت ناخوشی و یا افسردگی می تواند برای نوجوانان 16 تا 17 ساله نیز استفاده شود. اگر شما مشکلات بیان شده در هر کدام از موارد زیر را دارید؛ حتما قبل از مصرف دارو با پزشک صحبت کنید:
- دارا بودن سابقه واکنش آلرژیک نسبت به داروی فوق و یا هر داروی دیگر
- افرادی که مشکلات قلبی دارند باید توجه داشته باشند که داروی آمیتریپتیلین می تواند این مشکلات را تشدید کند.
- مبتلایان به یک بیماری نادر به نام پورفایریا
- مشکلات کبدی و کلیه
- در صورتی که صرع دارید و یا در حال درمان با روش هایی مانند تشنج الکتروشوک هستید، باید بدانید که Tryptomer ممکن است خطر تشنج را افزایش دهد.
- در صورتی که سایر داروهای ضد افسردگی را مصرف کرده اید باید بدانید که تعداد کمی از این داروها با Elavil تداخل دارند.
- در صورتی که باردار هستید، قصد بارداری دارید و یا فرزند شیرخوار دارید
- عارضه چشمی به نام گلاکوما وجود دارد که مصرف داروی فوق می تواند فشار چشم را افزایش داده و متعاقب آن مشکل را تشدید کند.
- در صورتی که قبلا و یا در حال حاضر افکار در خصوص خودکشی و یا خود زنی داشته اید
همچنین در صورتی که مبتلا به دیابت هستید باید بدانید که آمیتریپتیلین می تواند ثبات سطح قند خون شما را دشوارتر کند. در صورتی که با وجود دیابت این دارو را مصرف کردید، در هفته های اول مصرف، به دفعات و به طور همیشگی قند خون خود را چک کنید. در هر زمان که قند خون شرایط نگران کننده ای داشت، سریعا با پزشک خود مشورت کنید.
زمان و نحوه مصرف آمیتریپتیلین
زمان معمول برای مصرف داروی یاد شده، شب ها و قبل از خواب است. زیرا این دارو شما را خواب آلوده می کند و نباید در طول روز مصرف شود. در صورتی که حتی با مصرف شبانه و قبل از خواب دارو، صبح احساس خواب آلودگی داشتید، بهتر است کمی زودتر و عصر دارو را مصرف کنید.
گاهی اوقات و در شروع مصرف دارو، دوز کمتر دارو دو یا سه بار در روز تجویز می شود. این کار می تواند عوارض را برای مدتی کاهش دهد. همچنین این کار کمک می کند تا از اعتیاد شما و ایجاد عادت به مصرف دارو جلوگیری شود.
داروی آمیتریپتیلین مشکلی برای معده ایجاد نمی کند؛ بنابراین شما می توانید آن را همراه با غذا و یا بدون غذا مصرف کنید. قرص را می توانید با آب قورت دهید. در صورتی که قرص را بجوید، مزه تلخی را در دهان احساس خواهید کرد.
دوز مصرف
قرص های Elavil تولید شده در دوزهای 10، 25 و 50 میلی گرمی موجود هستند. شربت دارو نیز در همین دوزها موجود است. البته در شربت، دوزهای فوق در یک قاشق غذاخوری حاوی 5 میلی لیتر از دارو قرار دارند.
دوز متداول مصرفی دارو برای بزرگسالان بین 50 تا 100 میلی گرم در روز است. در صورت نیاز به دوزهای قوی تر و تحت نظارت مستقیم متخصص، این مقدار می تواند تا مقدار 150 تا 200 میلی گرم در روز افزایش یابد. نوجوانان 16 تا 17 ساله و افراد مسن معمولا مصرف دارو را در دوزهای 25 تا 50 میلی گرم آغاز می کنند تا بتوانند عوارض جانبی را تا حد امکان کاهش دهند. حداکثر دوز این دارو در هر روز 200 میلی گرم است.
در صورتی که مصرف آمیتریپتیلین فراموش شود، چه باید کرد؟
اگر در هر روز یک بار این دارو را مصرف می کنید، در صورت فراموشی یک روز بدون هیچ نگرانی تا زمان مشخص شده روز بعد صبر کنید و با همان دوز یک روز مصرف را ادامه دهید. اما در صورتی که روزانه 2 یا 3 بار داروی آمیتریپتیلین را مصرف می کنید، هر زمان که به خاطر آوردید مصرف دارو را فراموش کرده اید، می توانید دوز تعیین شده را مصرف کنید. مگر در صورتی که به زمان بعدی مصرف دارو نزدیک باشید.
