به راحتی وقت مشاوره بگیرید

همه ما در مراحل و زمان هایی از زندگی نیاز به صحبت کردن و مشاوره گرفتن از فردی داریم که بتواند ما را درک کند.

اختلال اضطراب اجتماعی

اختلال اضطراب اجتماعی ،علائم و درمان

اختلال اضطراب اجتماعی یا هراس اجتماعی یا جمعیت هراسی و یا هراس جمع و یا جمع هراسی، که به انگلیسی social anxiety disorder یا social phobia نیز نامیده می شود، نوعی از اختلالات روانشناسی و روانپزشکی است که مشخصه ی آن، اضطراب بالا و ترس شدید از تحقیر شدن یا اشتباه کردن یا رخ دادن مشکلی در موقعیت های اجتماعی است. شخصی که از اختلال اضطراب اجتماعی رنج می برد، دیگران را بهتر از خود می داند و به طور مکرر نگران اشتباه کردن، خطا کردن، ضایع شدن و یا مورد توجه قرار گرفتن است.

فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی ممکن است دارای اضطراب پنهان و یا اضطراب آشکار باشد. اضطراب پنهان اضظرابی است که دارای علامت نیست و تنها خود فرد متوجه بی قراری و تشویش خود می شود. در مقابل اضطراب آشکار اضطرابی است که فرد دارای علامت های اضطرابی به صورت ظاهری است. برای نمونه ممکن است صورتش سرخ شود و یا دست ها و یا صدایش بلرزد. در مواردی که این تشویش بسیار زیاد باشد، فرد دچار مشکلات روان تنی می شود. مثلا چند ساعت قبل از حضور در یک جمع، دچار یک یا چند مشکل جسمی می شود. مانند سردرد، حالت تهوع؛ تکرر ادرار، اسهال، بدن درد، تعرق شدید بدنی، و یا بی حوصلگی و بیحالی و ….

اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟

قدم اول در درمان اختلال اضطراب اجتماعی این است که دقیقا بدانیم اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید بدانیم که بیماری های روانی به دسته بندی های مختلقی تقسیم می شود که یکی از رایج ترین این دسته ها، اختلالات اضطرابی است. اختلال اضطراب اجتماعی و یا جمع هراسی، در این دسته قرار می گیرد. بنابراین ما با یک مشکل اضطرابی طرف هستیم. در واقع زیربنای اختلال اضطراب اجتماعی، اضطراب و استرس است.

افرادی که اضطراب اجتماعی دارند، در فکر خود به طور مکرر نگران هستند. آنها می ترسند که اگر در یک موقعیت خاص قرار بگیرند ممکن است اشتباهی کنند، در بیشتر موارد واقعاً اشتباهی هم نمی کنند اما فکرشان به شدت برایشان اضطراب ایجاد می کند. افراد مبتلا به این مشکل، غالباً روی هر اشتباه کوچکی که در یک موقعیت اجتماعی انجام می دهد، متمرکز شده و در مورد آن اغراق می‌کنند.

بیشتر افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی می دانند که احساسات آنها افراطی و غیرمنطقی است. با این وجود، آنها قبل از مواجهه با موقعیت ترسناک، وحشت زده می شوند و ممکن است از آن موقعیت ترسناک فرار کنند. حتی اگر بر ترس های خود غلبه کنند، باز هم احساس اضطراب می کنند. بعد از آن، احساسات ناخوشایند ممکن است طولانی شود، زیرا آنها نگرانند که افراد درباره ی آنها چه فکری می کنند و یا پشت سر آنها ممکن است چه بگویند؟ لطفاً ویدیو زیر را مشاهده کنید تا با نشانه های اختلال اضطراب اجتماعی بیشتر آشنا شوید.

