تاثیر سلامت روان مادر بر کودک

سلامت روان مادر هیچگاه مورد توجه پیام آوران بهداشت و سلامت نبوده است. اما در سال 2020 میلادی دیدگاه و نگرش جهان تغییر کرده است و سلامت روانی مادران (به طور کلی والدین) اهمیت بیشتری پیدا کرده است. متخصصان بهداشت و سلامت، بیشتر و بیشتر در حال کشف اختلال سلامت روانی در زنانی می باشند که یا باردار هستند و یا به تازگی صاحب فرزند شده اند و همچنین تاثیر سلامت روان مادر بر روی کودکانشان را مورد بررسی قرار می دهند. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، تقریبا %10 از زنان باردار و %13 از زنانی که به تازگی زایمان کرده اند، یک اختلال روانی که عمدتا افسردگی می باشد را تجربه می کنند که این افسردگی منجر به ناتوانی در رشد و عملکرد صحیح نسبت به کودکانشان می گردد. در ادامه ما به برخی از انواع و دلایل عمده اختلالات سلامت روان مادر و همچنین تاثیر یک یا چندی از این اختلالات بر روی کودک اشاره خواهیم کرد.

بخش اول: انواع اختلالات سلامت روان مادر

1-افسردگی پس از زایمان، اولین نوع از اختلالات سلامت روان مادر

افسردگی شایع ترین مسئله سلامت روان مادر می باشد که توسط مادران در سراسر جهان تجربه می شود. اگرچه اکثر مادران در زندگی خود انواع مختلفی از افسردگی را تجربه می کنند، اما عمده ترین آن، افسردگی پس از زایمان می باشد. علائم اختلال سلامت روان مادر شامل گریه، بی حوصلگی، بی قراری، خستگی، بی خوابی، ناراحتی، فکر و خیال مزاحم و عدم توانایی در تمرکز می باشد.

2-اختلال اضطراب

یکی دیگر ار مسائل متداول سلامت روان مادر که توسط مادران تجربه می شود، اختلال اضطراب می باشد. این اختلال اغلب به عنوان یک نگرانی شدید و ترس در مورد موقعیت های روزمره تلقی می گردد. برخی مادران به دلیل ترس از آسیب دیدن کودکانشان و یا دیگر دلایل خارج از مسائل مادرانه این اضطراب را تجربه می کنند. صرف نظر از علت آن، افزایش اضطراب می تواند  بر روی تصمیم گیری والدین و قدرت مدیریت آن ها در موقعیت های مختلف در زمان رشد کودک، تاثیر منفی بگذارد.

3-اختلال شخصیت وسواسی جبری

اختلال شخصیت وسواسی جبری به عنوان یک الگویی از افکار، ترس ها و آزار ناخواسته طبقه بندی می شود که باعث می گردد فرد اجباراتی را که در زندگی روزمره وی دخالت دارد و غالبا به وسیله افزایش سطح استرس تشدید می گردد، تجربه نماید.

در مورد والدینی که مسئولیت یک کودک بی سرپرست را بر عهده دارند، این اختلال می تواند جهت حفظ نمودن کودک از هر نوع آسیب تجربه گردد. ضمنا این اختلال می تواند به عادت های پاکیزگی مداوم، اقدامات یا گفتارهای تکراری و غیره منجر گردد.

4-استرس پس از سانحه در مادران

یکی دیگر از اختلالات متداول سلامت روان مادر، اختلال استرس پس از سانحه می باشد. این نوع اختلال می تواند توسط چندین تجربه مختلف ایجاد شده باشد، اما عموما توسط مادرانی که در فرآیند زایمان آسیب و ضربه ای دیده اند تجربه می گردد. این فرم از اختلال غالبا نشأت گرفته از ترس آن ها نسبت به آسیب و ضربه به کودک در حین انجام زایمان می باشد.

بخش دوم: تاثیر سلامت روان والدین بر روی کودک

در طول سنین رشد و شکل گیری کودک، سلامت روان مادر و یا والدین تاثیر بسزایی روی رفتار و سلامت روان آن ها می گذارد. مادری که برخی از اختلالات سلامت روانی را تجربه می نماید، از توانایی کمتری جهت پاسخ و واکنش به کودک خود در راه تربیت، رشد و تقویت کودک خود برخوردار می باشند. عدم رسیدگی و رفع آن ها می تواند خطرناک باشد و همچنین بر روی کودک تاثیر منفی خواهد گذاشت.

عدم درمان این اختلالات می تواند تاثیرات منفی زیادی بر روی سلامت رفتاری و احساسات کودک بگذارد. مانند :

• کاهش توانایی ارتباط اجتماعی
• ضعف در تحصیل
• اختلالات سلامت روانی در کودکی و یا نوجوانی
• افزایش خطر سومصرف مواد مخدر

در پی انجام درمان اختلال سلامت روان مادر جهت کاهش خطر ناشی از تاثیراتی که در بالا ذکر گردید، ضروری می باشد. اگر شما باور دارید که علائمی از قبیل افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات روانشناسی و روانپزشکی را تجربه می کنید، می بایست حتما با یک متخصص مشورت نمایید.

مقاله “تاثیر سلامت روان مادر بر کودک”، ترجمه امير شيرين زاده، روانشناس و رواندرمانگر باليني مي باشد. اين مقاله توسط جمعي از مشاوران حرفه اي نگارش شده است. اصل مقاله را به زبان انگليسي مي توانيد در لينک زير مشاهده کنيد:
Maternal Mental Health