به یاد داشته باشید که هرگز برای جبران یک دوز مصرف فراموش شده، 2 دوز دارو را به صورت همزمان مصرف نکنید. در صورتی که فراموشکار هستید و می دانید مصرف دوزها را فراموش می کنید، بهتر است از زنگ هشدار تلفن همراه و یا ساعت استفاده کنید.
مصرف بیش از حد Tryptomer
مصرف بیش از حد این دارو ممکن است به اوردوز منجر شود. میزانی از دارو که منجر به اوردوز می شود، برای افراد مختلف متفاوت است. در صورتی که علائم زیر را دارید، فورا با پزشک خود تماس حاصل کنید:
- احساس اضطراب
- استفراغ
- لرز
- ضربان سریع قلب
- تشنج
در صورتی که وضعیت شما اورژانسی است و شدیدا احساس بیماری می کنید، هرگز خودتان رانندگی نکنید. از فرد دیگری بخواهید شما را به بیمارستان برساند و یا با آمبولانس تماس بگیرید. در اینصورت حتما به یاد داشته باشید که جعبه آمیتریپتیلین را با خود به همراه داشته باشید.
عوارض جانبی مصرف داروی آمیتریپتیلین
مانند هر داروی دیگری، مصرف داروی یاد شده نیز می تواند منجر به ایجاد عوارضی در بدن شما شود. اما عوارض این دارو معمولا خفیف بوده و با گذشت زمان برطرف می شوند. بدن به مرور زمان به دارو عادت کرده و بهبودی برای عوارض اولیه حاصل می شود. شایع ترین عوارض جانبی مصرف Elavil عبارتند از:
- یبوست
- خشکی دهان
- سر گیجه
- احساس خواب آلودگی، خستگی یا ضعف
- سخت بودن دفع مدفوع
- سر درد
عوارض جانبی جدی و خطرناک
به ندرت و در برخی افراد، مصرف این دارو عوارض خطرناک و جدی را به جای می گذارد. در صورت مشاهده هرکدام از موارد زیر، سریعا با پزشک تماس بگیرید:
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- زرد شدن پوست و یا به زردی رفتن سفیدی چشم؛ این موارد می توانند نشانه مشکل کبد باشند
- سر دردهای پیاپی، سردرگمی و ضعف طولانی مدت و گرفتگی پیاپی عضلات؛ این موارد می توانند نشان دهنده کمبود سدیم در خون شما باشند. در موارد جدی تر، شدت کمبود سدیم می تواند منجر به تشنج شود.
- بروز افکاری نظیر خودزنی و خودکشی
- درد چشمی، تغییر در دید و تورم و قرمزی در اطراف چشم
- یبوست شدید به طوری که نتوانید مدفوع خود را دفع کنید که منجر به درد شدید معده می شود.
در صورت بروز موارد زیر، هرچه سریعتر با اورژانس تماس بگیرید:
- ضعف در یک سمت بدن
- اختلال در صحبت کردن و فکر کردن
- از دست دادن تعادل یا تار شدن دید
سه مورد بالا نشانه های سکته مغزی هستند. در صورتی که خودتان و یا فردی در اطرافتان این نشانه ها را داشت، سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
واکنش های آلرژیک جدی به داروی آمیتریپتیلین
در موارد بسیار نادر ممکن است واکنش های آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) به داروی مذکور وجود داشته باشد. در صورت مشاهده موارد زیر، سریعا یا به اورژانس مراجعه کنید و یا با آن ها تماس بگیرید:
- بروز بثورات پوستی که ممکن است دارای قرمزی، خارش، تورم و یا تاول باشد.
- نفس کشیدن با خس خس کردن
- ایجاد سفتی در قفسه سینه و گلو
- اختلال در تنفس یا صحبت کردن
- تورم دهان، صورت، لب، زبان یا گلو
بروز این موارد نشان می دهد که ممکن است شما واکنش آلرژیک جدی به دارو داشته اید. در این شرایط باید سریعا به بیمارستان مراجعه کنید.
موارد بیان شده در این مطلب، تمامی عوارض جانبی داروی یاد شده نیستند. برای دانستن تمامی عوارض بهتر است راهنمای درون خود دارو را به صورت کامل مطالعه کنید.
چگونه با عوارض جانبی داروی آمیتریپتیلین کنار بیاییم؟
برای برطرف کردن و جلوگیری از تشدید هر کدام از عارضه های جانبی، راه حل هایی پیشنهاد می شود که اجرای آن ها می تواند تا حد زیادی عوارض جانبی دارو را خفیف نموده و به حداقل برساند.