ویدیو اختلال اضطراب اجتماعی یا هراس اجتماعی

علائم اختلال اضطراب اجتماعی در DSM 5

در روانشناسی و روانپزشکی، برای تشخیص مشکلات افراد از کتابی به نام راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانپزشکی استفاده می شود. این کتاب که به انگلیسی Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders و به اختصار DSM گفته می شود، نشانه های اختلالات رفتاری، هیجانی وشخصیتی را فهرست کرده است. روانشناسان و روانپزشکان بر مبنای این راهنما، می توانند مراجعه کنندگان را دسته بندی کنند. آخرین ویرایش منتشر شده این کتاب، نسخه شماره 5 است که به آن DSM-5 می گویند. علادم اختلال اضطراب اجتماعی بر مبنای DSM5 5 به قرار زیر است:

علائم بروز اختلال اضطراب اجتماعی عبارتند از:

  • ترس قابل توجه و مداوم از حضور در یک موقعیت اجتماعی که در آن دیگران را نمی شناسید یا از مورد قضاوت قرار گرفتن، می ترسید. این موقعیت اجتماعی برای هر فردی متفاوت است.
  • ترس از اینکه فرد مبتلا فکر کند ممکن است به گونه ای عمل کند که در نهایت احساس خجالت، شرم و یا گناه کند.
  • قرار گرفتن در آن موقعیت اجتماعی خاص و یا قرار ملاقات خاص، برای فرد همراه با اضطراب زیادی و یا ترس و پریشانی همراه باشد.
  • اجتناب، فرار و یا دوری گزینی از موقعیت یا فرد آزار دهنده، به طور مکرر اتفاق بیافتد.
  • عملکرد شغلی و یا تحصیلی و یا فعالیت های اجتماعی و یا روابط اجتماعی شخص، مختل شود و عملکردهای مناسب او، کاهش یابد.
  • نشانه ها و علائم اختلال اضطراب اجتماعی، حداقل 6 ماه باید باقی وجود داشته باشد و یا در موقعیت های مختلف تکرار شود.
  • ترس یا اجتناب ناشی از اثرات مستقیم فیزیولوژیکی یک ماده، مانند اعتیاد به مواد مخدر، و یا مصرف یک داروهای روانپزشکی نباشد.
  • اگر فرد، بیماری یا اختلال روانی دیگری داشته باشد، در وهله ی اول، ربطی به اختلال اضطراب اجتماعی ندارد، به عنوان مثال، ترس از لکنت زبان ، لرزیدن در بیماری پارکینسون یا رفتار غیرعادی در خوردن غذا ناشی از بی اشتهایی عصبی یا پرخوری، علت اصلی اختلال اضطراب اجتماعی نباشد.

نکته: علائم اختلال اضطراب اجتماعی که در بالاتر ذکر شد، برای کودکان و افراد زیر 18 سال تفاوت هایی دارد.

 

درمان اختلال اضطراب اجتماعی

به طور کلی، درمان اختلال اضطراب اجتماعی با سایر انواع اضطراب ، همپوشانی دارد. هر چند تفاوت هایی نیز در این خصوص وجود دارد. اما به طور کلی انواع رویکردها و روشهای درمانی که برای سایر مشکلات اضطرابی استفاده می شود را، می توان برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی استفاده کرد. در یک توضیح کلی، درمان اضطراب اجتماعی به وسیله تغییر تفکر و باورهای فرد، و همینطور آموزش مهارتهای ارتباطی و هیجانی صورت می گیرد. مهارتهایی که در نهایت سبب اصلاح عزت نفس و همینطور سبک های ارتباطی فرد می شود. این فرآیند به دلیل متفاوت بودن سابقه خانوادگی و شخصیتی هر فرد، غالباً به صورت فردی و با داشتن چندین جلسه با روانشناس و یا رواندرمانگر صورت می گیرد. در برخی از مواقع، فرد ممکن است با نشانه های اضطراب اجتماعی مراجعه کند اما پس از ارزیابی متوجه می‌شویم که دچار نوع دیگری از اختلالات اضطرابی مانند اضطراب فراگیر می‌باشند.

مهارت مدیریت استرس

در هر صورت، اولین مرحله ارزیابی کامل شخصیت، و مهارتهای فرد است و سپس با توجه به تحقیقات صورت گرفته، یکی از رویکردهای زیر را برای رهایی از اضطراب اجتماعی انتخاب می شود:

  • درمان شناختی رفتاری برای اختلال اضطراب اجتماعی
  • آموزش سبک های ارتباطی و مهارتهای ارتباطی
  • آموزش روشهای تنظیم هیجان و افزایش هوش هیجانی
  • مواجه سازی تدریجی
  • آموزش ذهن آگاهی یا Mindfulness
  • طرحواره درمانی
  • درمان دارویی هراس اجتماعی