- یبوست: غذاهای با فیبر بالا مانند میوه و سیزیجات تازه و غلات را بیشتر مصرف کنید. مایعات غیر الکلی زیادی در طول روز و به دفعات مصرف کنید. همچنین بعضی حرکات و نرمش ها می توانند در جلوگیری از تشدید یبوست موثر باشند.
- سر گیجه: این عارضه به احتمال زیاد از فشار خون پایین ایجاد می شود. مقدار زیادی آب و مایعات غیر الکلی بنوشید. هرگز پس از دراز کشیدن و یا نشستن، سریعا سرپا نایستید.
- خشکی دهان: جویدن آدامس بدون قند و یا نقل بدون شکر می تواند موثر باشد.
- خواب آلودگی و خستگی: برای جلوگیری از تشدید این عارضه، دارو را شب و یا عصر مصرف کنید و از نوشیدن الکل و نوشیدنی های الکلی پرهیز کنید. در صورتی که احساس خواب آلودگی دارید، هرگز هیچ وسیله نقلیه ای را هدایت نکنید!
- دفع سخت مدفوع: در صورتی که مدفوع سخت دفع می شود، عجله نکنید و بارها سعی کنید. سعی نکنید فشار زیادی به خود وارد کنید! در صورتی که اصلا قادر به مدفوع کردن نیستید، سریعا با پزشک خود تماس بگیرید.
- سر درد: نسبت به استراحت خود حساس باشید و مکررا مایعات بنوشید. همچنین سعی کنید الکل و نوشیدنی های الکلی را کنار بگذارید. در صورتی که سر درد شما شدید است و یا بیش از یک هفته طول کشیده است، با پزشک خود تماس بگیرید.
مصرف داروی آمیتریپتیلین حین بارداری یا شیردهی به کودک
در صورتی که در زمان بارداری داروی یاد شده را مصرف کرده اید و یا در دوران شیردهی هستید، هرگز خودسرانه مصرف این دارو را قطع نکنید و با پزشک مشورت کنید. به طور کلی مصرف این دارو در زمان بارداری نمی تواند ریسک و خطر زیادی برای کودک شما داشته باشد. اما در صورتی که افسردگی فرد در طول بارداری درمان نشود، ممکن است بعدها مشکل آفرین باشد.
در صورتی که در زمان بارداری یا شیردهی نیاز جدی به مصرف داروی آمیتریپتیلین دارید، باید با پزشک خود درباره ریسک مصرف دارو برای کودک صحبت کنید. او می تواند عوارض را برای شما شرح داده و بهترین تصمیم را برای درمان شما و سلامت نوزاد بگیرد.
در دوران شیردهی نیز در صورتی که پزشک سلامت کودک شما را تایید کند، مصرف داروی فوق مانعی ندارد. مقدار بسیار کمی از آمیتریپتیلین به شیر مادر منتقل می شود و به همین خاطر است که خطر صدمه این دارو به نوزاد شما بسیار پایین است. برای حفظ سلامت بیمار، مصرف این دارو ضروری است و از سوی دیگر تغذیه کودک با شیر مادر نیز یکی از بهترین راه ها برای رشد و سلامت بیشتر کودک است.
در صورتی که متوجه موارد غیر معمول در کودک خود شدید، سریعا باید با پزشک و یا متخصص خود تماس بگیرید. این موارد می تواند مانند اختلال در تغذیه و یا خواب غیر معمول کودک باشد. البته در صورت بروز هرگونه نگرانی که احساس می کنید ممکن است بی توجهی به آن ممکن است برای کودک خطرناک باشد، با پزشک صحبت کنید. پس به خاطر داشته باشید که در صورتی که قصد دارید باردار شوید، باردار هستید و یا به فرزند خود شیر می دهید، مراتب را به پزشک اطلاع دهید.
تداخل آمیتریپتیلین با سایر داروها
Elavil دارویی است که با تعداد کمی از سایر داروها تداخل داشته و ممکن است باعث بروز نشانه های خطرناکی شود. در صورتی که تا کنون از سایر داروهای ضد افسردگی استفاده کرده اید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. تعداد کمی از داروهای افسردگی حتی پس از قطع مصرف می توانند در تداخل با Elavil منجر به افزایش قابل توجه فشار خون شوند.
توجه داشته باشید که مصرف این دارو را با مصرف داروهای گیاهی همزمان نکنید. زیرا ترکیب این دو می تواند منجر به افزایش و تشدید عوارض جانبی شود. توجه داشته باشید که اگر داروهای گیاهی، مکمل های ویتامینی یا پروتئینی مصرف می کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
سوالات متداول در مورد داروی آمیتریپتیلین
- Elavil چگونه به درمان افسردگی کمک می کند؟
این دارو یکی از زیرمجموعه های گروه داروهای تری سیکلیک ضد افسردگی است. این ماده با افزایش سطح ماده ای به نام سروتونین در مغز به شما کمک می کند. سروتونین می تواند خلق و خوی شما را بهبود ببخشد. - چه زمانی بهبودی حاصل می شود؟
این دارو اثرات اصلی و کامل خود را در مصرف بین 4 تا 6 هفته نشان می دهد. گرچه ممکن است در هفته های اول نیز نشانه هایی از بهبودی حاصل شود. هیچگاه بعد از 1 یا 2 هفته مصرف Tryptomer را به دلیل عدم بروز نشانه های بهبودی قطع نکنید. مصرف دارو باید تا حداقل 6 هفته ادامه پیدا کند. - با مصرف دارو، چه احساسی خواهم داشت؟
داروی آمیتریپتیلین به تدریج با بهبود خلق و خوی شما کمک می کند تا احساس بهتری داشته باشید. ممکن است احساس کنید بهتر و راحت تر می خوابید و یا وقت خود را به راحتی با سایر افراد می گذارنید؛ زیرا کمتر مضطرب هستید. این دارو شخصیت شما را تغییر نمی دهد و نمی تواند شما را سرشار از احساس شادی و خوشبختی کند. اما کمک می کند تا شما مثل قبل راحت باشید.
شما نباید انتظار داشته باشید که این دارو سریعا نتیجه بدهد. مصرف دارو حتی در هفته های اول منجر به بدتر شدن حال برخی از افراد شده است. به همین دلیل باید صبر داشته باشید و نتایج را در 4 تا 6 هفته دنبال کنید. - تا چه زمانی باید مصرف دارو را ادامه دهم؟
بعد از ایجاد بهبودی معمولا باید تا چندین ماه بعد، مصرف دارو را قطع نکنید. اکثر پزشکان توصیه می کنند که مصرف داروهای ضد افسردگی بین 6 ماه و گاهی اوقات حتی تا یکسال پس از بهبودی ادامه پیدا کند. این به دلیل آن است که قطع سریع مصرف داروها می تواند منجر به بازگشت مجدد افسردگی شود.
با توجه به عوارضی که این دارو بر بدن شما می گذارد و همچنین شرایط شما، این مدت زمان می تواند تغییر کند. پزشک با توجه به عوارض و میزان تاثیرگذاری دارو و همچنین شدت افسردگی شما، جوانب را سنجیده و بهترین زمان را برای قطع مصرف پیشنهاد می کند. - آیا می توانم از داروی آمیتریپتیلین به صورت طولانی مدت استفاده کنم؟
عوارض جانبی مصرف این دارو پایدار نبوده و معمولا ماه ها و سال ها ادامه پیدا نمی کنند. به همین دلیل معمولا مصرف طولانی مدت این دارو مشکلی ندارد. - آیا Tryptomer یا آمیتریپتلین اعتیادآور است؟
داروی فوق اعتیاد آور نیست اما در صورتی که به صورت ناگهانی مصرف آن قطع شود، می تواند عوارض جانبی دیگری داشته باشد. همچنین مصرف سرخود دارو و یا با دوز بالا بدون نظر پرشک، می تواند ایجاد وابستگی کند. - چه زمانی باید مصرف دارو را قطع کنم؟
زمانی که بهبودی حال شما به مدت 6 ماه و یا بیشتر ادامه پیدا کرد، پزشک ممکن است تصمیم به قطع مصرف دارو برای شما بگیرد. اگر مصرف شما طولانی مدت بوده است، پزشک شروع به تجویز دوزهای پایین تر دارو می کند. این کار می تواند به کاهش هرچه بیشتر عوارض ناشی از قطع مصرف دارو از جمله سرگیجه، بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست یا پاها، اختلال در خواب، استرس و اضطراب ، سردرد و لرز شود.