درمان شناختی رفتاری اختلال اضطراب اجتماعی

تحقیقات متعدد نشان می دهد که درمان شناختی رفتاری اختلال اضطراب اجتماعی ، بیش از سایر شیوه ها موفقیت آمیز بوده است. در این شیوه یک متخصص درمان اضطراب اجتماعی ، با بررسی وضعیت فرد، محرک هایی که سبب ایجاد اضطراب می شود را شناسایی و ریشه یابی کرده و چگونگی شناسایی و مقابله با افکار و باورهای ناکارآمد را به فرد آموزش می دهد. این فرآیند بسته به شدت اختلال و همینطور میزان مقاومت درمانی فرد، متفاوت است. به طور کلی در درمان شناختی رفتاری موارد زیر انجام می شود:

  1. ارزیابی مراجعه کننده و بررسی علائم اختلال اضطراب اجتماعی با توجه به DSM5
  2. آموزش چرخه فکر، احساس و رفتار به مراجع
  3. شناسایی باورهای ناکارآمد و توضیح چگونگی ایجاد اضطراب اجتماعی در فرد
  4. تغییر باورها و افکار اضطراب زا
  5. آموزش مهارتهای ارتباطی و تنظیم هیجان

درمان شناختی رفتاری معتقد است که افکار انسان بر روی احساسات تاثیر بسیار زیادی دارد. این افکار شامل افکاری است که فرد بر آنها آگاه و ناآگاه است. بنابراین وقتی دچار هراس اجتماعی می شویم، افکار و باورهایی داریم که سبب به وجود آمدن و یا شدت بخشیدن به احساس اضطرابمان می شود. درمان شناختی رفتاری اختلال اضطراب اجتماعی، به دنبال تغییر این باورها و افکار است.

درمان دارویی هراس اجتماعی

در بیشتر مواقع، اگر فرد تنها دارای هراس اجتماعی باشد، نیازی به مصرف دارو نیست؛ مگر اختلال اضطراب اجتماعی شدید بوده و یا پای سایر مشکلات مرتبط با روان نیز به میان باشد. معمولاً درمان دارویی هراس اجتماعی، همان داروهای روانپزشکی ضد اضطراب است. درمان دارویی هراس اجتماعی، تنها یک روش موقتی برای خنثی کردن اضطراب است و نمی تواند یک درمان حقیقی و همیشگی باشد.

پرسش های رایج پیرامون اختلال اضطراب اجتماعی و هراس اجتماعی

 

آیا درمان اضطراب اجتماعی با هیپنوتیزم ممکن است؟

هیپنوتیزم می تواند در اختلالات خلقی مورد استفاده قرار بگیرد اما راه حل درمان اختلال اضطراب اجتماعی هیپنوتیزم نیست. افرادی که دچار این مشل هستند، باورهای اشتباه زیادی در خصوص خود و دیگران دارند و همین موضوع سبب بروز اضطراب درمواجهه با دیگران و یا جامعه می شود. تا زمانی که باورهای ناکارآمد، مهارت آموزی، تکنیک های کاهش اضطراب و همینطور افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس به دست نیاید، مشکل به قوت خود باقی خواهد ماند.

آیا درمان فوبیای اجتماعی با طب سنتی ممکن است؟

خیر. همانطور که در خطوط بالاتر ذکر شد، فرد مبتلا لازم است مهارتهای رفتاری و ارتباطی را بیاموزد، اعتماد به نفس و عزت نفس بالاتری پیدا کند و با درمان شناختی رفتاری را جهت برطرف کردن باورهای ناکارآمد بیاموزد. طب سنتی هیچ دستاوردی در درمان فوبیای اجتماعی ندارد.

بهترین قرص برای اضطراب اجتماعی چیست؟

چیزی به نام قرص خوب و قرص بد در درمان اضطراب اجتماعی وجود ندارد. همه افرادی که مبتلا به اضطراب اجتماعی و یا هراس اجتماعی هستند، نیازی به مصرف دارو ندارند. سعی کنید به متخصص درمان اضطراب اجتماعی اعتماد کنید. در صورتی که نیاز بود، او شما را برای تجویز دارو به روانپزشک ارجاع می دهد.

 

آخرین ویرایش، به تاریخ 21 /04 / 1400 توسط امیر شیرین زاده

اسکرول به بالا