توجه کنید که هیچگاه بدون مشورت پزشک و به صورت ناگهانی مصرف داروی آمیتریپتیلین را قطع نکنید! - آیا مصرف Elavil باعث افزایش و یا کاهش وزن می شود؟
مصرف این دارو ممکن است احساس گرسنگی در افراد را با تغییراتی همراه کند. برخی افراد با مصرف دارو احساس گرسنگی بیشتری دارند در حالیکه برخی دیگر احساس گرسنگی کمتری خواهند داشت. بنابراین ممکن است هنگام شروع مصرف وزن شما تغییر کند. مشورت با پزشک برای تغییرات وزنی در این زمینه می تواند به کنترل آن کمک کند. - آیا با مصرف دارو می توانم رانندگی و یا دوچرخه سواری کنم؟
مصرف داروی آمیتریپتیلین در برخی از افراد باعث می شود تا فرد احساس خواب آلودگی کند. به همین دلیل بهتر است در اوایل مصرف دارو رانندگی و یا دوچرخه سواری نکنید تا متوجه شوید مصرف دارو چه احساسی به شما می دهد. - آیا آمیتریپتیلین بهتر از سایر داروهای ضد افسردگی است؟
دارویی که در این مطلب بررسی شد، بهتر یا بدتر از سایر داروهای ضد افسردگی نیست. این برای هر فرد متفاوت است. به دلیل شرایط مختلف بدن افراد در سازگاری با داروها و بروز عوارض جانبی، ممکن است نوعی دارو برای فردی بهتر از بقیه باشد. همچنین برخی افراد نسبت به بعضی داروها سریعتر و بهتر واکنش مثبت نشان می دهند. - آیا درمان های دیگری نیز وجود دارد که موثر باشد؟
داروهای ضد افسردگی که Elavil نیز یکی از آن ها است، تنها یکی از روش های درمان افسردگی هستند. سایر روش ها عبارتند از: گفتگو درمانی مانند درمان شناختی رفتاری CBT، برنامه های ورزشی و حرکتی و کمک به خواب مناسب در شب.
انتخاب روش درمانی برای شما به مواردی بستگی دارد. این موارد عبارتند از مدت زمان افسردگی، علائم هر فرد، سابقه افسردگی، روش های درمانی قبلی استفاده شده، عوارض جانبی و ترجیحات و اولویت های هر فرد. - از مصرف چه مواد غذایی و یا نوشیدنی هایی باید همزمان با مصرف داروی آمیتریپتیلین اجتناب کنم؟
در مواد غذایی و نوشیدنی ها هیچ موردی برای منع مصرف با داروی ذکر شده وجود ندارد. تنها نوشیدنی های الکلی هستند که ممکن است برخی عوارض جانبی مصرف دارو را تشدید کنند. - آیا Tryptomer بر روی داروهای ضد بارداری تاثیر دارد؟
آمیتریپتیلین هیچ تاثیری بر روی قرص ها و داروهای پیشگیری و جلوگیری از بارداری از جمله قرص های ترکیبی ندارد. - مصرف دارو چه تاثیری بر روابط جنسی دارد؟
داروی فوق به دلیل بهبود خلق و خوی شما می تواند در بازگشت علاقه و انگیزه شما به زندگی و متعاقب آن رابطه جنسی تاثیر مثبتی داشته باشد. اما ممکن است برخی اثرات منفی احتمالی نیز به همراه داشته باشد. از جمله:
- اختلال در نعوظ و انزال در مردان
- برخی از انواع خونریزی واژن
- مردان و زنان دارای تورم پستان
عوارض جنسی مصرف این دارو شایع نیستند و باید پس از دو هفته اول برطرف شوند. در غیر اینصورت باید با پزشک خود در خصوص داروی دیگر ضد افسردگی صحبت کنید.
- آیا مصرف داروی آمیتریپتیلین بر روی باروری تاثیر دارد؟
هیچ سند علمی تا کنون مبنی بر اینکه مصرف Elavil می تواند باعث کاهش باروری شود، وجود ندارد. اما در صورتی که قصد دارید باردار شوید، حتما با پزشک مشورت کنید. - آیا مصرف این دارو با مخدرها تداخل دارد؟
مصرف همزمان حشیش با داروی ذکر شده می تواند ضربان قلب را سریع تر کند. همچنین در صورتی که در اوایل مصرف دارو باشید، مصرف حشیش می تواند حس خواب آلودگی را تشدید کند. همچنین مصرف همزمان داروی آمیتریپتیلین با متادون می تواند عوارض جانبی را تشدید کند. همچنین مصرف دارو با مخدرهایی مانند MDMA (اکستازی) یا کوکائین، انواع توهم زا مانند LSD و مواد روانگردان جدید مانند مفدرون خطرناک است.
منبع: